Mekoniy
Mekoniy (grekcha: μηκώνιο- koʻknori, koʻknori sharbati), dastlabki najas — yangi tugʻilgan chaqaloqning birinchi najasi[1].
Fiziologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bachadonda hazm qilingan intestinal epitelial hujayralar, prenatal tuklar, shilliq, amniotik suyuqlik, safro va suvdan iborat. Mekonium yaqin vaqtgacha deyarli steril hisoblangan[2]. Biroq, Valensiya universiteti (Ispaniya) olimlari guruhi dastlabki kalda bakteriyalar borligini isbotladilar, ular ikki toifaga boʻlingan: sut kislotasini ishlab chiqaradigan laktobakteriyalar va ichak bakteriyalari (masalan, E. coli). Bu haqiqatan ham aql bovar qilmaydigan ilmiy kashfiyot boʻlib, buning natijasida bakteriyalar bolaning ona qornida paytida paydo boʻlishi va eng muhimi, ular uning immun tizimini oʻsha yerda shakllantirishi va kasallanish xavfiga taʼsir qilishi isbotlangan[3]. Keyinchalik najaslardan farqli oʻlaroq, mekoniy smola kabi qayishqoq va yopishqoqdir. Hech qanday hidi yoʻq. Hayotning birinchi kunlarida u butunlay chiqadi, asta-sekin chaqaloqning normal najasi bilan almashinadi.
Patologiyalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mekoniy bilan bogʻliq patologiyalar juda kam uchraydi. Odatda, mekoniyning birinchi chiqishi bola tugʻilgandan keyingi birinchi kun ichida sodir boʻladi.
Mekoniyli tiqin sindromi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mekoniyli tiqin sindromi — koʻpincha vaqtinchalik funksional boʻladi, yoʻgʻon ichakning nerv tugunlari hujayralarining yetilmaganligi (pastga tushadigan qism) tufayli mekoniyning birinchi ajralishi qiyin boʻladi. Juda kamdan-kam hollarda ichak teshilishiga olib kelishi mumkin.
Mekoniyli ilius[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mekoniyli ilius. Baʼzida, yopiqoqligi ortishi natijasida, mekoniy koʻpincha mukovistsidoz bilan bogʻliq holda ileotsekal klapan yaqinidagi yonbosh ichak boʻshligʻini yopib qoʻyadi. Mekoniyli bekilishni davolash odatda jarrohlik hisoblanadi. Mekoniyli bekilishning mavjudligi mukovitsidozning ogʻirligi bilan bogʻliq emas. Obstruksiyani bir necha usul bilan bartaraf etish mumkin.[4]
Kamdan kam hollarda, mekoniyli ilius borlarda, mukovistsidoz klinik va laboratoriya tasdiqlanmaydi, agar sabab ichakning yetilmaganligi va uning peristaltikasini buzilishi boʻlsa, bu holat yaxshi prognozdan darakdir.
Mekoniyli aspiratsiya sindromi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mekoniyli aspiratsiya sindromi (MAS) — tugʻruqdan oldin yoki tugʻruq vaqtida yangi tugʻilgan chaqaloqning oʻpkasiga mekoniy kiradigan holat. Bu aspiratsiya sindromining bir turi boʻlib, mekoniy bachadonda yoki tugʻilish paytida amniotik suyuqlikka kiradi. MASda oʻlim darajasi 24-28 % gacha etadi. Homiladorlikdan keyingi davrda tez-tez uchraydi[5].
Mekoniyli peritonit[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mekoniyli peritonit, shu jumladan homila ichi(fetal) mekoniyli peritonit.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Original moylash vositasi
- Mukovitsidoz
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Mekoniy in the Great Soviet Encyclopedia, 1969–1978 (Russian)
- ↑ JIMÉNEZ, Esther, et al. %2F30%2F2008&_rdoc=1&_fmt=&_orig=search&_sort=d&view=c&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=b9504187af460b626e3cf410e5ef16f9 Is meconium from healthy newborns actually sterile? ( at www.sciencedirect.com Error: unknown archive URL 20090616055912 sanasida arxivlangan) Research in Microbiology. Vol. 159, Issue 3, pp. 187—193.
- ↑ Jessica Hamzelou. Babies are born dirty, with a gutful of bacteria / Statya ot 11.04.2012 g. „New Scientist“.
- ↑ Michael S Irish Surgical Aspects of Cystic Fibrosis and Meconium Ileus
- ↑ Xolichev D. A., Senkevich O. A., Steskaya Yu. N. Aspiratsionniy sindrom u novorojdennix: osobennosti klinicheskix variantov i respiratornoy podderjki / Дальневосточный государственный медицинский университет // M: jurnal „Pediatriya“, 2016. ISSN 0031-403X. Tom 95, № 1. (S. 24-26).
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Persianinov L. S., Gulkevich Yu. V., Puchkov G. F., Papshnyan G. A. Asfiksiya ploda i novorojdyonnogo // Bolshaya meditsinskaya ensiklopediya : v 30 t. / gl. red. B. V. Petrovskiy. — 3-e izd. — M. : Sovetskaya ensiklopediya, 1975. — T. 2 : Antibiotiki — Bekkerel. — 608 s. : il.