Raqamli rentgenografiya

Raqamli rentgenografiya (kompyuter rentgenografiyasi (radiografiya)) ob’ektni rentgen nurlari yoki gamma nurlari bilan nurlantirish va ularni qayta-qayta ishlatilishi mumkin boʻlgan nurlarga sezgir boʻlgan plastinkada proyeksiya tasvirini olish orqali ob’ektlarning tuzilishini oʻrganishning raqamli zamonaviy usuli hisoblanadi. Raqamli rentgenografiyaning oʻziga xos xususiyati tasvirni qayta ishlashning raqamli usullari va detektorlardan foydalanish boʻlib, u nurlanishi tufayli ob’ektning strukturasi tasvirini tashkil qiladi, bu tadqiqot va diagnostika tezligini oshiradi.

Ish printsipi

Raqamli rentgenografiya analog rentgenografiya bilan bir xil ishlash printsipga asoslanadi, faqat rentgen plyonkasi oʻrniga qayta-qayta ishlatilishi mumkin boʻlgan va ulardan raqamli shaklda maʼlumotlarni qabul qiladigan radiatsiya detektorlari qoʻllaniladi, bu esa raqamli maʼlumotlarni qayta ishlash, saqlash kabi imkonini beradi va elektron tashuvchilarda va tadqiqot jarayoni va diagnostikani avtomatlashtirish imkoni ham mavjud.

Raqamli detektorlarning turlari

Hozirgi kunda Koʻp simli proportsional kamera, koʻp kanalli ionlash kameralari va zaryad bilan bogʻlangan qurilmalar raqamli rentgenografiyada detektor vazifasini bajarishi mumkin.

Raqamli rentgenografiya turlari

Xotira fosfor plitalari

Xotirali fosfor plitalari yordamida kompyuter rentgenografiyasi soddalashtirilgan kino jarayoniga oʻxshaydi, faqatgina farqi shundaki, analog plyonka fotostimulyatsiya qilingan fosfor plastinka bilan almashtirilgan boʻlib, u radioaktiv nurlanish natijasini skaner tomonidan oʻqiladigan „yashirin tasvir“ shaklida saqlaydi. Tasvir monoxromatik manbaning nurlanishini navbatma-navbat yoʻnaltirish orqali oʻqiladi. Yashirin tasvirni oʻqish uchun skaner navbatma-navbat monoxromatik manba nurlanishini ochilgan fosfor plastinkasining har bir nuqtasiga yoʻnaltiradi va shu nuqtada ogohlantiruvchi lyuminestsent nurlanishning intensivligini qayd etadi. Yorqinlik intensivligi „yashirin tasvir“ ning miqdoriy oʻlchov birligi boʻlib xizmat qiladi, chunki u toʻgʻridan-toʻgʻri rang markazlarining kontsentratsiyasiga bogʻliq boʻlib, bu esa oʻz navbatida taʼsir qilish paytida olingan nurlanish dozasiga toʻgʻri proportsionaldir

Xotira plitalarining plyonkaga nisbatan afzalliklari

• Dinamik diapazonning lineerligi. Signal amplitudasi 6 yoki undan ortiq darajaga oʻzgarganda chiziqlilik saqlanadi. Nurlanishning etarli emas yoki haddan tashqari dozasi tufayli muvaffaqiyatsiz otishni oʻrganish xavfi minimaldir.
• 10 yoki undan koʻp marta yuqori sezuvchanlik. Oʻrganilayotgan ob’ektga radiatsiya yukini sezilarli darajada kamaytirish imkonini beradi
• EHM tugagandan soʻng toʻgʻridan-toʻgʻri oʻqish. Bitta rasmni oʻqish vaqti plitaning oʻlchamiga va oʻquvchining dizayniga qarab 10 soniyadan 5 minutgacha. Fotokimyoviy ishlov berish va tasvirlarni quritish uchun hech qanday xarajatlar yoʻq
• Qoʻllash chastotasi. Plitalar takroriy foydalanish uchun moʻljallangan. Ideal sharoitlarda sifatni yoʻqotmasdan 10 000 martadan ortiq
• Uskunaning oʻlchamlari. Fosfor plitasi oʻquvchi rentgen plyonkasi protsessoriga yoki qorongʻi xona uskunasiga qaraganda kamroq joy egallaydi. Zamonaviy skanerlarning mobil modellari ixcham oʻlchamlari va ogʻirligi 20 kg dan kam
• Skanerlash amalga oshiriladigan xonalarni toʻliq qoraytirish uchun hech qanday talablar yoʻq
• Ekologik xavfsizlik. Ogʻir metall birikmalarining atrof-muhitga kirishiga yoʻl qoʻymaslik uchun plyonkalar va kimyoviy moddalarni maxsus utilizatsiya qilish talab qilinadigan kino texnologiyasidan farqli oʻlaroq, fosforli plitalardan foydalanganda atrof-muhitga zarar etkazadigan sarf materiallari mavjud emas.
• Iqtisodiy koʻrsatkichlar. Sarmoyani fotolaboratoriyani jihozlash va optik skaner sotib olish xarajatlari bilan solishtirish mumkin. Bir zarba uchun arzon narx

Yassi panelli detektorlarning ishlashi rentgen nurlanishini toʻgʻridan-toʻgʻri yoki nurlanishni yorugʻlikka aylantirish (sintillyator yordamida) orqali signalga aylantirishga asoslanadi, bu esa keyinchalik signalga aylanadi.

Afzalliklar

• Kimyoviy ishlov berish jarayonlari yoʻqligi sababli vaqtni tejash;
• Raqamli ishlov berish va tasvirni yaxshilash imkoniyati;
• Raqamli saqlash imkoniyati;
• Raqamli tasvirni qayta ishlash tufayli natijalarni qayta ishlashning yuqori tezligi ;
• Filmni qayta ishlash bosqichining yoʻqligi sababli, analog rentgenografiyadan farqli oʻlaroq, oʻlchov natijalarini qayta ishlashning arzonligi;
• Anʼanaviy rentgen nurlari bilan solishtirganda rentgen nurlarining past dozasi .

Kamchiliklar

• Raqamli detektorning yuqori narxi ;
• Detektorlarning bir sinfidagi sifat ogʻishi.

Raqamli rentgen apparatlari qimmat, lekin pulni tejash va oddiy analog rentgen apparatini raqamliga aylantirish mumkin, bu tasvirlar sifatini yaxshilaydi, nurlanish dozasini minimal xarajatlar bilan kamaytiradi.

Qoʻllash sohasi

• Kamchiliklarni aniqlash ;
• Buzilmaydigan sinov ;
• Tibbiyotda .

Shuningdek

• Radiografiya
• Raqamli tasvirni qayta ishlash
• rentgen nurlanishi
• Floroskopiya
• Radiografik nazorat
• Introskopiya
• Rentgen mikroskopi

Adabiyot

1. Mayorov A. A. Floresan saqlash plitalari yordamida kompyuter rentgenografiyasi — bu nima? — NK dunyosida. 2004 yil. No 2 (25). 42-43-betlar.
2. Mogilner L. Yu., Markina EN. Quvurni qurish va ishlatish amaliyotida raqamli rentgenografiya texnologiyasidan foydalanish tajribasi. — NK dunyosida. — 2009 yil iyun — 2-son (44). − S. 42−46.
3. Martynyuk A. V. Raqamli rentgenografiyaga kirish. Rentgen plyonkasi oʻrniga fosfor plitalari (qoʻlyozma sifatida), Kiev, 2012 yil.
4. Bagaev K. A., Varlamov A. N. Neft va gaz quvurlarida payvandlangan boʻgʻinlarni nazorat qilish uchun xotira plitalari asosida kompyuter rentgenografiyasidan foydalanish.