Nil Filatov haykallari
Nil Filatov haykallari — Moskvadagi haykallari shifokor, rus pediatriya maktabi asoschisi Nil Filatov.
Kvadrat qiz maydoni[tahrir | manbasini tahrirlash]
Nil Filatov haykali 1960-yilda Qizlar dalasi maydonida oʻrnatilgan. Yodgorlik mualliflari haykaltarosh Vladimir Tsigal, meʼmorlar Гаврилов Г. И., Kutyrev E. I.[1]. Yodgorlik federal ahamiyatga ega boʻlgan madaniy meros obʻekti maqomiga ega[2].
Moskva universiteti professori Nil Fedorovich Filatov (1847-1902-yillar) rus pediatriya maktabining asoschisi sifatida tanilgan. Shu bois unga akusherlik va ginekologiya institutidan uncha uzoq boʻlmagan „Qizlar dalasi“ maydonida haykal oʻrnatishga qaror qilindi. Yodgorlikning tantanali ochilishi 1960-yil 26-mayda boʻlib oʻtdi[1].
Balandligi 2,5 m, granitdan yasalgan poydevor ustiga 3,5 m balandlikdagi bronza haykal oʻrnatilgan. Filatov oʻz kasbining barcha fazilatlari bilan ish joyida tasvirlangan. U toʻliq boʻyiga turadi va chap tomonda qoʻliga yopishib, yalangʻoch kichkina bola oʻtiradi. Doktor kasal bolani koʻzdan kechirishni tugatgandek boʻlib, chuqur oʻyga toldi. Uning yuzi jiddiy, xotirjam va bir oz motamli. Nigoh bolaga qaratilgan, lekin uning yonidan oʻtganga oʻxshaydi[3].
Yodgorlikning joylashuvi uni uzoq masofadan koʻrishni imkonsiz qiladi. Atrofdagi daraxtlar tufayli, tomoshabin har doim juda yaqindan, odatda old tomondan turib tomosha qilishadi. Bu xususiyat haykaltarosh tomonidan hisobga olingan. U Filatovning boshi va yuzini yaxshi qabul qilishligini muammosini hal qilishga harakat qildi[3].
Ushbu yodgorlikning umumiy insonparvarligi poydevoridagi yozuvda ham oʻz aksini topgan: „Bolalarning doʻsti Nil Fedorovich Filatovga. 1847-1902“[3].
Sadovo-Kudrinskaya koʻchasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
55°45′52″N 37°35′15″E / 55.76444°N 37.58750°E G ORossiya federatsiyasi xalqlarining madaniy merosi obʻekti. Reg. № 771410671090006 (EGROKN). Obʻekt № 7710728000 (BD Vikigida)
Yodgorlik 1960-yil dekabr oyida pediatr nomidagi 13-sonli bolalar klinik shifoxonasi hovlisida oʻrnatilgan. Loyiha mualliflari haykaltarosh Dmitriy Shvarts va arxitektor Y. Y. Sosenko[4][5][6]. 1974-yilda yodgorlik davlat muhofazasiga olingan[7].
Koʻkrak byusti quyuq sayqallangan granitdan yasalgan ikkita monolit blokdan yasalgan va baland poydevorga oltin yozuvi bilan joylashtirilgan: „N. F. Filatov. 1847-1902“[1][8][9].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Кожевников 1983.
- ↑ Вестник Мэра и Правительства Москвы 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Воронов 1984.
- ↑ Вострышев 2009.
- ↑ Звягинцев, Карпачевский 2004.
- ↑ Нарочницкий 1980.
- ↑ „Постановление Совета министров РСФСР «О дополнении и частичном изменении Постановления Совета министров РСФСР от 30 августа 1960 г. № 1327 „О дальнейшем улучшении дела охраны памятников культуры в РСФСР“»“. Министерство культуры Российской Федерации (1974-yil 4-dekabr). 2019-yil 30-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-yanvar.
- ↑ Памятники монументального искусства Москвы 2016.
- ↑ Шокарев, Вострышев 2018.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Вестник Мэра и Правительства Москвы // ОАО «Объединенная редакция изданий Мэра и Правительства Москвы» : Журнал. — 2011. — Noyabr (Andoza:Бсокр). — Andoza:Бсокр.[sayt ishlamaydi]
- Воронов Н. В.. Советская монументальная скульптура, 1960—1980. М.: Искусство, 1984 — 152 bet.
- Вострышев М. И.. Москва: все культурные и исторические памятники. М.: Алгоритм, Эксмо, 2009. ISBN 978-5-699-31434-8.
- Звягинцев Н. Д., Карпачевский Л. О.. Памятники ученым в культуре Москвы. М.: ГЕОС, 2004. ISBN 5-89118-381-1.
- Кожевников Р.. Скульптурные памятники Москвы. М.: Московский рабочий, 1983.
- Кузнецов И. В.. Люди русской науки, 1963.
- Нарочницкий А. Л.. Москва. Энциклопедия. М.: Советская энциклопедия, 1980.
- Памятники монументального искусства Москвы. М.: «Милк Эдженси», 2016. ISBN 978-5-9907078-1-8.
- Федосюк Ф.. Москва в кольце Садовых. Путеводитель, М., 2017. ISBN 5457208672.
- Шокарев С., Вострышев М.. Вся Москва от А до Я, 2018. ISBN 5041013799.