Potudan daryosi
Potudan — Rossiyaning Belgorod va Voronej viloyatlaridagi daryo boʻlib, Don daryosining oʻng irmogʻida joylashgan. U Starooskolskiy, Repyovskiy va Ostrogojskiy tumanlari hududidan oqib oʻtadi. Ilgari u Potudan qishlog‘i yaqinidagi ko‘ldan boshlangan. Daryo uzunligi 100 km, drenaj havzasining maydoni 2180 km². Kamenka daryosining quyilishidan oldingi daryoning yuqori qismi Borovaya Potudan deb ataladi. Oqimning umumiy yoʻnalishi gʻarbdan sharqqa tomon harakatda boʻladi. Potudan havzasida 8 ta daryo va 21 ta oqim bor. Eng yirik irmoqlari: Suxaya daryosi, Kamenka va Lanin oqimlari hisoblanadi.
Etimologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Birinchi marta daryoning nomi 1569-yil „Razryadnoy“ kitobida Potudon sifatida qayd etilgan: [„Men Kotla va Potudonni sentyabr oyining 7-kunida koʻrdim“][1]. Shu davrdan boshlab daryo ushbu nom bilan atala boshlangan.
Hovuzlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
1970-1980-yillarda Potudan daryosining suv havzasida umumiy hajmi 28,5 million m³ boʻlgan 20 ga yaqin hovuz va 14 ta suv ombori yaratilgan boʻlib, ularning umumiy maydoni 8,56 km²ni tashkil etadi. Eng katta suv havzalari Glubokiy va Stupinskiy jarliklaridagi suv havzalaridir. Birinchi hovuz Rogovatoye qishlogʻi yaqinida hajmi — 920 ming m³, maydoni — 17 ga boʻlgan birinchi hovuz, ikkinchi hovuz Glushkovka qishlogʻi yaqinida joylashgan hajmi — 670 ming m³, maydoni — 25 ga. Repyovskiy tumanidagi Grachi jarligi yaqinida Gryaznaya Potudan daryosining yirik suv omborlari mavjud.
Madaniyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Potudan daryosi oʻz nomini Andrey Platonovning "Odamning yolgʻiz ovozi" nomi ostida Aleksandr Sokurov tomonidan suratga olingan "Potudan daryosi" suratiga bergan.
- "Platina" (2007) teleserialida asosiy musiqiy mavzu — bu Potudan daryosi qoʻshigʻi, bu qoʻshiq uning muallifi va bosh aktyorlardan biri, aktyor Sergey Maxovikov tomonidan ijro etilgan.
- Daryo vodiysida Mostishchenskiy labirinti bor.
Eslatmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Lutsenko N. A. Yazik, stil, kultura // Dongu, 1992. — S. 15—17
Adabiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Отин Е. С. „Потудань“,. Русская ономастика и ономастика России: Словарь, 50000 экз, Русская энциклопедия, М.: Школа-Пресс, 1994 — 164—166 bet. ISBN 5-88527-066-X.
- Воронежская энциклопедия. Воронеж: Центр духовного возрождения Чернозёмного края, 2008 — 123—124 bet. ISBN 978-5-900270-99-9.
- Potudan // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1890—1907.