Nguyen Chai
Nguyen Chay (vyet. Nguyễn Trãi, 1380—1442), Uok Chay nomi bilan ham mashhur (Ức Trai, 抑齋)) — konfutsiy olimi, Dayvyet davlat arbobi hamda harbiy , o'z davrining mashhur shoiri.
Biografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Nguyen Chay 1380-yilda Xanoyda tug'ilgan. 1400-yilda u tanlov imtihonlarini topshirdi, "txay xok shin" darajasini oldi va Xo Kui Li tsenzori lavozimini egalladi. Ming sulolasi qo'shinlari tomonidan Vetnamni bosib olingandan so'ng, Nguyen Chai Xanoydagi Dong Quan qal'asining kazematlariga ekilgan. 1416 yilda Le Loi kichik bir guruh hamkorlari bilan Lam Son ( Thanxhoa viloyati) tog'li o'rmonida yig'ilib, Dai Vet vatanparvarlarini xitoylik bosqinchilarga qarshi kurashga chaqirgandan so'ng, Nguyen Chay qal'adan qochishga muvaffaq bo'ldi. va Lamshon qo'zg'oloniga tayyorgarlik ko'rishda ishtirok etish uchun Lam Songa keldi [1] .
Faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Nguyen Chay Dai Vyetni Xitoy Ming sulolasi hukmronligidan ozod qilgan imperator Le Loining bosh maslahatchisi va yaqin do'sti edi. Nguyen Chay Le Loi nomidan Dai Vyet xalqini Ming sulolasiga qarshi ochiq qo'zg'olonni qo'llab-quvvatlashga ilhomlantirgan siyosiy bayonotlar yozganligi bilan mashhur. U, shuningdek, Xitoyning Mustaqillik Deklaratsiyasi muallifi ( vyetnamcha: Bình Ngô đại cáo ).
Oilasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Nguyen Chayning besh xotini va etti o'g'li bor edi.
Qatli
[tahrir | manbasini tahrirlash]1442-yilda Nguyen Txi Lo xotinlaridan biri bilan birga va uning yaqin oilasi Le Loi vorisi, yosh imperator Le Thai Tongni zaharlashda ayblangan.
1442-yil 19-sentyabrda Nguyen Chay qatl qilindi [1] .
Reabilitatsiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yigirma yil o'tgach, Le Thai Thongning o'g'li, imperator Le Thanh Thong Nguyen Chayni rasman avf etdi va u Le Thai Thongning o'limida aybsizligini e'lon qildi.
San'atdagi faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Adabiyotda
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Nguyen Chai - Vetnam yozuvchisi Bui Anh Tan tomonidan yozilgan dilologiya . Romanning ikkinchi qismida, butun Nguyen Chay oilasi qatl qilinganidan 12 yil o'tgach, Nguyen Chayning xayoliy omon qolgan nabirasi paydo bo'ladi, u zaharlanishni uyushtirgan o'ziga xos xiyonat qirolicha Nguyen Ti Anhning yo'q qilinishi uchun qasos olishga tayyor. imperator Le Thai Tong . Buning uchun Nguyen Chayning nabirasi zaharlanishga guvoh bo‘lgan ikki amaldorning sirli xatini topishi kerak.
Kinoda
[tahrir | manbasini tahrirlash]- “Osmondan kelgan qahramonning mandati” (2012) — Nguyen Chayning Bui Anh Tangning “Qon maktubi” nomli romanining ikkinchi qismiga moslashtirilgan. Film rejissyori Viktor Vu .
Eslatmalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Adabiyot
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rybina, O.V. Nguyen Chay Vetnam feodal markazlashgan davlatining mafkurachisi sifatida.// Muallif. diss. ... to. va. n. L., 1989 yil.
- История Вьетнама. М.: Наука, 1983.
- Renowned Vietnamese Intellectuals prior to the 20th Century. Hanoi: Thế Giới Publishers, 2004.