Portugaliya Gʻarbiy Afrikasi
 | Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (2024-03) |
 | Bu maqola ayni damda DONABDU2003 (munozara) 15:58, 24-Mart 2024 (UTC) tomonidan faol tahrirlanyapti. Iltimos, mazkur ogohlantirish xabari sahifadan olib tashlanmagunga qadar sahifaga oʻzgartirishlar kiritmay turing. Aks holda, tahrirlar toʻqnashuvi yuz berishi mumkin. Bu sahifa oxirgi marta 20:02, 17-Aprel 2024 (UTC) (0 soniya avval) da tahrir qilingan. |
Portugaliya Gʻarbiy Afrikasi (portugalcha: Africa Ocidental Portuguesa), yoki Portugaliya Angolasi — Portugaliya mustamlaka imperiyasining Janubiy Gʻarbiy Afrikadagi mustamlaka mulkining nomi. Hozirgi — Angola.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1485-yilda portugallar nihoyat Gvineya koʻrfazida mustahkam oʻrin egalladilar[1]. 1490-yilda Portugaliya kemalari birinchi marta Angola qirgʻoqlarida paydo boʻldi. 1574-yilda Paulu Diash boshchiligidagi ekspeditsiya hududni oʻrganishga kirishdi. Tez orada Angolaga birinchi katolik voizlari va qul savdogarlari yetib keldilar. 1575-yilda Luanda ustidan nazorat oʻrnatildi. 1580-yildan mahalliy qabilalar portugallarga qarshi kurasha boshladi. 1597-yilda portugal qoʻshinlari qarshilikni tor-mor qildilar.
XVII asrning birinchi yarmida Zingi Mbandi Ngola boshchiligida mustamlakachilarga qarshi yana urush boshlandi. 1617-yilda Bengela portugallar tomonidan bosib olindi. Ular mamlakatdan vaqtincha chiqarib yuborildi. 1641-yilda Luanda gollandlarga berildi, ammo 1648-yilda u portugallarga qaytarildi. 1671-yilga kelib Zingi Mbandi Ngola qoʻzgʻoloni butunlay bostirildi.
XIX asrgacha portugallar faqat Atlantika okeani sohilidagi hududlarni nazorat qildi. XIX asrda ularning Angolaning ichki qismiga kengayishi boshlandi.
Ikkinchi jahon urushidan keyin koʻp sonli muhojirlar Angolaga oqib kela boshladi.
1975-yilda Angola mustaqillikka erishdi[2].
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „2. Gʻarbiy Afrikadagi Yevropa kuchlarining mustamlakachilik davri (XV-XVIII asrlar)“. 2015-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 4-noyabr.
- ↑ „Mashhur ensiklopedik tasvirlangan lugʻat. Yevropediya — Viktor Vasilyevich Ovchinnikov — Google Kitob“. 2022-yil 3-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 2-oktyabr.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Gʻarbiy Afrikadagi portugallar. Angoladagi portugallar ( at lib7.com Error: unknown archive URL 20160304185207 sanasida arxivlangan)
- Falar.Ru (Angola tarixi)