Nepri
Nepri (npr, nprj, ngr, „neper“, „don“ dan) — qadimgi Misr mifologiyasidagi don xudosi[1].
Umumiy maʼlumot[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tana butunlay boshoq yoki bugʻdoy donalari bilan boʻyalgan odam sifatida tasvirlangan[2]. U qoʻlida bugʻdoy boshoqlari bilan ham tasvirlangan. Nepri nomini yozish uchun ishlatiladigan ierogliflar bugʻdoy donachalari tasvirlangan belgilarni oʻz ichiga oladi. Bundan tashqari, Nepri koʻpincha Renenutet tomonidan emizikli bola sifatida tasvirlangan[1]. Nepri "ogʻiz janobi " (ismning soʻzma-soʻz tarjimasi) deb hisoblangan va onasi " Ran " (ruh navlaridan biri), haqiqiy ismni bergan Renenutet bilan tanilgan, u ham oziqlanish manbasi boʻlgan. Baʼzan Renenutet va Nepri Isid hamda Gor bilan bogʻliq edi.
Nepri nomi arpa va bugʻdoy kabi eng koʻp ishlatiladigan ekin turlari bilan aniqlangan. Osiris va Isis afsonasida shunday deyilgan edi: "hozir Osiris hayot, oʻlim va qayta tugʻilish xudosi ", Shunga oʻxshash yozuvlar dunyoning koʻplab madaniyatlarida uchraydi. Bu hikoya yillik ekinlar va hosil yetishmovchiligi bilan bogʻliq edi. Shunday qilib, Nepri Osirisning bir varianti sifatida koʻrila boshlandi va unga „oʻlimdan keyin yashovchi“ unvoni berilgan. Yangi Shohlik davrida Nepit ismli xotini haqida birinchi eslatma paydo boʻladi. Eng qadimiy matnlarda „Nepri“ soʻzi „yosh suv“ deb nomlangan, bu unumdor loy koʻtaruvchi Nil toshqinining boshlanishini anglatadi. Dafn marosimlarida Nepri bugʻdoy urugʻini ramziy qilib, u yerga ekilganidan soʻng yana jonlanadi deb aytar edi. Shunday qilib, Nepri marhumni yerga xiyonat qilganidan soʻng qayta tugʻilishiga yordam berdi[2].
Oʻliklarni oziq-ovqat bilan taʼminlash haqidagi afsunlarda Nepri marosimlar uchun ishlatiladigan pivo xudosi shaklida namoyon boʻladi. Neprining tugʻilgan kuni hosilning birinchi kuni edi[2][3].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Hans Bonnet: Lexikon der ägyptischen Religionsgeschichte (Früherer Sarlavhasi: „Reallexikon der ägyptischen Religionsgeschichte“). Nikol, Gamburg 2005, ISBN 3-937872-08-6, S. 517-518.
- Christian Leitz: Lexikon der ägyptischen Götter va Götterbezeichnungen, Bd. 1:3 — y. Peeters, Leuven 2002, ISBN 90-429-1146-8, S. 195.
- Richard-Entoni Parker: Qadimgi Misr taqvimlari, Chikago Press, Chikago 1950-yil
- Siegfried Schott: Altägyptische Festdaten, Verlag der Akademie der Wissenschaften und der Literatur, Mayns/Viesbaden 1950-yil
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 "Conceptions of God In Ancient Egypt: The One and the Many", Erik Hornung (translated by John Baines), p. 276, Cornell University Press, 1996, ISBN 0-8014-8384-0
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Ensiklopediya mifologii (mirslovarei.com)
- ↑ Н.Н.Швец. Словарь Египетской Мифологии, первое, Центрполиграф, 2008 — 100 bet. ISBN 978-5-9524-3466-0.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Непри на egyptian-gods.info(ingl.)