Nejmi Shavkat

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Nejmi Shavkat ( Usmonli turkcha : njm sẖevkt Ma'nosi: Hasmetli yulduzi) 1860-yillarda Usmonli dengiz floti uchun qurilgan Asar-i Shevket sinfidagi markaziy akkumulyatorli kema tipidagi ikkita zirhli korvetdan ikkinchisi. U dastlab Misrning Xidivlari tomonidan Muzaffar nomi bilan buyurtma qilingan, ammo u qurilayotgan paytda Usmonli imperiyasi tomonidan musodara qilingan. Kema qurilishi 1867- yilda Fransiyaning Forges et Chantiers de la Gironde kemasozlik zavodida boshlangan, 1868 -yilda ishga tushirilgan va 1870- yil mart oyida Usmonli dengiz floti bilan xizmatga kirdi. Askar-i Shevket sinfidagi jangovar kemalar, markaziy kazematda to'rtta 178 birlik. mm va aylanuvchi patnis bilan barbette bir 229 U mm Armstrong to'pi bilan qurollangan edi.

Kema birinchi marta 1877-1878 -yillarda 93 yilgi urush paytida Kavkazdagi Usmonli kuchlarini qo'llab-quvvatlash uchun jangga kirdi va keyinchalik Dunay og'zida joylashgan Sulina portini himoya qilishda yordam berdi. Urushdan keyin Usmonli flotining qolgan qismi bilan birga Oltin shoxga tashlab yuborildi va 1897- yilda Usmonli-Yunon urushi boshlangunga qadar yigirma yil davomida ishlamay qoldi. Nejm-i Shavkat yirik flotni modernizatsiya qilish dasturiga kiritilmagan bo'lsa-da, bu Yunoniston-Usmonli urushi oldidan o'tkazilgan tekshiruv paytida hali ham yaroqli holatda ekanligi aniqlangan ikkita jangovar kemadan biri edi. Buning o'rniga u sobit kema sifatida ishlatilgan va keyinchalik kazarma kemasi sifatida ishlatilgan. 1912-yili Birinchi Bolqon urushi paytida Nejm-i Shavkat Bolgariyaning Istanbul tomon yurishini toʻxtatish uchun qayta ishga tushirildi. Bu vaqtga kelib butunlay eskirgan, kema ozgina xizmat qildi va urushdan keyin kazarma kemasi navbatiga qaytarildi. Kema 1920-yillarda flot inventarida qolgan, 1929- yilda foydalanishi to'xtatilgan va keyinchalik demontaj qilingan.