Kontent qismiga oʻtish

Osteoxondroma

Ishorat qoʻshish
Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Osteoxondromalar suyaklarning eng keng tarqalgan yaxshivorli oʻsimliklari hisoblanadi[1][2].Tumorlar qoplangan suyaklar koʻrsatkichlari yoki suyaklar ekzostozlarining yuzasida oʻsish shaklida paydo boʻlad[3][4]. Natijada esa suyakni hosil qiladigan hamda har qanday suyakda yuz berishi mumkin boʻlgan ortiqcha oʻsish turi sifatida tavsiflanadi. Tumorlar koʻpincha tizza atrofidagi uzun suyaklarga taʼsir qiladi. Bundan tashqari, tekis suyaklar ham taʼsir qilishi mumkin[5]. Oʻsmirlik davrida koʻp martalik eritma exostoses mavjud. Biroq, kasallikka chalingan odamlarning katta qismi oʻsmirlik davrida belgilari klinik jihatdan namoyon boʻladilar[6]. Osteoxondromlar umumiy aholining 3%i ga teng boʻlib, barcha yaxshivorli oʻsimliklarning 35%ini va butun suyak oʻsimliklarining 8%ini tashkil etadi[7]. Osteoxondromalar jarohatdan kelib chiqmaydi va aniq sabablari ham aniqlanmagan. Soʻnggi tadqiqotlar koʻp ostexondromalar autosomik dominant holda avloddan-avlodga oʻtuvchi kasallik ekanligini koʻrsatadi[8].

Belgilar va alomatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Osteoxondromlar sekin va ichki rivojlanishlari tufayli normal faoliyat va harakatlar cheklangan boʻladi. Osteoxondromlarning aksariyatlari belgilarsiz va tasodifan aniqlanadi. Osteoxondromga chalingan har bir kishi oʻziga xos belgilarni koʻrishadi va koʻpincha hech qanday alomatlarni his qilmaydi. Eng keng tarqalgan alomatlardan biri qattiq harakatsiz ogʻirliksiz aniqlangan massa, yonma-yon mushaklar ogʻrigʻi va ogʻir mashq bilan bosim yoki gʻazablanishdir[9]. Yuraklar, suyakning buzilishi yoki mexanik qoʻshma muammolar kabi komplikatsiyalar paydo boʻlganda asosiy alomatlar paydo bo ' ladi. Agar osteoxondrom nerv yoki qon tomiri yaqinida yuz bersa, bu oʻz-oʻzidan oʻzgarib, kuchsiz, puls yoʻqolishi yoki rang oʻzgarishi kabi holatlar kuzatiladi.

Mexanizmi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Spongiozalarda xondrocitlar epifizal oʻsish plakasiga muvofiq joylashtirilgan. Tagi spongiosa uning negizida joylashgan kanselli suyak bilan davom etadi. Tangi ichida murakkablashishlar fibroblastik tarqalish va yangi suyak hosil boʻlishiga olib keladi. Bursa rivojlanishi kapka perichondriumiga biriktirilgan osteoxondromning ustida sodir boʻladi. Suyakning iltijolari sinovium bilan qoplangan bursal devor bilan koʻrsatilgan. Natijada, bemorlar mexanik obstruksiya, nervlarning oʻzgarishi, ustida joylashgan kemalarning Pseudoaneurizm, jarohatning boʻgʻinidagi shikastlanish yoki osteoxondromning bursa shakli bilan bogʻliq joy va joy bilan bogʻlangan qismlarda yillar davomida ogʻriqlarga duch kelishlari mumkin[10].

Diagnoz[tahrir | manbasini tahrirlash]

Osteoxondromalar koʻpincha simptomsiz boʻlib, hech qanday noqulaylikka sabab boʻlmasligi mumkin. Lekin ular koʻpincha x-ray natijasida noaniq sabablarga koʻra sodir boʻlganda tasodifiy boʻladi[11].

Davolanish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Osteoxondromlarni jarrohlik bilan olib tashlash baʼzan foydali boʻladi. Oʻn yillik bemordan jarrohlik yordamida kesilgan osteoxondrom koʻrsatilgan. Suyakning pastki qismida silindrik boʻgʻim, uzunligi taxminan 1/2 dyum, ikkita diagonal oʻsish – bu boshoq. Ushbu morfologiya tibial suyaklar sporugiga xos.

Osteoxondromning toʻliq chiqarib tashlanishi davolashning asosiy usulidir agarda tumor toʻliq olib tashlanmasa, u qayta paydo boʻladi. Yaxshi kesilgan jarohatning koʻp marta takrorlanishi bu zararli boʻlishi mumkinligini koʻrsatadi[12]. Xavfli transformatsiya xavfi 1-5% odamlarda sodir boʻladi. Agar saraton kasalligining biron bir alomatlari boʻlsa, bemor suyak mutaxassisi tomonidan baholanishi kerak boʻladi[13]. Osteoxondromlar uchun hech qanday davolash zarur emas. Osteoxondromning yolgʻizligi uchun davolash vaqt oʻtishi bilan diqqat bilan kuzatish va tumordagi har qanday oʻzgarishlarni kuzatish uchun muntazam rentgen koʻrinishi bilan amalga oshiriladi.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Wuyts. „Hereditary Multiple Osteochondromas.“. GeneReviews (2013-yil 21-noyabr). Qaraldi: 2018-yil 30-mart.
  2. ↑ Sekharappa, V; Amritanand R; Krishnan V; David KS (February 2014). "Symptomatic solitary osteochondroma of the subaxial cervical spine in a 52-year-old patient.". Asian Spine J 8 (1): 84–88. doi:10.4184/asj.2014.8.1.84. PMID 24596611. PMC 3939376. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=3939376. 
  3. ↑ EL-Sobky, TA; Samir, S; Atiyya, AN; Mahmoud, S; Aly, AS; Soliman, R (21 March 2018). "Current paediatric orthopaedic practice in hereditary multiple osteochondromas of the forearm: a systematic review.". Sicot-J. 4: 10. doi:10.1051/sicotj/2018002. PMID 29565244. PMC 5863686. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=5863686. 
  4. ↑ name="Panagiotis2008">Panagiotis, Kitsoulis; Vassiliki Galani; Kalliopi Stefanaki; Georgios Paraskevas; Georgios Karatzias; Niki John Agnantis; Maria Bai (October 2008). "Osteochondromas: Review of the Clinical, Radiological and Pathological Features". In Vivo 22 (5): 633–646. PMID 18853760. http://iv.iiarjournals.org/content/22/5/633.short. Qaraldi: 22 March 2014. Osteoxondroma]]
  5. ↑ name="rochester">„Osteochondroma“. University of Rochester Medical Center. Qaraldi: 2014-yil 15-mart.
  6. ↑ de Andrea, CE; Reijnders CM; Kroon HM; De Jong D; Hogendoorn PC; Szuhai K; Bovée JV (1 March 2012). "Secondary peripheral chondrosarcoma evolving from osteochondroma as a result of outgrowth of cells with functional EXT". Oncogene 31 (9): 1095–1104. doi:10.1038/onc.2011.311. PMID 21804604. 
  7. ↑ name="Reijnders2008">Reijnders, Christianne; Liesbeth Hameetman; Judith VMG Bovée (September 2008). "Bone: Osteochondroma". Atlas of Genetics and Cytogenetics in Oncology and Haematology. http://atlasgeneticsoncology.org/Tumors/OsteochondromaID5146.html. Qaraldi: 15 March 2014. Osteoxondroma]]
  8. ↑ Krahe, Ralf; Zhang, Feng; Liang, Jinlong; Guo, Xiong; Zhang, Yingang; Wen, Yan; Li, Qiang; Zhang, Zengtie et al. (2013). "Exome Sequencing and Functional Analysis Identifies a Novel Mutation in EXT1 Gene That Causes Multiple Osteochondromas". PLOS ONE 8 (8): e72316. doi:10.1371/journal.pone.0072316. ISSN 1932-6203. PMID 24009674. PMC 3757002. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=3757002. 
  9. ↑ „Osteochondroma“. University of Rochester Medical Center. Qaraldi: 2014-yil 15-mart.„Osteochondroma“. University of Rochester Medical Center. Retrieved 15 March 2014.
  10. ↑ Reijnders, Christianne; Liesbeth Hameetman; Judith VMG Bovée (September 2008). "Bone: Osteochondroma". Atlas of Genetics and Cytogenetics in Oncology and Haematology. http://atlasgeneticsoncology.org/Tumors/OsteochondromaID5146.html. Qaraldi: 15 March 2014. Osteoxondroma]]Reijnders, Christianne; Liesbeth Hameetman; Judith VMG Bovée (September 2008). „Bone: Osteochondroma“. Atlas of Genetics and Cytogenetics in Oncology and Haematology. Retrieved 15 March 2014.
  11. ↑ „Osteochondroma“. American Academy of Orthopedic Surgeons. Qaraldi: 2014-yil 15-mart.
  12. ↑ Panagiotis, Kitsoulis; Vassiliki Galani; Kalliopi Stefanaki; Georgios Paraskevas; Georgios Karatzias; Niki John Agnantis; Maria Bai (October 2008). "Osteochondromas: Review of the Clinical, Radiological and Pathological Features". In Vivo 22 (5): 633–646. PMID 18853760. http://iv.iiarjournals.org/content/22/5/633.short. Qaraldi: 22 March 2014. Osteoxondroma]]Panagiotis, Kitsoulis; Vassiliki Galani; Kalliopi Stefanaki; Georgios Paraskevas; Georgios Karatzias; Niki John Agnantis; Maria Bai (October 2008). „Osteochondromas: Review of the Clinical, Radiological and Pathological Features“. In Vivo. 22 (5): 633–646. PMID 18853760. Retrieved 22 March 2014.
  13. ↑ name="aaos">„Osteochondroma“. American Academy of Orthopedic Surgeons. Qaraldi: 2014-yil 15-mart.„Osteochondroma“. American Academy of Orthopedic Surgeons. Retrieved 15 March 2014.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Osteoxondroma&oldid=4349542" dan olindi