Peugeot 905
 | Bu maqolada bir qancha muammolar mavjud. Iltimos, ularni tuzatib yordam qiling yoki shu muammolarni munozara sahifasida muhokama qiling.
|
| ||
| Peugeot 905 sport avtomobili | ||
|---|---|---|
| Mamlakat: | Fransiya | |
| Maqomi: | Sport poygalari uchun | |
| Ishlab chiqaruvchi: | Pejo | |
| Ishlab chiqarilgan yil: | 1990-1993-yillar | |
| Dvigatel: | benzinli ichki yonish dvigateli | |
| Umumiy xususiyatlar: | Uzunlik 4800 mm, Kengligi 1960 mm, Balandligi 1040 mm | |
Peugeot 905 — ushbu avtomobil Peugeot tomonidan Jahon sport avtomobillari chempionati uchun ishlab chiqarilgan. 1992 va 1993-yillarda o'tkazilgan Le Manning 24 soat musobaqasi gʻolibi hisoblanadi.
Yaratilish tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1988-yil noyabr oyida Veliza-Villagouble shahrida Jan Todt rahbarligi ostida yaratilgan. Peugeot Talbot 1991-yildan boshlab avtomabil sporti yangi qoidalarni hisobga olgan holda Jahon sport avtomobillari chempionatida ishtirok etish uchun 905 loyihasi boshlanganligini eʼlon qildi[1].
Mashina Dassault tomonidan ishlab chiqilgan uglerod tolali shassi va oʻsha davrdagi Formula 1 dvigatellariga oʻxshash 3499 sm³ quvvatli V10 yengil qotishma SA35-A1 dvigateli yordamida tayyorlangan.
Mashina 1990-yil 4-iyulda Jan-Pyer Jabuil ishtirokidagi Magny-Cours (Nevers) poygasida rasman taqdim etildi.
Oʻzgartirishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Peugeot 905[tahrir | manbasini tahrirlash]
Peugeot 905 deb nomlangan prototip uchun Dassault aviakompaniyasi bilan hamkorlikda u uglerod tolali shassisini ishlab chiqdi, u 3,5 litrli dvigatel bilan jihozlangan va oʻsha davrdagi Formula 1 dvigatellariga juda yaqin edi. Peugeot SA35-A1 deb nomlangan V-dvigatel 80° burchak ostida joylashgan 10 silindrga ega boʻlib, 12500 aylanish tezligida 480 kVt (660 ot kuchi) ishlab chiqardi[2].
Peugeot 905 tomonidan oʻrnatilgan yangiliklardan biri noyob boshqaruv tizimi edi. Ushbu tizim, marshrutning tabiatiga qarab, faqat old yoki barcha gʻildiraklarning aylanishini taʼminlar edi. Honda va Toyota hamkasblaridan farqli oʻlaroq, Peugeot dizaynerlari ushbu tizimni butunlay mexanik qilib yaratdilar, chunki oʻsha paytda musobaqalarda elektronikadan foydalanish mumkin emas edi.
Peugeot 905 Evo1[tahrir | manbasini tahrirlash]
Peugeot 905 juda sekin va ishonchsiz deb topilgandan soʻng, Peugeot 905 aerodinamikasini butunlay qayta koʻrib chiqishdi. Yangi dvigatel sifatida Peugeot SA35-A2 ham ishlatildi. 1992-yilda ishlab chiqish guruhini Enrike Skalabroni kuchaytirdi, u asosan avtomobilning mexanik tutashuvini yaxshilash va loyiha menejeri de Kortanzeni ozod qilish uchun mas’ul edi. 1993-yilgi mavsumda Evo1 uskunasi baʼzi tafsilotlar bilan yangilandi. Boshqa narsalar qatorida, avtomobil yangi ishlab chiqilgan Evo2 transmissiyasini oldi.
Peugeot 905 Evo2[tahrir | manbasini tahrirlash]
Evo1 debyutidan oldin ham Peugeot muhandislari 1992-yil oxirida Evo2, uning vorisi ustida ishlay boshlagan edilar. Xususan, tishli old qismi uni avvalgisidan ajralib turdi, torroq salon esa kamroq tortish va ogʻirlikni kamaytirishga imkon berdi. Oʻzining futuristik koʻrinishi tufayli mashina tez orada Superkopter laqabini oldi. Koʻplab tafsilotlar oʻzgarishlariga qoʻshimcha ravishda, yana bir muhim yangilik yarim avtomatik 6 pogʻonali uzatmalar qutisi boʻlib, haydovchilar uchun siljishni osonlashtirdi[3].
Poyga tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1990-yil[tahrir | manbasini tahrirlash]
Prototip birinchi marta 20-iyun kuni de Linas-Montleury trassasida sinovdan oʻtkazildi. Bir hafta oʻtgach, Jan-Per Jabouille shinalar yetkazib beruvchi Mishelning sinov yoʻlida 500 km masofani bosib oʻtdi. Peugeot 905 ning birinchi ommabop koʻrinishi 1990-yil 4-iyulda Jan-Pyer Yabuil tomonidan boshqariladigan Magny-Kours trassasida boʻlib oʻtdi. Fransiya hududida yana bir nechta sinovlardan soʻng, 1990-yilgi sport avtomobillari boʻyicha jahon chempionatining sakkizinchi bosqichida qatnashish uchun ikkita mashina Monrealga olib ketildi. 23-sentabr kuni oʻzining poygadagi debyuti chogʻida oldingi sinovchi Jabuy va Formula 1 boʻyicha sobiq jahon chempioni Keke Rosberg navbatma-navbat Peugeot 905 haydashdi. Biroq, poyga masofasining uchdan bir qismidan keyin mashina muvaffaqiyatsizlikka uchradi. Meksikada boʻlib oʻtgan mavsumning soʻnggi poygasida haydovchilik dueti starter muammosiga ega boʻlishiga qaramay, birinchi poygasini 13-oʻrinda yakunladi.
1991-yil[tahrir | manbasini tahrirlash]
Suzuka startidagi ajoyib gʻalabadan soʻng, quyidagi poygalar muvaffaqiyatsizliklar va orqa oʻrinlar bilan ajralib turdi. 24 soatlik Le Manda Peugeot 905da Yabuil , Filipp Alliot va Mauro Baldi triosi hamda ikkinchi 905 da Rosberg , Yannik Dalmas va Per-Anri Rafanel poygani juda yaxshi boshladilar. Biroq, shiddatli startdan soʻng, ikkala mashina ham turli xil texnik nuqsonlarga duch keldi. Shu munosabat bilan Peugeot 905 startdan atigi toʻrt soat oʻtib poygani tark etishga majbur boʻldi.
Ushbu hayratlanarli natijalardan soʻng, Peugeot Nyurburgringda boʻlib oʻtgan sport avtomobillari boʻyicha jahon chempionatining beshinchi bosqichida butunlay yangi Peugeot Evo1 bis-ni taqdim etdi. Bundan buyon Pejo jamoasining asosiy maqsadi gʻalaba edi. Magny-Kours va Rodriges Brothers poygasida qoʻshilgan ikkita gʻalaba buni isbotladi. 1991-yilda birinchi mavsum oxirida Filipp Alliot va Mauro Baldi haydovchilar chempionatida ikkinchi, Pejo Talbot Sport esa jamoaviy hisobda ikkinchi oʻrinni egalladi (Yaguarning ishchilar jamoasi birinchi boʻldi).
1992-yil[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yaguar va Mercedes-Benz jahon sport avtomobillari chempionatidan chiqqanidan soʻng, 1992-yilgi mavsum fars boʻlishi bilan tahdid qildi, ammo shunga qaramay Pejo talabiga binoan oʻtkazildi. Pejo chempionatning oltita poygasining beshtasida gʻalaba qozondi va ham haydovchilar, ham konstruktorlar bilan chempionlikni qoʻlga kiritdi. Mavsumning eng yorqin voqeasi Le Manning 24 soati boʻldi, u yerda Pejo jamoasi uchta mashina bilan boshladi. Dvigatel nosozligi sababli bitta mashina musobaqani tark etishga majbur boʻldi. Ikkinchisi gʻalaba qozonishga muvaffaq boʻldi, uchinchisi esa uchinchi oʻrinni egalladi. Toyota jamoasi ikkinchi oʻrinni egalladi.
Magny-Cours dagi mavsumning soʻnggi poygasiga tayyorgarlik koʻrishda Peugeot birinchi marta 905 Evo2 dan foydalandi, biroq poygada Evo1 dan foydalandi.
Sport avtomobillari boʻyicha jahon chempionati yakunlanishi munosabati bilan Evo2 poyga seriyalari va musobaqalarisiz qoldi.
1993-yil[tahrir | manbasini tahrirlash]
1993-yilda sport avtomobillari boʻyicha jahon chempionati bekor qilingandan soʻng, Peugeot faqat Le Mansning 24 soatida boshlandi. 1993-yilda Jan Todt ham Evo2 dan foydalanishga qarshi chiqdi, shuning uchun fransuzlar Evo1 ga murojaat qilishdi. Jiddiy raqobat boʻlmaganda, Peugeot poyga natijalarida 1, 2 va 3-oʻrinlarni egalladi[4].
Qiziqarli faktlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
2011-yil 3-fevralda Peugeot 905 Evo 2.1 (Superkopter) auksionda million yevrodan koʻproqqa sotildi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Motor Racing: Warwick on top of world (angl.) The Independent (31-avgusta 1992). Data obraщeniya: 30.05.2022
- ↑ Peugeot-905 istoriya sozdaniya gonochnogo bolida. www.vazzz.ru. Data obraщeniya: 30.05.2022
- ↑ Peugeot 905 — All Results — Racing Sports Cars. www.racingsportscars.com. Data obraщeniya: 30.05.2022
- ↑ Peugeot 905 Evo 1B. zero-100.ru Data obraщeniya: 30.05.2022