Ruhulloh Humayniy maqbarasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ruhulloh Humayniy maqbarasi

Ruhulloh Humayniy maqbarasi
Joylashuv Tehron, Eron
Binokor Muhammad Tehroniy
Turi Maqbara
Material Marmar
Qurila boshlagan 1989-yil 19-iyul
Qurilish tamomlangan 1992-yil 2-iyun
Vebsayt harammotahar.ir
Xarita
Koordinatalari 35°32′57.1″N 51°21′59.4″E / 35.549194°N 51.366500°E / 35.549194; 51.366500 G OKoordinatalari: 35°32′57.1″N 51°21′59.4″E / 35.549194°N 51.366500°E / 35.549194; 51.366500 G O

 

Ruhulloh Humayniy maqbarasi ( forscha: آرامگاه روح الله خمینی ) Oyatulloh Ruhulloh Humayniy, uning rafiqasi Xadicha Saqafi va ikkinchi o'g'li Ahmad Humayniyning qabrlari joylashgan.Shuningdek, u yerga sobiq prezident Akbar Hoshimiy Rafsanjoniy, sobiq vitse-prezident Hasan Habibiy, general-leytenant Ali Sayad Sheroziy, Eron inqilobi arbobi Sodiq Tabatabai va deputat Marzieh Hadidchi kabi ba'zi siyosiy arboblar ham dafn qilingan. Maqbara Tehronning janubida, Behesht-e Zahra (Zahra jannati) qabristonida joylashgan. Qurilish ishlari 1989-yilning 3-iyunida Xomeyniy vafotidan keyin boshlangan. U hali ham qurilmoqda, biroq qurib bitkazilgach, 20 kv.km dan ortiq maydonni egallaydi, madaniy va sayyohlik markazi, islomshunoslik universiteti, seminariya, savdo markazi, 20 000 mashinaga mo'ljallangan to'xtash joyi va boshqalar joylashgan majmuaning markaziy qismiga aylanadi[1]. Xabar qilinishicha, Eron hukumati ushbu taraqqiyotga 2 milliard AQSh dollari ajratgan[1].

Hudud Humayniy izdoshlari uchun ziyoratgoh hisoblanadi. U davlat arboblari tomonidan ramziy ma'noda qo'llaniladi va vaqti-vaqti bilan chet ellik taniqli shaxslar tashrif buyurishadi[2]. Har yili Humayniy vafotining yilligi 4-iyun kuni maqbarada hukumat rasmiylari, xorijiy elchilar va boshqalar ishtirok etadigan marosimda nishonlanadi. Maqbaraga g‘amxo‘rlik qilishga Humayniyning nabirasi Oyatulloh Seyyid Hasan Humayniy mas’uldir. Haram-e Motahhar metro bekati maqbaraga eng yaqin metro bekati hisoblanadi.

Texnik xususiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maqbara me'mori Muhammad Tehroniy edi. Ziyoratgoh majmuasining tashqi ko'rinishi diqqatga sazovordir. U baland tepalik ustida o'rnatilgan oltin gumbazga ega bo'lib, to'rtta mustaqil minora bilan o'ralgan. Ziyoratgoh ko'p sonli mehmonlarni qabul qilish uchun mo'ljallangan katta to'rtburchak maydon bilan o'ralgan. O'zining kattaligi, qibla devori va maqsurani o'z ichiga olganligi bilan maqbara masjidga o'xshaydi, lekin Husayniya deb atalgan[3].

Ichkarida Humayniy sarkofagi markazda zarhal gumbaz ostida joylashgan. Gumbaz lolalar (Eronda shahidlik ramzi) tasvirlangan vitrajlar bilan bezatilgan ikki qavatli ruhoniylar bilan o'tish zonasi ustida joylashgan. Gumbaz sarkofagni aylanib o'tuvchi sakkizta katta marmar ustunlar bilan ta'minlangan, ular boshqa kichik ustunlar bilan birgalikda kosmik ramka ko'rinishidagi shiftga ulangan. Zamin va devor sirtlari sayqallangan oq marmardan qilingan. Yerga nafis Eron gilamlari bilan to'shalgan.

Majmuaga musulmon bo‘lmaganlar ham kirishi mumkin[4].

Zarih maqbara ichida

Hodisalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2009-yilning 20-iyunida maqbara joylashgan joyda xudkush-terrorchi portlash sodir etib, uning o'zi halok bo‘lgan va 3 nafar ziyoratchi yaralangan, deya xabar beradi davlat matbuoti[5]. Hujum natijasida maqbaraga zarar yetkazilmagan.

2017-yilning 7-iyunida maqbaraga uchta qurolli shaxs[6][7] hujum qilgan, bir xudkush terrorchi maqbarada bombani portlatgan[8]. Bu voqealar natijasida bir ayol jangari qo‘lga olindi[9]. Hukumat rasmiylari keyinroq uchinchi hujumning oldini olganini da'vo qildi[8]. Unda bir kishi halok bo‘lgan, besh kishi yaralangan. Maqbaradagi portlash bilan bir vaqtning o'zida parlament binosiga hujum qilishgan.

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 Khomeini's Tomb Attracts Pilgrims - New York Times
  2. ↑ FarsiNet News - News related to Iran, Iranians and Persians - June 1997
  3. ↑ Kaplan, Robert, Ends of the Earth, A journey at the Dawn of the 21st Century, Random House, 1996, p.179
  4. ↑ „Mehr-e-Khavar Iran In Brief“. 2009-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 11-fevral.
  5. ↑ „Bomber killed at Khomeini shrine - Iran media“. Reuters (2009-yil 20-iyun). Qaraldi: 2021-yil 24-iyul.
  6. ↑ „7 killed in twin attacks on Iranian parliament and Khomeini's tomb, Hostage situation underway“. Muslim Global. Qaraldi: 2017-yil 7-iyun.
  7. ↑ Iran Attacks: Shooting inside Iran's Parliament
  8. ↑ 8,0 8,1 „Iran attacks: 'IS' hits Parliament and Khomeini mausoleum“. BBC (2017-yil 7-iyun). Qaraldi: 2017-yil 7-iyun.
  9. ↑ „Invasion four terrorist to Khomeini Shrine/ One woman was captured“ (fa). fa.alalam.ir. Qaraldi: 2017-yil 7-iyun. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Ruhulloh_Humayniy_maqbarasi&oldid=2819930" dan olindi