Mars Bluff atom bombasini tushish hodisasi

1958-yil 11-martdagi Mars Bluff atom bombasi bilan bog'liq hodisa - ekipaj AQSh Harbiy-havo kuchlarining B-47 bombardimonchi samolyotidan yadroviy qurolni Mars-blaff qishlog'idagi turar-joy maydoniga noto'g'ri tashlab yuborgan voqea.Jnubiy Karolinada,undan keyin bombaning plutoniy zaryadini siqish uchun ishlatiladigan an'anaviy portlovchi moddalarning portlashi.Shaxsiy uchastkada sodir bo'lgan portlash natijasida olti kishi jarohatlangan va bir nechta binolar vayron bo'lgan^[1].Jabrlangan oila AQSh Harbiy-havo kuchlariga qarshi sudga murojaat qildi,natijada ular 54 ming dollar tovon puli oldilar^[2].

Voqea tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1958-yil 11-mart kuni soat 16:34 da Savanna yaqinida joylashgan 308-bombardimonchi qanotning 375-bombardimonchi eskadronidan Amerikaning Boeing B-47E-LM "Stratojet"reaktiv bombardimonchi samolyoti Hunter aviabazasidan havoga ko'tarilib,Britaniya tomon yo'l oldi.Lestershirdagi Brantingtorp aviabazasi^[3]^[4].Samolyot bortidaSovet Ittifoqi bilan qurolli to'qnashuvda 30-килотонная Mk.6 atom bombasi bor edi. Parvoz paytida navigator Bryus Kulka qo'mondonning iltimosiga binoan bomba xavfsizligini tekshirish uchun bomba bo'shlig'iga bordi,chunki kabinada ogohlantirish chirog'i yondi, bu bombani bo'shatish mexanizmining mandali noto'g'ri ekanligini ko'rsatadi.Mandalni muvaffaqiyatsiz qidirishdan so'ng,u bombani yaxshiroq ko'rish uchun favqulodda bomba tetikiga chiqdi va tasodifan uni ishga tushirdi.Uch tonnalik bomba samolyot lyukini yorib o'tib, 4600 metr balandlikdan yerga uchib ketdi^[5].Kapitan Kulka bortda qolishga muvaffaq bo'ldi.

O'sha kuni olti va to'qqiz yoshli opa-singillar Elena va Frensis Gregg va ularning 9 yoshli amakivachchasi Ella Devis Janubiy Karolina shtatining Mars Bluff shahridagi uylari orqasidagi o'rmonda otasi Valter tomonidan qurilgan o'yin uyida edi.Peshindan keyin ular uni tark etishga qaror qilishdi va hovli tomon 180 metr harakat qilishdi.Tez orada bomba bolalar uyi orqasidagi o'rmon sektorida portladi.Yadro bombasining an'anaviy portlovchi zaryadi yer bilan aloqa qilganda portladi va diametri 20 metr va chuqurligi 10 metr bo'lgan krater qoldirdi.Samolyotda yadroviy "to'ldirish" alohida saqlangan.Sabzavot bog‘i va bolalar bog‘chasi vayron bo‘lgan,yana bir qancha binolar shikastlangan.E'tiborlisi, hech kim halok bo'lmagan.Biroq portlash oqibatida Gregg oilasining olti nafar a’zosi yaralangan.AQSh harbiy-havo kuchlarini jabrlangan tomon sudga berdi.Natijada,Greggsga 54 000 dollar tovon to'langan,bu 2014-yil narxlarida 441 405 dollarga teng^[2]^[3].Ekipaj a'zolari oiladan uzr so'rashdi va jiddiy jazodan qutulishga muvaffaq bo'lishdi.Voqea milliy va xorijiy ommaviy axborot vositalarida ma'lum bo'ldi^[6]^[7].Portlashdan krater o'simliklar bilan qoplangan bo'lsa ham,bugungi kungacha saqlanib qolgan.Bomba tushgan joy esdalik lavhasi bilan belgilangan^[2].