Proporsiya

Proporsiya (lot. proportio — munosabat), mutanosib — 1) matematikada — a, , s, d toʻrt kattalikning ikki nisbati orasidagi tenglik: a:b=c:d. Bunda a, , s, d — P. hadlari; a va d — chetki, b va s — oʻrta hadlar deyiladi. P.ning asosiy xossasi: oʻrta hadlari koʻpaytmasi chetki hadlar koʻpaytmasiga teng bc=ad. Bu asosiy xossasi orqali P.ning toʻgʻriligi tekshiriladi va uning biror hadini boshqa hadlar orqali ifodalash mumkin; karrali va butun sonli nisbatli P.dan tashqari, irratsional nisbatlarga keladigan mutanosiblashtirish sistemalari keng tarkalgan (mas, oltin kesim); 2) sanʼat va meʼmorlikda — badiiy asar yoki bino (inshoot) elementlarining bir-biriga nisbatan uygʻunligi; 3) keng maʼnoda — qismlarning oʻlchamlarining oʻzaro nisbati, umuman, narsalar oʻrtasidagi miqdoriy munosabat.