Mendeleyev haykali

Mendeleyev haykali — rus kimyogari D. I. Mendeleyev haykaltaroshlik yodgorligi. Sankt-Peterburgda Moskovskiy prospektidagi Ogʻirlik va oʻlchovlar palatasi binosi yaqinida joylashgan. Yodgorlik 1932-yilda haykaltarosh loyihasi boʻyicha qurilgan. I. I.Gunzburg. Bu federal ahamiyatga ega madaniy meros ob’yekti.

Tarixi

1890-yilda D.I.Mendeleyev hayoti davomida haykaltarosh I.Ya.Gintsburg uning hayotidan haykaltaroshlik portretini yaratdi. Bu asar keyinchalik bronzaga quyilib, olim tomonidan sotib olingan. Ushbu suratni asos qilib olgan Gunzburg 1930-yilda Mendeleev haykali maketini yasaydi va uni Fanlar akademiyasiga taqdim etadi. Tez orada Mendeleyev yashagan va vafot etgan Oʻlchovlar va vaznlar palatasining 6-uy („Qizil uy“ deb ataladigan) yonidagi maydonda yodgorlik oʻrnatishga qaror qilindi. Bu maydonda Mendeleyev dam olishni yaxshi koʻradigan gazebo bor edi.

Bronza haykal Badiiy akademiyadagi Bosh fanning badiiy va reproduksiya ustaxonalarida ishlangan. 1932-yil 2-fevralda olim vafotining 25-yilligiga bagʻishlangan yodgorlikning ochilishi boʻlib oʻtadi. 1935-yilda qoʻshni uyning oxirida davriy jadvalning tasviri bilan V.A. Frolovatomonidan mozaik paneli paydo boʻladi.

Yodgorlik joylashgan maydon dastlab devor bilan oʻralgan va Oʻlchovlar palatasi hududiga tegishli boʻlgan. Ulugʻ Vatan urushi paytida bu panjara vayron qilingan.

Tavsif

D. I. Mendeleyev kresloda oʻychan oʻtirib, oyoqlarini chalishtirgan holda tasvirlangan. Tizlarida ochiq kitob, chap qoʻlida sigaret yotadi. Kreslo ostida qogʻozlar toʻplami joylashgan boʻlib, ulardan birida "Bosh oʻlchovlar va ogʻirliklar palatasining vaqtinchalik 1894" yozuvi bor. Olimning deyarli real oʻlchamdagi (1,8 m) qiyofasi metr uzunlikdagi granit poydevorida joylashgan.