Mukhisa Kituyi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Mukhisa Kituyi 2013-yil.

Mukhisa Kituyi (1956-yil 20-oktyabrda tugʻilgan) — keniyalik siyosatchi, u 2013-yil sentyabridan 2021-yil fevralgacha Birlashgan Millatlar Tashkilotining Savdo va rivojlanish boʻyicha konferentsiyasi, UNCTAD Bosh kotibi lavozimida ishlagan, u oʻz prezidentlik ambitsiyalari uchun isteʼfoga chiqqan. Kituyi Nayrobida joylashgan Keniya Boshqaruv Institutining bosh ijrochi direktori boʻlgan edi. U 2002-yildan 2007-yilgacha Keniya savdo va sanoat vaziri lavozimida ishlagan. Hozirda u 2022-yilda Keniya prezidentligiga nomzod.

Taʼlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kituyi Ugandaning Kampala shahridagi Makerere universitetida siyosiy fanlar va xalqaro munosabatlar boʻyicha bakalavr darajasini oladi, uni imtiyozli diplom bilan tugatdi va ijtimoiy antropologiya boʻyicha PhD, rivojlanish tadqiqotlari boʻyicha falsafa magistri va fanlar, qiyosiy ishlab chiqarish tizimlari boʻyicha diplom, barcha diplomlarini Uganda universitetida olgan.

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Parlamentga qoʻshilishdan oldin Kituyi Nayrobidagi Afrika Texnologiyalarni oʻrganish markazida (ACTS) direktor va Norvegiya Xalqaro Taraqqiyot Agentligida (NORAD) dastur xodimi boʻlib ishlagan.

U 1992-yilda Keniya parlamentiga saylangan va ikki marta qayta saylangan. U 2002-yildan 2007-yilgacha Keniyaning savdo va sanoat vaziri bo‘lgan. Bu davrda Kituyi ikki yil davomida Sharqiy va Janubiy Afrika uchun umumiy bozor vazirlar kengashi (COMESA) va Afrika savdo vazirlari kengashiga raislik qiladi.

Vazirlar kengashi raisi[tahrir | manbasini tahrirlash]

U, shuningdek, Afrika, Karib havzasi va Tinch okeani davlatlari guruhi (ACP) Vazirlar Kengashining raisi boʻlib ishlagan va Yevropa Ittifoqi-ACP Iqtisodiy sheriklik kelishuvi boʻyicha muzokaralar davomida Sharqiy va Janubiy Afrika vazirlari uchun bosh muzokarachi boʻlgan. U 2005-yilda Xitoyning Gonkong shahrida boʻlib oʻtgan Jahon Savdo Tashkilotining Oltinchi Vazirlar Konferensiyasida qishloq xoʻjaligi boʻyicha muzokaralarda qatnashgan.

Ekspertlar guruhi aʼzosi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2008-yildan 2012-yilgacha Kituyi Sharqiy Afrika hamjamiyatiga aʼzo davlatlar prezidentlariga samaraliroq mintaqaviy iqtisodiy aloqalarni oʻrnatish boʻyicha maslahat beruvchi ekspertlar guruhi aʼzosi boʻlgan.

2011-yildan 2012-yilgacha u Afrika Ittifoqi Komissiyasining maslahatchisi boʻlib, u yerda umumiy Afrika erkin savdo hududi tuzilmasini ishlab chiqishda yordam berdi.

Ijrochi direktor[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bosh kotib boʻlishidan oldin Kituyi Nayrobida joylashgan Keniya Boshqaruv Institutining bosh ijrochi direktori boʻlgan. Institut ilmiy tadqiqotlar va davlat siyosatini ishlab chiqishni o‘zaro bog‘lashga yo‘naltirilgan tahlil markazi va advokatlik tashkiloti hisonlanadi.

2012-yilda Kituyi, shuningdek , Brukings Instituti, Washington, Kolumbiya okrugining Afrika oʻsishi tashabbusining norezident aʼzosi boʻlib ishlagan. U 2011-yilda u yerda rezident olim boʻlgan.

Siyosati[tahrir | manbasini tahrirlash]

U birinchi marta 1992-yilda Ford-Keniya chiptasi bilan parlamentga saylangan va muxolifat rahbari boʻlgan. U 1997 va 2002-yillarda qayta saylangan. Biroq, 2007-yilgi umumiy saylovlarda u Ford-Keniyadan yangi kelgan Devid Simiyu Eseliga yutqazib qoʻyadi.

Kituyi Ford-Keniyani tark etadi va Nark-Keniyaga, keyin esa vazirlar mahkamasi vaziri Soita Shitanda tomonidan tuzilgan New-Ford Keniyaga qoʻshiladi[1].

Boshqa tadbirlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Xalqaro gender chempionlari (IGC), aʼzo[2].

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kituyi Ling bilan turmush qurgan va ularning toʻrt farzandi bor. Ivar Makari Kituyi, Sitati Kituyi, Laila Kituyi va Tor Masalule Kituyilar. 2015-yil 28-iyunda Ivar Makari Kituyi 30 yoshida vafot etadi. U diabet kasalligiga chalingan. Ivar otasining Mbakalo Tongaren saylov okrugidagi uyiga dafn qilindi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. The Standard, November 21, 2007: Ford-Kenya to oppose Kituyi, says Kombo
  2. Members International Gender Champions (IGC).