Kontent qismiga oʻtish

Nernst (Oy krateri)

Vikipediya, erkin ensiklopediya

Nernst krateri (lotincha: Nernst) ― Oyning teskari tomonidagi shimoliy yarimsharda joylashgan, zarba taʼsirida hosil boʻlgan yirik va qadimiy krater. Kraterga nemis kimyogari Walther Nernst (1864-1941) sharafiga nom berilgan va bu nom 1970-yilda Xalqaro astronomiya ittifoqi tomonidan tasdiqlangan. Kraterning shakllanishi nektar davriga toʻgʻri keladi.

Kraterning tavsifi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Nernst kraterining atrofi. Oyning teskari tomoni xaritasidan parcha[1].

Nernst krateri Lorenz krateri chuqurligining shimoli-sharqiy qismida joylashgan. Shimoliy-shimoli-gʻarbiy sohadagi Avitsenna krateri, shimoli-sharqdagi Bunsen krateri va janubi-sharqdagi Nernst krateriga tutashgan Rentgen krateri uning yaqin qoʻshnilari hisoblanadi. Kraterning sharqiy tomonida Boʻronlar okeani joylashgan[2]. Krater markazining selenografik koordinatalari 35°34′N 94°38′W / 35.57°N 94.64°W / 35.57; -94.64, diametri 121,5 km[3], chuqurligi 2,9 km ni tashkil qiladi.

Nernst krateri koʻpburchak shaklga ega va sezilarli darajada vayron boʻlgan. Uyumlar tekislangan, lekin chiziqlarning aniqligini saqlab qolgan, ayvonga oʻxshash strukturaning ichki qiyaligi janubiy sohadagi bir nechta kichik kraterlar bilan belgilanadi. Tepalikning atrofdagi hududdan balandligi 1570 m, kraterning hajmi taxminan 14000 km³ ni tashkil qiladi. Chuqurlikning pastki qismi tekis boʻlib, lava bilan koʻmilgan, qotib qolish vaqtida atrofida quyuq piroklastik choʻkindilar kesishmasi hosil boʻlgan[4]. Chuqurlikning gʻarbiy qismida kichik elliptik krater joylashgan boʻlib, chuqurlik oʻrtasidan janub tomon biroz siljigan markaziy choʻqqilar majmuasi mavjud.

Yoʻldosh kraterlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
LAC-36 xaritasining fragmenti.
Nernst[5] Koordinatalar Diametri, km
T 35°53′N 96°54′W / 35.88°N 96.9°W / 35.88; -96.9 (Нернст T) 24.0
  1. „Карта обратной стороны Луны.“. 2020-yil 1-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 23-iyun.
  2. „Кратер Нернст на карте LAC-36.“. 2020-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 23-iyun.
  3. „Справочник Международного Астрономического Союза“. 2021-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 23-iyun.
  4. CHARACTERIZATION OF „NEW“ PYROCLASTIC DEPOSITS ON THE MOON USING CLEMENTINE DATA. C. E. Rosanova, L. Gaddis, T. M. Hare, C. Coombs, B. R. Hawke, and M. S. Robinson (U.S. Geological Survey, 2255 N. Gemini Dr., Flagstaff, AZ, 86001, USA, crosanova@usgs.gov; Department of Geology, College of Charleston, Charleston, SC, 29424, USA; Planetary Geosciences/SOEST, 2525 Correa Road, University of Hawaii, Honolulu, HI, 96822, USA; and Northwestern University, Department of Geological Sciences, 1847 Sheridan Road, Evanston IL, 60208, USA).
  5. CHARACTERIZATION OF „NEW“ PYROCLASTIC DEPOSITS ON THE MOON USING CLEMENTINE DATA. C. E. Rosanova , L. Gaddis , T. M. Hare , C. Coombs , B. R. Hawke, and M. S. Robinson (U.S. Geological Survey, 2255 N. Gemini Dr., Flagstaff, AZ, 86001, USA, crosanova@usgs.gov; Department of Geology, College of Charleston, Charleston, SC, 29424, USA; Planetary Geosciences/SOEST, 2525 Correa Road, University of Hawaii, Honolulu, HI, 96822, USA; and Northwestern University, Department of Geological Sciences, 1847 Sheridan Road, Evanston IL, 60208, USA)