Naftenlar: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
+ Tasvit
Tahrir izohi yoʻq
Qator 1: Qator 1:
[[Tasvir:Cyclobutane-buckled-3D-balls.png|thumb|220px|Siklobutanning fazoviy koʻrinishi]]
[[Tasvir:Cyclobutane-buckled-3D-balls.png|thumb|220px|Siklobutanning fazoviy koʻrinishi]]


'''Naftenlar''' ('''sikloalkanlar''', '''siklanlar''', yoki '''sikloparafinlar''' deb ham nomalanadi) (yun. naphtha — neft) - [[siklopentan]] va [[siklogeksan]] qatorining toʻyingan alitsiklik [[uglevodorod]]lari, shuningdek, molekulasida 2 tadan 5 tagacha qalqasi boʻlgan murakkab bi- va politsiklik uglevodorodlar.<ref name="OʻzME">{{cite encyclopedia|last=
'''Naftenlar''' ('''sikloalkanlar''', '''siklanlar''', yoki '''sikloparafinlar''' deb ham nomlanadi) (yun. naphtha — neft) - [[siklopentan]] va [[siklogeksan]] qatorining toʻyingan alitsiklik [[uglevodorod]]lari, shuningdek, molekulasida 2 tadan 5 tagacha qalqasi boʻlgan murakkab bi- va politsiklik uglevodorodlar.<ref name="OʻzME">{{cite encyclopedia|last=
|first=|authorlink=|editor-first=|editor-last=|editor-link=|encyclopedia=Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi|title=Naftenlar|trans_title=|url=|accessdate=|language=|edition=|date=|year=|month=|publisher=|volume=|location= Toshkent|id=|isbn=|oclc=|doi=|pages=|quote=|ref=}}</ref> Umumiy formulasi SpN2p. Toʻyingan uglevodorodlardan molekulasidagi uglerod atomlarining siklik (halqa hosil qilib) joylanishi bilan farq qiladi. Asosiy manbai — [[neft]].
|first=|authorlink=|editor-first=|editor-last=|editor-link=|encyclopedia=Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi|title=Naftenlar|trans_title=|url=|accessdate=|language=|edition=|date=|year=|month=|publisher=|volume=|location= Toshkent|id=|isbn=|oclc=|doi=|pages=|quote=|ref=}}</ref> Umumiy formulasi SpN2p. Toʻyingan uglevodorodlardan molekulasidagi uglerod atomlarining siklik (halqa hosil qilib) joylanishi bilan farq qiladi. Asosiy manbai — [[neft]].



17-Fevral 2015, 10:12 dagi koʻrinishi

Siklobutanning fazoviy koʻrinishi

Naftenlar (sikloalkanlar, siklanlar, yoki sikloparafinlar deb ham nomlanadi) (yun. naphtha — neft) - siklopentan va siklogeksan qatorining toʻyingan alitsiklik uglevodorodlari, shuningdek, molekulasida 2 tadan 5 tagacha qalqasi boʻlgan murakkab bi- va politsiklik uglevodorodlar.[1] Umumiy formulasi SpN2p. Toʻyingan uglevodorodlardan molekulasidagi uglerod atomlarining siklik (halqa hosil qilib) joylanishi bilan farq qiladi. Asosiy manbai — neft.

Neftda, sikli (halqasi)da 5 va 6 ta uglerod atom boʻlib, tabiatda birmuncha koʻp tarqalgan naftenlar bor. Siklida 6 ta uglerod atomi boʻladigan naftenlar — geksametilenlar (siklogeksan va uning gomologlari) muhim. Ular neftni haydash yoʻli bilan olinadi. Katalitik kreking jarayonida aromatik yoki toʻyinmagan uglevodorodlarga aylanadi. Naftenlar motor yonilgʻilarining tarkibiy qismi hisoblanadi.

Manbalar

  1. "Naftenlar". Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi. Toshkent.