Neom

NEOM – bu Saudiya Arabistoni valiahd shahzodasi Muhammad bin Salmon tomonidan 2017-yil oktabr oyida eʼlon qilingan ulkan loyihadir. „Neom“ nomi ikki soʻzdan olingan: „neo“, yangi degan maʼnoni anglatadi va „m“ arabcha kelajak soʻzining birinchi harfini ifodalaydi. Ushbu nomenklatura bu Saudiya Arabistonining shimoli-gʻarbiy mintaqasida joylashgan kelajak mega-shaharini rivojlantirish loyihasidir. Innovatsiyalar, texnologiya, barqarorlik va iqtisodiy oʻsish uchun global markaz sifatida koʻzda tutilgan Neom shahar hayotini qayta belgilab berishi va kelajakning aqlli shaharlari uchun namuna boʻlib xizmat qilishi mumkin. Ushbu Vikipediya maqolasi Neom tarixi, rivojlanishi, maqsadlari va asosiy xususiyatlarini oʻrganadi.

Joylashuv[tahrir | manbasini tahrirlash]

Neom strategik jihatdan Qizil dengiz sohilida joylashgan boʻlib, taxminan 26,500 kvadrat kilometr (10,230 kvadrat milya) maydonni oʻz ichiga oladi. Uning joylashuvi Yevropa, Osiyo va Afrikaga chiqish imkonini beradi, bu esa uni savdo va savdo uchun muhim markazga aylantiradi.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Neomning rivojlanishi Saudiya Arabistonining oʻz iqtisodiyotini diversifikatsiya qilish va neft daromadlariga bogʻliqligini kamaytirish nuqtai nazaridan kelib chiqqan. Bu Saudiya jamiyatining turli tarmoqlarini, jumladan, iqtisodiyot, madaniyat va turizmni oʻzgartirishga qaratilgan mamlakatning „Vision 2030“ ^[1] rejasining asosiy tarkibiy qismidir.

Rejalashtirilgan loyihalar:[tahrir | manbasini tahrirlash]

The Line[tahrir | manbasini tahrirlash]

(tarjimasi Chiziq) 2021 yil yanvar oyida Neom hududida uzunligi 170 kilometr (110 milya) va kengligi 200 metr (660 fut) chiziqli strukturaga ega, The Line deb nomlangan shahar rejasini eʼlon qildi. The Line dizayniga 2022-yil iyul oyida oʻzgartirishlar kiritildi va oldingi reja boʻyicha yakka binolar oʻrnini uzluksiz strukturada birlashtirilgan va butunlay shisha oynali tashqi koʻrinishga ega boʻlgan binolar dizayni egalladi.^[2] Avtomobilsiz shahar toʻqqiz million aholini piyoda yurish mumkin boʻlgan darajada katta boʻlishi rejalashtirilgan va barcha asosiy xizmatlar besh daqiqalik piyoda masofada joylashgan.^[3]^[4]

Oksagon[tahrir | manbasini tahrirlash]

(dastlabki nomi Neom sanoat shahri) Sakkizburchak shaklidagi suzuvchi sanoat majmuasi. U Duba shahridan 25 kilometr (16 milya) shimolda joylashgan va taxminan 200–250 kvadrat kilometr (77–97 kvadrat milya) yerni egallaydi, shundan taxminan 40 kvadrat kilometr (15 kvadrat milya) shaharni tashkil qiladi. ^[5] Loyiha Duba portini kengaytirish maqsadida zamonaviy ishlab chiqarish, sanoat tadqiqotlari va ishlanmalarga qaratilgan.[33] Muhammad bin Salmon Oksagon „global savdo oqimlari uchun yangi markaz“ boʻlib Qizil dengiz orqali tashish yoʻnalishlariga xizmat koʻrsatishini kutmoqda.^[6] Kompleksda tuzsizlantirish zavodi, vodorod zavodi va okeanografik tadqiqot markazi qurish rejalashtirilgan.^[7] Bu yerda, shuningdek, NEOMdan rivojlangan birinchi shoʻba kompaniya boʻlgan Tonomus (avvalgi nomi NEOM Tech & Digital Company) kognitiv koʻp millatli kompaniyasi joylashishi rejalashtirilgan.^[8] 2022-yil 16-dekabrda Saudiya Arabistoni Sanoat va mineral resurslar vazirligi, Saudiya Arabistoni sanoat shaharlari va texnologiya zonalari maʼmuriyati va Neom „Neomning Kelajakdagi zavodlar dasturini qoʻllab-quvvatlash boʻyicha hamkorlik va qonunchilikni osonlashtirish maqsadida oʻzaro anglashuv memorandumi“ni imzoladilar.^[9]

Trojena[tahrir | manbasini tahrirlash]

2022-yil 3-mart kuni Saudiya Arabistoni valiahd shahzodasi Muhammad bin Salmon Trojena loyihasini taqdim qildi. Trojena Arabiston yarim orolidagi birinchi yirik ochiq changʻi manzilgohi boʻladi. U Sarvat togʻlaridagi Aqaba koʻrfazi sohilidan taxminan 50 kilometr (31 milya) uzoqlikda, balandligi 1500–2600 metr (4900–8500 fut) oraligʻida joylashgan boʻladi. Choʻlda boʻlsada, u yerning iqlimi Neomning qolgan hududlariga qaraganda ancha sovuqroq.^[10] Ennismore, turmush tarzi va mehmondoʻstlik kompaniyasi oʻzining „25hours Hotels va Morgans Originals“ brendlari bilan ilk hamkor sifatida eʼlon qilindi.^[11] 2023-yil sentabr oyida Zaha Hadid Architects Trojena uchun togʻda sunʼiy koʻlga qaraydigan 330 m (1080 fut) balandlikdagi osmonoʻpar bino loyihasini taqdim qildi.

Sindala[tahrir | manbasini tahrirlash]

2022-yil dekabr oyida Neom shahar sohilida joylashgan Sindalah, 1,100,000 kub yardli hashamatli kurort majmuasini qurish rejalarini eʼlon qildi.^[12] Unda 86 oʻrinli marina va uchta hashamatli mehmonxona boʻlishi rejalashtirilgan boʻlib, u kuniga 2400 nafar mehmonni qabul qilishi mumkin.^[13] Dengiz manzarali golf maydoni 2023 yilda qurib bitkaziladi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

[1] ttps://www.vision2030.gov.sa/en/

[2] ttps://www.theguardian.com/world/2022/jul/27/saudis-unveil-eye-popping-plan-for-mirrored-skyscraper-eco-city

[3] ttps://www.architecturaldigest.com/story/saudi-arabia-building-100-mile-long-linear-city

[4] ttps://www.dailysabah.com/business/economy/the-line-work-begins-on-saudi-arabias-170-km-vehicle-free-city

[5] ttps://www.arabnews.com/node/1969241/business-economy

[6] ttps://www.spa.gov.sa/viewfullstory.php?lang=en&newsid=2304728

[7] ttps://www.neom.com/en-us/regions/oxagon

[8] ttps://www.zawya.com/en/business/technology-and-telecom/saudis-neom-rebrands-tech-company-as-tonomus-invests-1bln-in-2022-unlhavy9

[9] ttps://www.gccbusinessnews.com/oxagon-inks-mou-with-saudi-ministry-modon-to-support-manufacturing-sector/

[10] ttps://www.constructionweekonline.com/projects-tenders/neom-trojena

[11] ttps://www.neom.com/en-us/newsroom/neom-partner-ennismore

[12] ttps://www.neom.com/en-us/regions/sindalah

[13] ttps://www.saudi-expatriates.com/2023/01/sindala-island-to-start-receiving-visitors-from-2024.html

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]