Nikolay Gorban

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Nikolay Vasilevich Gorban
Tavalludi 22-dekabr 1899-yil
Nikolayevka qishlogʻi, Poltava gubernatorligi, Rossiya imperiyasi
Vafoti 19-aprel 1973-yil
Toshkent, Oʻzbekiston SSR
Fuqaroligi Rossiya imperiyasining bayrogʻi Rossiya imperiyasiSSSR bayrogʻi SSSR
Sohasi tarix, arxivlar

Nikolay Vasilevich Gorban (ukraincha: Микола Васильович Го́рбань; 1899-yil 22-dekabr, Poltava viloyati, Nikolayevka qishlogʻi – 1973-yil 19-aprel, Toshkent) – sovet tarixchisi, arxivchi, ukrain yozuvchisi.

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nikolay Vasilevich Gorban 1899-yil 8-dekabrda Nikolayevka qishlogʻida tugʻilgan.

1917-yilda Kobelyak gimnaziyasini oltin medal bilan tugatgan. 1921-yilda Xarkov universitetining tarix va filologiya fakultetini tamomlagan.

1929-yilda u Ukraina SSR Markaziy arxiv boshqarmasi arxeografiya komissiyasining ilmiy kotibi va haqiqiy aʼzosi etib saylangan. Sharqshunoslik ilmiy-tadqiqot institutida Ukraina-Turkiya munosabatlarini oʻrganish komissiyasida ishlagan.

U 1921–1925-yillarda Kommunistik partiya Markaziy Qoʻmitasining „Selyanskaya pravda“ gazetasda ishlagan. 1926–1927-yillarda radiotelegraf agentligida muharrir boʻlgan. Nikolay Gorban fransuz, nemis, yunon, lotin va turk tillarini bilgan.

U Ukraina Sotsialistik inqilobchilar partiyasining (UPSR) aʼzosi boʻlib, u yerda taʼlim muammolari bilan shugʻullangan.

1931-yil 6-aprelda soxta ayblovlar bilan hibsga olingan. Ukrainada oʻn oylik qamoqdan soʻng unga yana qoʻshimcha ayblovlar qoʻyilgan. Ukraina SSR Jinoyat kodeksining 54-10 va 54-11-moddalari boʻyicha sudlangan va uch yilga Olmaotaga (1932—1934), keyin uch yilga Tobolskga surgun qilingan (1934—1937).

Omskga koʻchib oʻtgach, oʻrta maktablarda adabiyot, nemis tili, tibbiyot maktablari va tibbiyot institutlarida lotin tili oʻqituvchisi boʻlgan. 1937–1939-yillarda Omsk davlat arxivi xodimi boʻlgan.

1953-yil sentabrdan Omsk temir yoʻl tibbiyot bilim yurtida, soʻngra 1960-yil fevraligacha Tibbiyot instituti va veterinariya institutida lotin tilidan dars bergan. Shu bilan birga, arxiv boʻlimi bilan hamkorlik qilgan. Yirik asarlarni chop eta olmagani uchun aniqlangan koʻp miqdorda arxiv materiallarini ilmiy muomalaga kiritishga intilgan. Maqolalari „Pravda“ va „Izvestiya“ gazetalarida nashr etilgan.

1960-yildan Toshkent tibbiyot instituti chet tillari kafedrasi dotsenti, 1966-yildan Toshkent davlat universitetining chet tillari kafedrasi mudiri boʻlib ishlagan. Shu yillarda u „Toshkent gimnaziyasida lotin tilini oʻqitish tarixidan“, „Pugachev haqidagi Toshkent afsonasi“ kabi qator maqolalar yozgan. Oʻzbek tilini mukammal oʻrgangan.

1973-yil 19-aprelda Toshkentda vafot etgan.

Oilasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

N.V.Gorbanning oʻgʻli Aleksandr Nikolayevich Gorban taniqli olim, nabirasi Anna Aleksandrovna Gorbanesa rassom boʻlgan[1].

Siyosiy taʼqiblar Gorbanning oʻgʻliga ham taʼsir qildi[2]. N.V.Gorbanning oʻgʻli 1968-yilda siyosiy jarayonlarga qarshi talabalar noroziligini uyushtirgan[3].

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Сапожникова Д. Я. Николай Васильевич Горбань // Приложение № 1 в книге: Лейфер А. Э. Разгадать замысел Бога… Из жизни российского учёного Александра Николаевича Горбаня. Документальная повесть-мозаика. — Омск: Издательский дом «Лео», 2007.
  • Бурбела В. А. Горбань Микола Васильевич // Украинская литературная энциклопедия. Киев, 1988. Т. 1. С. 460;
  • Пристайко В., Шаповал Ю. Михайло Грушевский: Справа «УНЦ» и останні роки (1931—1934), Київ: Критика, 1999;
  • Рощевская Л. П. Николай Васильевич Горбань. Биобиблиографический указатель. — Сыктывкар: Коми научный центр Уральского отделения РАН, 2001. — 72 с;
  • Рощевская Л. П. Микола Горбань — историк-краевед // Тезисы статей исторического краеведения. Киев, 1989. С. 81—82;
  • Лобурець В. Є. Покликання — краєзнавець (М. В. Горбань) // Репресоване краєзнавство. Київ, 1992. С.225—228;
  • Вибе П. П., Михеев А. П., Пугачёва Н. М. Омский историко-краеведческий словарь. М., 1994. С. 63;
  • Бродский И. Е. Открыватель архивных сокровищ // Вечерний Омск. 1994. 3 марта;
  • Рощевская Л. П. Украинский учёный об истории Тюменской области// Духовная литература Сибири. Проблемы межнациональных связей философии, филологии и истории. Тюмень, 1994. С. 42—45;
  • Рощевская Л. П. Сибирский историк Н. В. Горбань: судьба и труды// Культура и интеллигенция России в эпоху модернизации (XVIII—XX вв.). Омск, 1995. Т. 2. С. 182—190;
  • Стрельський Г., Трубайчук А. Михайло Грушевський, його сподвижники й опоненти. Київ, 1996. . С.77—78;
  • Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов жертв политического террора в советский период (1917—1991). Изд. подготовили Я. В. Васильков, М. Ю. Сорокина. СПб.: Петербургское Востоковедение, 2003. 496 с.
  • Стрельський Г. ГОРБАНЬ Микола Васильович // Українські історики XX століття: Біобібліографічний довідник / Серія «Українські історики». — Київ: Інститут історії України НАН України, 2004. — Випуск 2, частина 2. — C. 114—115.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Anna Gorban
  2. Leyfer A. E. Razgadat zamisel Boga…. – Omsk: Izdatelskiy dom „Leo“, 2007.
  3. Cherkasov P., Sibirskoe exo „dela“ GalanskovaGinzburga, „Russkaya misl“, Parij, N 4431, 14 noyabrya 2002 g.