Muhammad Sakizli
| Muhammad Sakizli محمد الساقزلي | |
|---|---|
 | |
| Liviya Bosh Vaziri | |
|
Mansab davri 1954-yil 19-fevral – 1954-yil 12-aprel | |
| Monarx | Idris |
| Oʻtmishdoshi | Mahmud al-Muntasir |
| Vorisi | Mustafa Ben Halim |
| Liviya Tashqi ishlar vaziri | |
|
Mansab davri 1954-yil 19-fevral – 1954-yil 12-aprel | |
| Bosh vazir | oʻzi |
| Oʻtmishdoshi | Mahmud al-Muntasir |
| Vorisi | Abdul Salam al-Buseiri |
| Kirenaika amirligi Bosh Vaziri | |
|
Mansab davri 1950-yil 18-mart – 1951-yil 24-dekabr | |
| Oʻtmishdoshi | Omar Mansour El-Kikhia |
| Vorisi | Independence of Libya |
| Kirenaika gubernatori | |
|
Mansab davri 1951-yil dekabr – 1952-yil may | |
| Oʻtmishdoshi | yo'q |
| Vorisi | Hussein Maziq |
|
Mansab davri 1962-yil dekabr – 1963-yil aprel | |
| Vorisi | yo'q |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi | 1892-yil |
| Vafoti | 1976-yil 14-yanvar (83–84 yoshda) |
Muhammad Sakizli (1892-yil –14 -yanvar 1976-yil [1]) 1950-yil 18-martdan 1951-yil 24-dekabrgacha Kirenaika Bosh Vaziri boʻlib ishlagan inson. U keyinchalik 1954-yil 19-fevraldan 12-aprelgacha Liviya Bosh Vaziri sifatida ham faoliyat yuritgan.
Shaxsiy hayot[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sakizlining asli turk boʻlgan. Uning familiyasi (Sakizli) Usmonli turk tilidagi Sakiz soʻzidan kelib chiqqan[2].
Kirenaika hukumati[tahrir | manbasini tahrirlash]
1949-yil 1-iyunda amir Idris Kirenaika amirligining mustaqilligini eʼlon qildi. Garchi mustaqillikdan keyin ham Buyuk Britaniya taʼsiri yuqori boʻlgan boʻlsa-da, yangi hukumatni shakllantirish zarur edi. Omar Pasha El Kikhia boshchiligidagi qisqa hukmronlik qilgan hukumat qulagandan soʻng Muhammad Sakizli 1950-yil mart oyida yangi vazirlar mahkamasini tuzdi[3]. 1951-yil 24-dekabrda Qirol Idris I Liviya mustaqilligini eʼlon qilganidan soʻng Sakizlining univoni oʻzgardi. U Kirenaika gubernatori etib tayinlandi va shu lavozimda 1952-yil maygacha faoliyat yuritdi[4]. 1952-yil mayda Sakizli Liviya federal hukumati tomonidan Taʼlim vaziri etib tayinlandi. Keyin 1953-yil sentyabrda lavozimi qirollik byurosining boshligʻiga oʻzgartirildi[5].
Bosh Vazir[tahrir | manbasini tahrirlash]
1954-yil fevralda Sakizliga hukumatni tuzish topshirigʻi topshirildi[5], ammo uning bu huquqi koʻpga choʻzilmadi. 1954-yil 5-aprelda Liviya Oliy sudi 1954-yil 19-yanvarda Tripolitaniya qonunchilik kengashini tarqatib yuborish toʻgʻrisidagi qirollik buyrugʻini bekor qilish toʻgʻrisida qaror chiqardi. Bundan soʻng Tripolida Tripolitaniya gubernatori As-Siddig al-Mutassir boshchiligida Qirol Idrisning qarorini bekor qilgan sud qaroriga qarshi norozilik namoyishlari boshlandi[6].
Tripolida namoyishlar oʻtkazilayotgan bir paytda 7-aprelda Vazirlar mahkamasi chaqirildi va gubernator al-Mutassir sud qarorlarini rad qilgan holda qonunchilik saylovlarini oʻtkazishni davom ettirdi. Soʻng Sakizli Idrisga telefon qilib, hokim al-Mutassirga saylovlarni toʻxtatishni buyuradi, shekilli, qirol bunga rozi emas. Keyingi kun Sakizli isteʼfoga chiqishini talab qiluvchi qirol xabarini qabul qiladi[7].
Vazirlikdan keyingi yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sakizli Liviyada federal tizim bekor qilinganda 1962-yil 26-dekabrdan 1963-yil 26-aprelgacha yana Kirenaika gubernatori etib tayinlanadi[8].
Sakizli 1976-yil 14-yanvarda vafot etadi[9].
Qaydlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „في مثل هذا اليوم رحل الوالي والعميد والوزير محمد السنوسي الساقزلي“.
- ↑ „Are Libyan Turks Ankara's Trojan horse? - Al-Monitor: Independent, trusted coverage of the Middle East“.
- ↑ el-Magariaf, vol.1, p.245-246.
- ↑ el-Magariaf, vol.1, p.249.
- ↑ 5,0 5,1 el-Magariaf, vol.2, p.229.
- ↑ el-Magariaf, vol.2, p.261-262.
- ↑ el-Magariaf, vol.2, p.282.
- ↑ el-Magariaf vol. 2, p. 287, & vol. 4, p.273.
- ↑ Salem el Kebti, p. 1544.
Qoʻshimcha havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Mustafa Ben Halim, „Safahat Matwiya men Tarikh Libia as Siyasi“, Matabeʼ al-Ahram at Tejariya, Qalyub, Misr, 1992.
- Mohamed Yousef el-Magariaf, „Libia bain al Madi wal Hadir: Safahat men at Tarikh as Siyasi“, 4 vols., Markaz ad Dirasat al Libiya, Oxford, & Maktabat Wahba 14 al-Gomhuriya street Cairo, 2004–2006.
- Salem el Kebti, „Libia..Maseerat al Istiqlal..Wathaʼiq Mahalliya wa Dawliya“, part 3-Takween Dawla, Ad Dar al Arabiya lil Ulum Nashiroun, 1st ed., 2012.