197 605
ta tahrir
k (qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: y.da → yilda (2) using AWB) |
k (qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: 1 y. → 1 yil (6), va b.) → va boshqalar) using AWB) |
||
'''KOSMONAVT''' (kosmos va yun. nautes — dengizda suzuvchi), astronavt — kosmik kema (KK) da kosmosga parvoz qilib, kosmik texnikani sinovchi va ishlatuvchi, maxsus tayyorgarlikdan oʻtgan kishi; kosmosga inson parvoz qilganidan (1961) soʻng paydo boʻlgan kasb. AQSh da
astronavt deb ataladi. K.da muayyan xususiyatlar (uchuvchilik qobiliyatining yuqoriligi, har xil shoshilinch vaziyatlarda tez qaror qabul qila olishlik, shovqinlar, titrashlar, tezlik va tezlanishlarning uygʻunlashgan taʼsiriga, vaznsizlikka chidamlilik, amaliy va
ilmiy kuzatuvlarni oʻtkazish hamda natijalarni qayd qilib bora olishlik, jismoniy va ruhiy jihatdan barkamol boʻlish, faloqat va haloqatli vaziyatlarda shoshib qolmay, yonidagilarga yordam qoʻlini choʻzish va
lar dastlab, asosan, harbiy uchuvchilar, sinovchi-uchuvchilar orasidan tanlab olingan. Keyinchalik kosmik kemalar ekipajlari tarkibiga maxsus tayyorgarlik va bilimga ega boʻlgan olimlar va muhandislar ham kiritila boshladi. Hozir (2003) ularning katoriga max-
sus tayyorgarlikdan oʻtgan sayyohlar ham qoʻshilmokda.
Dastlabki K. larni tayyorlash ishlari AQSh da 1959 yilda, SSSRda 1960 yilda boshlangan. Birinchi K. (Yu. A. Gagarin) 1961
qildilar. Birinchi ayol — K. Valentina Tereshkova 1963
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
|