Mariupoldagi Tolya Balabuxa haykali
Mariupoldagi Tolya Balabuxa haykali — Ukrainaning Donetsk viloyati Mariupol shahridagi kashshof qahramon uchun oʻrnatilgan yodgorlik[1][2].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tolya Balabuxa haykali shaharning Primorskiy tumanidagi Admiral Naximov va Lunin shoh koʻchalari chorrahasida oʻrnatilgan. Mariupol shahridagi 31-sonli oʻrta maktab oʻquvchilari ishlab topgan mablagʻ evaziga qurilgan.
Kashshof vafot etgan joyga haykalning tantanali qoʻyilishi 1965-yil 1-iyun — Xalqaro bolalarni himoya qilish kunida boʻlib oʻtdi. Buyuk Oktabr Sotsialistik inqilobining 50 yilligi arafasida — 1965-yil 5-noyabrda yodgorlik ochildi: kulrang granit stelasidan qizil boʻyinbogʻ taqqan oʻgʻil bola qiyofasi chiqib keladi. Yodgorlik poydevori quyuq granitdan yasalgan boʻlib, uning tagida qiya yodgorlik lavhasi oʻrnatilgan: "Bu yerda 1943-yil 10-sentabrda kashshof ANATOLIY BALABUHA oʻz tugʻilgan shahrini fashist bosqinchilaridan ozod qilishda qatnashib halok boʻldi. „ Stelaning tepasida: “KASHSHOF-QAHRAMONGA" degan soʻzlar bor. Yodgorlik muallifi va haykaltaroshi 31-sonli maktabning tarix fani oʻqituvchisi Leonard Trofimovich Marchenko edi[2].
Yodgorlik bir necha bor vandalizm harakatlariga uchradi[3]. 2010-yilda xalq hisobidan rekonstruksiya qilindi. Uning oldidagi maydon yoʻlka plitalari bilan qoplangan, gulzor va gultuvaklar oʻrnatilgan.
Xotirlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Anatoliy Balabuxa yashagan koʻcha uning sharafiga oʻzgartirildi va endi u Pioner Balabuxa koʻchasi deb nomlandi.
- Yosh kashshof qahramonga bagʻishlab Yozuvchi Pavel Bessonov „Sentabr tongi“ qissasini, shoirlar Nikolay Berilov va Anton Shapurma esa sheʼrlar yozishgan[4].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Памятник пионеру-герою Анатолию Балабухе“. 29-oktabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 7-iyul 2020-yil.
- ↑ 2,0 2,1 „Памятник пионеру-герою Толе Балабухе в Мариуполе“. 27-oktabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 7-iyul 2020-yil.
- ↑ „В Мариуполе пионеру Балабухе вернули руку, но отобрали гранату“. 27-oktabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 7-iyul 2020-yil.
- ↑ „Мариупольские поэты о войне“. 27-oktabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 7-iyul 2020-yil.