Pátzcuaro
Pátzcuaro Michoacan shtatida joylashgan shahardir. Shahar 1320-yillarda tashkil etilgan boʻlib, dastlab Purepecha imperiyasining poytaxti va keyinchalik uning marosim markaziga aylandi. Ispaniyaliklar hokimiyatni qoʻlga kiritgandan soʻng, Vasko de Quiroga Patskuaroni Yangi Ispaniyaning Michoacan provinsiyasining poytaxti qilish uchun ishladi, ammo uning oʻlimidan soʻng poytaxt Valyadolidga (hozirgi Morelia) koʻchiriladi. Pátzcuaro oʻshandan beri oʻzining mustamlakachilik va mahalliy xarakterini saqlab qoladi[1] va u Meksika hukumati tomonidan 111 „Pueblos Magicos“ dan biri deb nomlangan[2]. Patskuaro va u tegishli boʻlgan koʻl hududi Oʻlganlar kunini nishonlash joyi sifatida yaxshi tanilgan[3].
„Pátzcuaro“ soʻzining maʼnosi boʻyicha bir nechta imkoniyatlar mavjud. Birinchisi „phascuaro“, yaʼni „qora rangga boʻyalgan joy“; yoki „patatzecuaro“, yaʼni „poydevorlar joyi“. Boshqa mumkin boʻlgan maʼno „petatzimícuaro“, „buqalar joyi“. Boshqa mumkin boʻlgan maʼnolar: „baxtli joy;“ va „ibodatxonalar joyi“ deya turli xil maʼnolarni anglatadi. Pátzcuaro oʻz gerbini 1553-yilda ispaniyalik Karl Vdan oldi[1].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Patskuaroning asos solishi haqidagi yagona tarix 1539—1541-yillarda, Viceroy Antonio de Mendoza davrida yozilgan "Relación de Michoacan "dan maʼlumot sifatida keladi. Unda aytilishicha, Paracume va Vapeani ismli ikki boshliq oʻz qabilasi Chichimekas bilan oʻsha paytda Tarimichundiro deb nomlangan hududga kelgan. Bu yerda ular toʻrtta katta toshni bir-biriga yaqin qoʻyib, „ishoralar“ deb nomlangan ibodatxonalarini qurishni boshladilar. Bu voqeaning sanasi koʻrsatilmagan, ammo ikki asl boshliqning oʻlimi 1360-yilda sodir boʻlganligi sababli, asos 1324-yilda sodir boʻlgan deb taxmin qilinadi[1].
Shahari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Meksika inqilobidan beri Patzkuaro oʻzining anʼanaviy mustamlaka-mahalliy qiyofasini saqlab qolish uchun harakat qildi[1]. Poytaxtdan farqli oʻlaroq, Patskuarodagi uylar taxta va yogʻochdan yasalgan va odatda plitkali tomlarga ega[4]. Toshli tosh koʻchalar shahar markazidan koʻlga qadar hukmronlik qiladi[5]. Shahar turli xil hunarmandchilik mahsulotlarini sotadigan doʻkonlar va sotuvchilar bilan toʻlib-toshgan, ularning aksariyati yorqin ranglarda[6]. Patzkuaro mintaqaning bozor markazi boʻlib, kichikroq qishloqlar oʻzlarining maxsus hunarmandchilik buyumlarini, masalan, mis idishlar, qora kulolchilik, musiqa asboblari, savatlarni olib kelishadi[7]. Mahalliy taomlarga baliq bilan toʻldirilgan tamales yoki uchepos, taraska shoʻrva, qizil pozole, atole, alabalık idishlari va makkajoʻxori asosidagi bir qator sovuq ichimliklar kiradi[8]. Hovlilar va balkonlar deyarli har doim gulli oʻsimliklar bilan toʻldiriladi, bu Patzkuaroda anʼana boʻlib, koʻplab uy egalari bir-birlari bilan maslahatlar va oʻsimliklarni baham koʻrishadi, baʼzan hatto gullarning yangi navini koʻpaytirishadi. Koʻrish mumkin boʻlgan eng keng tarqalgan gul — iyuldan sentyabrgacha eng yaxshi gullaydigan begonia nomli gulidir. Boshqa keng tarqalgan oʻsimliklar orasida yorongullar, mallows, begonvillar, yoʻlbars zambaklar, marigoldlar, azalealar, hidrangealar, atirgullar va boshqalar mavjud. Koʻrish mumkin boʻlgan gul boʻlmagan oʻsimliklarga palma daraxtlari, selaginella va turli xil kaktuslar kiradi. Baʼzilar aloe, romashka, yalpiz, reyhan va boshqalar kabi dorivor va oshpazlik yoʻllari ham oʻsadi[9].
Vasko Plaza shimolida bir blok Plaza Gertrudis Bocanegra, shuningdek, Plaza Chica deb ataladi[10]. Gertrudis Bocanegradagi bozor jun mahsulotlari, oshxona anjomlari, kulolchilik, mis va somon buyumlariga ixtisoslashgan[6]. Juma — bozor kuni, bu yerdagi yoʻlaklarni turli qishloqlardan kelgan tovarlar bilan toʻldirishar ekan. Oʻlganlar kuni kabi asosiy bayramlar yaqinida bu bozor shahardagi boshqa ikkita plazaga ham oʻtishi mumkin[7]. Ushbu maydon yonidagi binolardan biri XVI asrda tashkil etilgan San-Agustinning sobiq ibodatxonasidir. Bugungi kunda u Gertrudis Bocanegra kutubxonasiga ega[10]. Ushbu kutubxonada Xuan OʻGorman tomonidan chizilgan, Michoacan tarixi tasvirlangan devoriy rasm mavjud[1].
Oʻlganlar kuni[tahrir | manbasini tahrirlash]
Patskuaro va uning atrofidagi koʻl hududi Meksikadagi eng mashhur joy u yerda esa oʻlganlar kunini nishonlaydi. Oʻliklar kuniga bagʻishlangan bozorlar butun Michoakanda juda koʻp, ammo eng yaxshisi Patskuaroning asosiy maydonidagi bozorda boʻlishi kerak. Bu yerda yirik hunarmandchilik musobaqalaridan biri oʻtkaziladi[11]. Oʻlganlar kuni Patskuaro koʻli atrofidagi shahar va qishloqlarda juda qizgʻin nishonlanadi. Tayyorgarlik mahalliy qabristonlarni kapital tozalash va taʼmirlashni va mahalliy cherkovlarning atriumlari darvozalari uchun gulli arklarni yaratish kabi holatlarni oʻz ichiga oladi. Ular Meksika marigold sifatida ham tanilgan cempasúchil deb nomlangan gul bilan qilingan. 1-noyabr kuni erta tongda oʻtgan yil davomida vafot etgan bolalarni sharaflash uchun „velación de los angelitos“ (kichik farishtalar uchun uygʻonish degan maʼnoni anglatadi)yigʻlishadi. Bu odatda mahalliy qabristonlarda amalga oshiriladi. Bu kun davomida bolalar shahar boʻylab yugurib, qoʻshnilarning uylari tomidan makkajoʻxori, qovoq va chayotes boshoqlarini „oʻgʻirlashadi“. Oʻgʻirlangan taomlar jamiyatni boqish uchun pishirish uchun mahalla markaziga olib kelinadi[3].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Shuningdek Meksikada turizm
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Enciclopedia de los Municipios de México Michoacán PÁTZCUARO“ (ispancha). Instituto Nacional para el Federalismo y el Desarrollo Municipal. 17-may 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-oktabr 2009-yil.
- ↑ „Pátzcuaro Pueblo Mágico“. Municipality of Pátzcuaro. 23-sentabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-oktabr 2009-yil.
- ↑ 3,0 3,1 „Noche de Muertos“. Mexico Desconocido Guia Especial Lo mejor de Michoacán, el alma de México (ispancha). Mexico City: Impresiones Aéreas S.A. de C.V. 2009-yil oktabr. 22–25-bet. ISSN 1870-9397.
{{cite magazine}}: Unknown parameter|trans_title=ignored (|trans-title=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|date=(yordam) - ↑ Sanchez Reyna, Ramon „Pátzcuaro“,. Michoacán Turiguia (ispancha). Mexico City: Multiguia Cultural SA de CV, 2008 — 117–120 bet. ISBN 978-607-7568-08-7.
- ↑ „Atracciones in Pátzcuaro, Mexico“ (ispancha). Enjoy Mexico. Qaraldi: 16-oktabr 2009-yil.
- ↑ 6,0 6,1 „Arts and Crafts“. Surf Mexico. Qaraldi: 16-oktabr 2009-yil.
- ↑ 7,0 7,1 Smith. „Pátzcuaro, Michoacán, Mexico“. Mexconnect (2007-yil 16-fevral). Qaraldi: 16-oktabr 2009-yil.
- ↑ „El Lago de Pátzcuaro“ (ispancha). Equipo Editorial Explorando México. Qaraldi: 16-oktabr 2009-yil.
- ↑ Sarmiento. „Los patios floridos de Pátzcuaro (Michoacán)“ (ispancha). Mexico Desconocido. 2009-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-oktabr 2009-yil.
- ↑ 10,0 10,1 „Pátzcuaro mágico y clásico“. Mexico Desconocido Guia Especial Lo mejor de Michoacán, el alma de México (ispancha). Mexico City: Impresiones Aéreas S.A. de C.V. 2009-yil oktabr. 30–34-bet. ISSN 1870-9397.
{{cite magazine}}: Unknown parameter|trans_title=ignored (|trans-title=suggested) (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|date=(yordam) - ↑ „Día de Muertos en Pátzcuaro, Michoacán“. Terra. 2008-yil 20-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-noyabr.