Postvorta

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Postvorta (lotincha: Postvorta) — Rim afsonasidagi tosh, ikkita hamrohdan biri (boshqa maʼlumotga koʻra — opa-singillar) va maʼbuda-bolani dunyoga keltiruvchi Karmentaning yordamchilari hisoblanadi. Postvorta oʻtmishda yuz bergan barcha voqealarni koʻra oladi, deb ishonilgan[1][2][3][4].

Mifologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Postvorta (yoki Postverta (Postverta)) oʻtmishda Rim maʼbudasi hisoblangan. U va Porrima yoki Prorsa nomi bilan ham taniqli boʻlgan singlisi Antevorta, oʻtmishdagi va kelajakdagi voqealarni boshqarishgan. Ular Provideniyaga taʼsir etib, kelajakni ijobiy qilishlari mumkinligiga ishonishgan. Ovidning soʻzlariga koʻra, opa-singillarni Postverta va Porrima deb atashgan, ammo Gay Yuliy Gigin ularni Postvorta va Antevorta deb atagan: bu nomlar ularning fazilatlariga bogʻliq boʻlib, odamlarning taqdiri ustidan hokimiyatga ega boʻlgan Parok — xudolarni tavsiflagan.[5] Postvortaga kelsak, lotin prefiksida koʻrsatilganidek, Post, insonning oʻtmishdagi barcha voqealarni koʻrish va shu asosda kelajakni belgilash qobiliyatini ifodalaydi.[6]

Postvorta va Antevorta Rimda ikkita qurbongohi mavjud boʻlib, homilador ayollarga yordam berish, ularni tugʻish paytidagi xavflardan himoya qilish uchun tayinlangan.[7] Bu maʼbudalar ayol tugʻilishining muvaffaqiyatli natijasi uchun mas’ul boʻlgan Karmentaning hamrohlari (yoki opa-singillari) va yordamchilari sifatida tasvirlangan. Agar Antevorta homilador ayolga taʼsir oʻtkazishga qodir boʻlib, bolani tabiiy holatda tugʻilishiga koʻmak bersa, Postvorta esa boʻlajak chaqaloq tos suyagi bilan joylashgan ayolga tugʻishda yordam beradi, deb hisoblangan.[7] Postvorta tugʻruq paytida ogʻriqni yengillashtirsa, Antevorta esa bola tugʻilgunga qadar salomatlikni tiklaydi. Tugʻish paytida jarayonga rahbar boʻlishi uchun Karmentani chaqiruvchi ibodatlar oʻqilgan.[8] Afsonaga koʻra, agar bola tos suyagi bilan tugʻilayotgan boʻlsa — Postvorta, uning singlisi Antevorta esa bola tabiiy holatda tugʻilganda chaqirilgan.

Baʼzan Postvorta va Antevorta — ular xizmat qilgan maʼbuda Karmenta sharafiga[1] Авл Геллий.[2] Karmenta deb atalgan. Ehtimol, dastlab ular Karmentaga boʻliq boʻlib, uning ikki yuzli tomoni boʻlishgan, buning natijasida Karmenta oʻtmish va kelajak haqida ogoh boʻlardi, shuningdek, ular ikki yuzli Yanus kabi ikki tomondan tasvirlashgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 Авл Геллий. Аттические ночи, XVI: 16.
  2. 2,0 2,1 Овидий. Фасты, I: 633.
  3. Гонорат. Комм. к Энеиде Вергилия, VIII: 339.
  4. Макробий. Сатурналии, I: 7.
  5. Kurt Latte. Römische Religionsgeschichte. — München, 1960. — p. 136—137.
  6. Овидий. Фасты, I: 633—634.
  7. 7,0 7,1 Авл Геллий. Noctes Atticae, XVI: 16 / процитировано М. Т. Варроном.
  8. Марк Теренций Варрон. Ссылка на Аттические ночи Авла Геллия, XVI: 16.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Kondrashov A. Qadimgi Yunoniston va Rim afsonalari va afsonalari: Entsiklopediya. — M.: RIPOL klassik, 2005. — 768 p.
  • Karmenta // Mifologik entsiklopediya.