Meles (daryo)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Meles (turkcha: Meles Çayı) — Kichik Osiyodagi kichik qirgʻoq daryosi, Lidiya. U Turkiyaning zamonaviy Izmir shahridan 18 km janubda, Кадифекале[en] janubiy yonbagʻrida (qadimda Pagos, qadimgi yunoncha: Πάγος), Izmir hududini kesib oʻtadi va Izmir koʻrfaziga quyiladi. Izmirga yaqinlashgan Meles ikkita shoxga boʻlinadi, ulardan biri shahar chetini kesib oʻtadi. Boʻlinishdan sal pastroqda goʻzal „karvon koʻprigi“ quchoqqa tashlangan va daryo vodiysidan taxminan 5 km pastda travertin bilan qoplangan ikkita qadimiy suv oʻtkazgich (Qizilchullu Su Kemerleri) kesib oʻtgan [1]. Ogʻiz yaqinida daryoni zamonaviy avtomobil koʻprigi kesib oʻtadi.

Meles daryosi orqali oʻtadigan kamarli (bitta tosh taxtadan) „karvon koʻprigi“ miloddan avvalgi 850 yilga toʻgʻri keladi va hozirgacha ishlatilayotgan eng qadimgi ko‘prik [2]. Karvon koʻprigiga bastakor Oginskiy [3] va qoʻshiqchi Chaliapin [4] Smirnaga tashrifi chogʻida tashrif buyurishdi.

Qadimda daryo Melet deb atalgan (Melit [5], lotincha: Meles, qadimgi yunoncha: Μέλης qadimgi yunoncha: Μέλης). Gʻordagi Melet buloqlarida Gomer oʻz qoʻshiqlarini yozgan; shuning uchun Melesigen taxallusi (Μελήσιγενής) - „Meletdan tug‘ilgan“ [6], shuningdek, „Meletian yozuvlari“ (Meleteae chartae). Daryo Μελήτου κόλπος oʻtadigan koʻrfaz deb atalar edi Psevdo-Gerodotga koʻra («Жизнь Гомера»[en]), Gomerning onasi Крефеида[en] Eoliyaning Kima shahrida yashovchi boʻlgan va Gomerni Melet daryosida tugʻgan. Pseudo-Plutarx [7], Pindar va Stesimbrot [8] Gomerning ota-onasi daryo xudosi Melet va Smirnadagi nimfa Krefey boʻlganligini xabar qiladi. Melesigenes (yoki Melesianact) koʻr boʻlib qolganidan soʻng, u „Gomer“ deb ataldi, chunki qadimgi yunon tilining Aeol lahjasida koʻrlar deyiladi. Boshqa tarjimai hollarga koʻra, Ὅμηρος „garov“ degan maʼnoni anglatadi [9].

Strabonning xabar berishicha, daryo Smirna devorlari yonidan oqib oʻtgan. Smirnada Gomerga sigʻinish mavjud edi. Gomerius bor edi — Gomer ibodatxonasi va uning yogʻoch haykali bilan toʻrtburchak ayvon . Smirnada gomerium [5] deb nomlangan mis tanga ham zarb qilingan.

Eslatmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Матвеев С. Н.. Турция : (Азиатская часть - Анатолия) : Физ.-геогр. описание. М. ; Л.: Изд-во и 2-я тип. Изд-ва Акад. наук СССР, 1946 — 76—77 bet. 
  2. Рязанцев, Михаил. „Уникальные мосты“. Газета «Гудок», № 15 (2013-004-26). 2022-yil 16-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 25-may.
  3. Залуский, Иво. Ген Огинского : посвящается 250-летию со дня рождения: пер. с англ.. Минск: Четыре четверти, 2015 — 114 bet. 
  4. Петелин, Виктор. Триумф, или Жизнь Шаляпина : 1903-1922. М.: Центрполиграф, 2000 — 60 bet. ISBN 5-227-00533-8. 
  5. 5,0 5,1 Страбон. Geografiya. XIV, 1, 37; s. 646
  6. Вахрушев В. С. „Гомер“,. Зарубежные писатели : биобиблиографический словарь : в 2 ч., 3-е изд., стер, М.: Просвещение : АО «Учеб. лит.», 1997 — 201-207 bet. ISBN 5-09-006166-1. 
  7. Миронов В. Б.. Древняя Греция, История русской и мировой культуры. М.: Вече, 2006. ISBN 5-9533-1645-3. 
  8. Лосев А. Ф.. Гомер, Изд. 2-е, испр, Жизнь замечательных людей; Вып. 1194 (994), М.: Молодая гвардия, 2006. ISBN 5-235-02929-1. 
  9. Горнунг Б. В.. История греческой литературы. М. ; Л.: изд-во и 1-я тип. Изд-ва Акад. наук СССР, 1946 — 74 bet. 

Adabiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Meles // Realniy slovar klassicheskix drevnostey / avt.-sost. F. Lyubker ; Pod redaksiey chlenov Obщestva klassicheskoy filologii i pedagogiki F. Gelbke, L. Georgievskogo, F. Zelinskogo, V. Kanskogo, M. Kutorgi i P. Nikitina. — SPb., 1885. — S. 850.