O‘zbekistonda xokkey
Oʻzbekistonda xokkey rivojlanayotgan sport turlaridan biridir.
Sovet davri[tahrir | manbasini tahrirlash]
Oʻzbekiston issiq iqlim tufayli ochiq maydonlarda xokkeyni rivojlantirish imkoniyatiga ega boʻlmagani uchun bu oʻyin birinchi marta bu yerda faqat 1970-yillarning boshlarida yetishtirila boshlandi. 1970-yilda Toshkentda „Yubileyniy“ muz sport saroyi qurildi, 1971-yilda esa uning negizida „Spartak“ jamoasi tashkil etildi.[1]
1972-yilda Oʻzbekiston SSR xokkey rivojlangan dunyoning eng janubiy joyiga aylandi va Ginnesning rekordlar kitobiga kiritildi.[1]
1973-yilda jamoa „Glavtashkentstroy“ balansiga oʻtkazib, „Binokor“ (Quruvchi) nomini oldi. Oʻzbekistonda xokkeychilar boʻlmagani uchun „Binokor“ mehmoni boʻlgan futbolchilar bilan toʻldirildi va oʻsha yili toshkentliklar SSSR chempionati ikkinchi ligasining sharqiy zonasida debyut qilishdi. 70-yillarning oxiriga kelib jamoada mahalliy talabalar koʻpaydi.[1]
1976-yili „Binokor“ zona turnirida gʻolib boʻldi va birinchi ligaga yoʻl oldi va u yerda ketma-ket sakkiz mavsum oʻtkazdi. Eng yaxshi natijani toshkentliklar 1977/1978-yilgi mavsumda koʻrsatib, oʻshanda toʻrtinchi oʻrinni egallagan edi.
1978-yilda „Binokor“ yagona marta xalqaro miqyosda chiqish qildi: Chexoslovakiya Taborida u „Oltin quloq“ turnirida oʻynadi va u yerda uchinchi oʻrinni egalladi.[2]
1984-yilda Binokor birinchi ligani tark etdi, lekin darhol qaytib keldi va yana ikki mavsum birinchi ligada oʻynadi. Ammo 1987-yilda „Binokor“ yana birinchi ligani tark etdi va 1988-yilda tarqatib yuborildi.
Oʻzbekiston SSR yoshlar terma jamoasi SSSR xalqlarining qishki Spartakiadalarida qatnashgan, ammo barcha oʻyinlarda magʻlubiyatga uchragan: 1982-yilda guruh bosqichida oʻzbek xokkeychilari uchta magʻlubiyatga uchragan, umumiy hisobda 4:54 (shundan 0: Moskva jamoasidan 26).[3]
Mustaqillik davri[tahrir | manbasini tahrirlash]
Oʻzbekistonda xokkey faqat 2010-yillarda qayta rivojlantirildi. Tashabbus mahalliy ishqibozlarga tegishli: xususan, „Binokor“ jamoasining Birlashgan Arab Amirliklarida toʻp surgan shogirdlari Alisher Azimov, Abdumajit Nosirov va 2013-yilda klubni qayta tiklagan Xayreiddin Alimxoʻjaevlar.[1] Uning qoʻl ostida Yoshlar sport maktabi tuzildi, havaskorlar tungi ligasi oʻynay boshladi.[4]
2013-yilda xokkey boʻyicha Oʻzbekiston birinchi chempionati boshlandi. Unda Toshkentning toʻrtta jamoasi: „Akulalar“, „Barlar“, „Oq ayiqlar“ va „Binokor“ jamoalari ishtirok etdi. Turnirni ikki turdan iborat oʻtkazish rejalashtirilgan edi, biroq faqat bitta oʻyin oʻtkazildi, shundan soʻng „Bars“ peshqadamlik qildi. Besh yil davomida chempionat oʻynalmadi. 2019-yilda Oʻzbekiston xokkey ligasi tashkil etilgan boʻlib, unga Toshkentning toʻrtta jamoasi ham kirgan: „Binokor“, „Semurg“, „Toshkent“ va „Humo“.[5] 2 davradan iborat musobaqa yakunlariga koʻra, „Semurg“ jamoasi mamlakat chempioni boʻldi.
2019/20-yilgi mavsumda „Humo“ Rossiya Oliy xokkey ligasida[6] debyut qildi, u yerda konferensiyada 7-oʻrinni egalladi va pley-offning chorak finaliga chiqdi. „Humo-2“ Qozogʻiston ochiq chempionatida ishtirok etib, 11 jamoa orasida 10-oʻrinni egalladi.
2013-yil dekabr oyida Oʻzbekiston Xokkey federatsiyasi ilk bor tashkil etilgan, biroq u faoliyat koʻrsatmagan va 2018-yil 28-martda qayta tashkil etilgan. Federatsiyaga Baxtiyor Fozilov rahbarlik qiladi. 2019-yil 26-sentyabrda u IIHF ga qabul qilindi.[7][8] Oʻzbekiston milliy terma jamoasi hozircha oʻyin oʻtkazmagan.
2020-yilga borib Oʻzbekistonda toʻrtta sunʼiy muz maydonchasi mavjud boʻlib, barchasi Toshkentda. Ular orasida „Humo Arena“ muz saroyi (uning asosiy arenasi 12500 tomoshabinga moʻljallangan, zaxiradagi bittasi — 300 tomoshabinga moʻljallangan) va Oʻzbekiston xokkey ligasi oʻtkazilgan „Ice City“ koʻngilochar majmuasidagi „Frozen Lake“ konki maydonchasi shular jumlasidandir. Ayni paytda Oʻzbekiston Xokkey federatsiyasi hududlarda xokkeyni rivojlantirish vazifasini qoʻygan. Mamlakatda 369 nafar xokkeychi (113 nafar erkak, 4 nafar ayol, 252 nafar oʻgʻil bolalar) va 8 nafar hakam.[8]
Taniqli vakillar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Jahon xokkeyidagi eng mashhur oʻzbekistonlik amerikalik hujumchi Artur Kalievdir. U Toshkentda tugʻilgan, lekin yoshligida ota-onasi bilan AQShga koʻchib oʻtgan.[9] U Ontario xokkey ligasida Los-Anjeles Kings tizimining bir qismi boʻlgan Hamilton Bulldogs jamoasida oʻynaydi. U AQSh terma jamoasida oʻsmirlar oʻrtasidagi jahon chempionatida oʻynagan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Хоккейный клуб «Binokor» Uzbekistan“ (ruscha). Qaraldi: 14-iyun 2020-yil. [sayt ishlamaydi]
- ↑ „Единственная зарубежная гастроль «Бинокора» - в ЧССР на турнир «Золотой колос-78»“. Sports.ru. Qaraldi: 14-iyun 2020-yil.
- ↑ „1982. 5-ая зимняя Спартакиада народов СССР - Форум хоккейных статистиков им. Виктора Малеванного“. ice-hockey-stat.com. Qaraldi: 14-iyun 2020-yil.
- ↑ „В Узбекистане зарождается национальная школа хоккея“ (ruscha). Podrobno.uz. Qaraldi: 14-iyun 2020-yil.
- ↑ „Завтра начнется битва: На ледовой арене «Ice Сity» стартует чемпионат Узбекистана по хоккею“ (ruscha). Национальный олимпийский комитет Узбекистана. Qaraldi: 14-iyun 2020-yil.
- ↑ „Высшая хоккейная лига - Совещание по итогам сезона“. www.vhlru.ru. Qaraldi: 14-iyun 2020-yil.
- ↑ „Федерация хоккея Узбекистана вошла в состав Международной федерации хоккея“ (ruscha). Спорт РИА Новости (26-sentyabr). Qaraldi: 14-iyun 2020-yil.
- ↑ 8,0 8,1 „IIHF Member National Association Uzbekistan“ (inglizcha). IIHF International Ice Hockey Federation. Qaraldi: 14-iyun 2020-yil.
- ↑ „IIHF - Kaliyev shoots for the top“ (inglizcha). IIHF International Ice Hockey Federation. Qaraldi: 14-iyun 2020-yil.