Kontent qismiga oʻtish

Mariupolda 20 kun

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Mariupolda 20 kun
Fayl:20 Days in Mariupol poster.jpg
Theatrical release poster
Rejissyor(lar) Mstyslav Chernov
Prodyuser(lar) Raney Aronson-Rath
Mstyslav Chernov
Derl McCrudden
Michelle Mizner
Ssenariynavis(lar) Mstyslav Chernov
Bastakor(lar) Jordan Dykstra
Kinematografiya Mstyslav Chernov
Evgeniy Maloletka
Muharrir(lar) Michelle Mizner
Studiya(lar)
Distribyutor PBS Distribution
Chiqarilgan sanasi
Davomiyligi 94 minutes
Mamlakat Ukrain
Tillar Ukrain
Ingliz
Rus

Mariupolda 20 kun (Ukraincha: 20 дней у Маріуполи romanizatsiya qilingan: 20 dniv u Mariupoli) - Mstyslav Chernov rejissyorlik qilgan 2023-yilgi Ukraina hujjatli film[2].

Film 2023-yil Sundance Film Festivalida premyera qilindi[1], u yerda Sundance World Cinema Documentary Competitionda g'olib bo'ldi[3][4][5]. Film 96-Akademiya mukofotlarida eng yaxshi xalqaro film uchun Oskar mukofotiga Ukraina tomonidan tanlandi, lekin o'rniga Eng yaxshi hujjatli film toifasida nomzod bo'ldi va mukofotni qo'lga kiritdi[6][7][8]. Film shuningdek, ikkita BAFTA mukofotiga nomzod bo'lib, ulardan birini qo'lga kiritdi, shuningdek, Directors Guild of America mukofotini ham yutdi[9][10][11].

Film tanqidchilar tomonidan maqtovga sazovor bo'lib, Milliy ko'rik kengashi tomonidan 2023-yilgi eng yaxshi beshta hujjatli filmlardan biri deb topildi[12]. Film BMT Bosh Assambleyasi 78-sessiyasi boshida namoyish etildi[13].

Qisqasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Film Chernov o'z hamkasblari bilan 2022-yil fevral-mart oylarida Mariupol shahrida Rossiya Ukrainaga to'liq miqyosda hujum qilganidan 20 kun o'tishi haqidagi voqealarni hikoya qiladi. Chernov Mariupolda PBS Frontline va Associated Press (AP) guruhlari bilan birgalikda to'plangan tasvirlarni to'plagan.

Ishlab chiqarish[tahrir | manbasini tahrirlash]

2022-yil 24-fevral kuni Rossiya Ukrainaga to'liq ko'lamli invasiyasi boshlanganida, Associated Press jamoasi Rossiya qo'rqinchidan va natijada yuz bergan g'alabaga, Rossiya kuchlari tomonidan sodir etilgan urush jinoyatlariga, jumladan, fuqarolarning ommaviy o'limiga guvoh bo'ldi. Ayniqsa, AP Rossiyaning Mariupoldagi 3-raqamli tug'uruq shifoxonasi bo'yicha hujumining oqibatlarini birinchi marta ko'rsatdi. Mariupoldagi yagona joydan - bu parchalangan oziq-ovqat do'konining pastidagi merosamlar ostiga - jurnallar muntazam ravishda tahririyatga yuborilgan. Shunday qilib, filmning 10 foizini o'tkazish mumkin edi.  Qolgan material, xususan, Mstislav Chernovning 30 soatlik videosi, AP jamoasi tomonidan 2022-yil 15-mart kuni Mariupoldan insonparvarlik koridori orqali olib tashlangan[14]. O'sha paytgacha Chernovning AP xodimlari shahardagi oxirgi jurnalistlar edi[15][16].

Film Chernov materiallaridan foydalanilgan holda PBS Frontline jamoasi tomonidan yaratilgan[17].

Chiqarish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Buyuk Britaniyada joylashgan hujjatli filmlarni tarqatish kompaniyasi Dogwoof xalqaro savdo huquqlarini nazorat qiladi va Shimoliy Amerikadan tashqari butun dunyo bo'ylab savdolarni boshqaradi, bu yerda PBS Distribution huquqlarni egalladi[18].

Film AQShda 2023-yil 4-iyulda tanlangan kinoteatrlarda namoyish etildi[19]. Ukrainada film 2023-yil 31-avgust kuni tanlangan kinoteatrlarda namoyish etildi[20]. Premyeralar Ukrainaning turli shaharlarida, shu jumladan Kiyevda (Bouquet Kiyev Stage 2023 festival)[21] va Lvov (NGO "Lviv Media Forum") o'tkazildi[22]. 2024-yil 21-aprel kuni Netflixda film namoyish etildi[23].

Serbiyada skrining muqobilligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oktabr oyida film Belgrad shahri tashqarisidagi Lazarevac madaniy markazida o'tkazilgan Serbiya Beldocs festivalida namoyish etilishi kerak edi. 10-oktabr kuni o'ng tarafli ultra-natsionalist Serbiya radikal partiyasi "Kiyev rejimi Rossiyaga qarshi targ'ibot filmi" namoyish etilishini bekor qilishni talab qildi, bu "G'arb birodarlik Rossiya nisbatan serb xalqining munosabatini o'zgartirishga urinishidir"[24]. 12-oktabr kuni festival ma'muriyati namoyishni bekor qilib, "Beldocs ushbu qarorning orqasida emas va unda ishtirok etmaganini ta'kidladi"[25]. Oxiri film Belgradda 2024-yil 21-fevralda namoyish etildi[26].

Kassa[tahrir | manbasini tahrirlash]

2023-yil sentabr oyining birinchi haftasi davomida film Ukraina kassasida 530 ming UAH (~ 15 ming AQSh dollari)dan ortiq to'plandi va tarixdagi eng ko'p daromad keltiradigan Ukraina hujjatli filmi bo'ldi[27]. Umuman olganda 2024-yil mart oyida filmning kassasi 20,5 ming dollarga yetdi[28].

Tanqidiy qabul[tahrir | manbasini tahrirlash]

"Rotten Tomatoes" reyting agregatorida film 69 ta sharh asosida 100% ta maqbullik darajasiga ega bo'lib, o'rtacha 8,8/10 reytingga ega bo‘ldi. Sayt tanqidchilari konsensusida shunday deyilgan: "Mariupolda 20 kun urushning dahshatli ta'siriga charchatadigan, ammo muhim qarashni taklif etadi"[29]. Metakritikda film o'n to'qqizta sharhga asoslangan 100 dan 83 balga ega bo‘ldi, bu "universal maqtalishni" ko'rsatadi[30].

"Variety" jurnalida Deniz Xarvey yozganidek, "bu juda murakkab, ammo muhim bo'lgan ko'rishdir" va "bu nofiksiya xususiyati oddiy hikoya qanotiga ega bo'lmasligi mumkin, ammo rejissyorning o'ziga xos birinchi shaxsdagi hikoyasi va yig'ilgan urush jinoyatlari dalillarining intensivligi uni hayajonlantiradi"[31]. The Hollywood Reporterning Frank Shek yozganidek "Mariupolda 20 kun" - bu janrning ayniqsa qiziq bir namunasi, u rus qo'shinlari tomonidan Ukraina shaharini bir necha hafta davomida bosib olishni hikoya qiladi. [...] Ko'rilgan insoniy fojialardan tashqari eng yorqin narsa, urush muxbirlarining hayotiy sharoitlarda ishlash uchun ega bo'lishi kerak bo'lgan jasorat va aql-idrokdir. "[32] Mercury News jurnalistlari tomonidan "Randy Myers" filmi 3.5/4 APga berilgan edi, u "o'ziga xos bir qismini" aytib berdi, "Ukraina shaharida uch hafta davomida hujum bo'lgan va shafqatsiz jurnalistlar tomonidan hujumga solingan"[33].

RogerEbert.comning Matt Zoller Seitz filmi to'rtta yulduzdan uch yarim marta baholandi va "Bu tomoshabin hech qachon boshqa ko'rishni istamaydigan ajoyib hujjatli filmlarning qisqa ro'yxatida qo'yilgan.... Bu yer yuzidagi jahannamdan yuborilgan xabar. Uning parchalangan, xaroba, aniq emas tabiati bir vahiydir" deb aytgan edi[34].

Yovuzlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mariupolda 20 kun Sundance Film festival 2023 da Jahon kino hujjatli filmlar toifasiga kiritildi. Jahon premyerasi 2023-yil yanvar oyida festivalda bo'lib o'tdi[35]. Film Jahon kino hujjatli filmlar turkumi mukofotiga sazovor bo'ldi.

Film 20 dan ortiq mukofotlarga sazovor bo'ldi va 2 ta kategoriyada BAFTA uchun nomzod bo'ldi[9], ulardan birida[10], bir toifada Akademiya mukofotlarini[2] va Directors Guild of America mukofotlari qo'lga kiritdi[36][11]. Shuningdek, 2024-yilda Alfred I. duPont-Columbia universiteti mukofotiga sazovor bo'ldi[37].

Shuningdek qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 96-sonli "Oskar" eng yaxshi xalqaro film nomzodlari ro'yxati
  • Oʻzbekistonlik eng yaxshi xalqaro film uchun Oscar mukofotiga nomzodlar roʻyxati

Manba[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „Program Guide — 20 Days in Mariupol“. Sundance Film Festival. 2023-yil 20-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 10-may.
  2. Bradshaw, Peter. „20 Days in Mariupol review – searing film bears terrible witness to brutal siege“ (en-GB). The Guardian (2023-yil 4-oktyabr). 2023-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 4-oktyabr.
  3. Galuppo. „Sundance: 'A Thousand and One,' Nikki Giovanni Doc Take Top Jury Prizes“. The Hollywood Reporter (2023-yil 27-yanvar). 2023-yil 1-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 10-may.
  4. Goodman. „'A Thousand and One' and Nikki Giovanni Documentary Win at Sundance Film Festival“. The New York Times (2023-yil 27-yanvar). 2023-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 10-may.
  5. Husted. „FRONTLINE, AP documentary '20 Days in Mariupol' wins Sundance Film Festival World Cinema Documentary Audience Award - FRONTLINE“. FRONTLINE (2023-yil 13-fevral). 2023-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 10-may.
  6. „Five Ukrainian films included in 2024 Oscars eligibility lists – photo“. 2023-yil 9-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-dekabr.
  7. Horlach. „"20 днів у Маріуполі": обрали претендента на "Оскар-2024" від України“ (2023-yil 18-sentyabr).
  8. Bergeson. „2024 Oscar Shortlists Unveiled: 'Barbie,' 'Poor Things,' 'Maestro,' and 'The Zone of Interest' Make the Cut“ (en-US). IndieWire (2023-yil 21-dekabr). 2023-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 22-dekabr.
  9. 9,0 9,1 „2024 EE BAFTA Film Awards: The Nominations“ (en). www.bafta.org (2024-yil 18-yanvar). 2024-yil 19-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 19-yanvar. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "BAFTA Nominations 2024" defined multiple times with different content
  10. 10,0 10,1 „Bafta Awards 2024: The complete list of winners and nominees“ (en-GB) (2024-yil 18-fevral). 2024-yil 18-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 19-fevral. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "Bafta Awards 2024: The complete list of winners and nominees" defined multiple times with different content
  11. 11,0 11,1 „76th Annual Awards Winners -“ (en). www.dga.org. 2024-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 11-fevral. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "News / Press Releases" defined multiple times with different content
  12. Lewis. „National Board of Review Names 'Killers of the Flower Moon' Best Film of 2023“ (en-US). The Hollywood Reporter (2023-yil 6-dekabr). 2023-yil 7-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 6-dekabr.
  13. „Award winning doc about Russia's siege of Mariupol screened at UN“ (en). euronews (2023-yil 12-sentyabr). 2024-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 28-yanvar.
  14. „Режисер фільму "20 днів в Маріуполі": Коли знімав, я плакав – DW – 30.01.2023“ (uk). dw.com. Qaraldi: 2023-yil 10-aprel.
  15. „Документальний фільм про Маріуполь потрапив у програму кінофестивалю "Санденс"“ (uk). vogue.ua (2022-yil 12-dekabr). Qaraldi: 2023-yil 10-aprel.
  16. „Українська стрічка про війну взяла престижний приз у США. Її хочеться одразу забути, але не забудеш ніколи“ (uk). ФОКУС (2023-yil 3-fevral). Qaraldi: 2023-yil 10-aprel.
  17. „Світова прем'єра українського фільму "20 днів у Маріуполі" відбудеться 20 січня на головном фестивалі незалежного кіно в світі Sundance“ (uk). Інтерфакс-Україна. Qaraldi: 2023-yil 10-aprel.
  18. Ntim. „Dogwoof Takes International Sales Rights On Ukrainian War Doc '20 Days In Mariupol'“ (en-US). Deadline (2023-yil 28-iyun). 2023-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 13-iyul.
  19. „In '20 Days in Mariupol' Documentary, the Horrors of War Are Illuminated“ (English). US News (2023-yil 12-iyul). 2023-yil 2-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 2-avgust.
  20. „У прокат вийде українська стрічка, яку в Hollywood Reporter назвали "ударом під дих"“. Українська правда _Життя. 2023-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 2-avgust.
  21. „Що дивитися та слухати на фестивалі Bouquet Kyiv Stage 2023 в Софії Київській“ (uk). vogue.ua (2023-yil 10-avgust). 2023-yil 25-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 25-avgust.
  22. „Львівський медіафорум запрошує на допрем'єрний показ фільму лауреата Пулітцерівської премії Мстислава Чернова“ (uk). www.ukrinform.ua (2023-yil 22-avgust). 2023-yil 25-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 25-avgust.
  23. „Ukrainian Oscar-winning documentary 20 Days in Mariupol to be released on Netflix“ (en). pravda.com.ua (2024-yil 16-aprel). Qaraldi: 2024-yil 30-aprel.
  24. Golubović. „ANTIRUSKA PROPAGANDA NIJE DOBRODOŠLA: Srpska radikalna stranka pozvala CK Lazarevac da otkaže promociju filma ukrajinskog novinara Černova“ (sr-RS). BSC Happy Portal (2023-yil 10-oktyabr). 2023-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 18-oktyabr.
  25. „Dragi prijatelji Beldocsa“ (sr-RS). Beldocs (2023-yil 12-oktyabr). 2023-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 18-oktyabr.
  26. „Održana projekcija dokumentarnog filma "20 dana u Mariupolju" o ratu u Ukrajini“ (sr-RS). Tanjug (2024-yil 21-fevral). 2024-yil 27-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 24-fevral.
  27. „Документальный фільм "20 днів у Маріуполі" підкорив український кінопрокат“ (uk). 62.ua - Сайт міста Донецька. 2023-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-oktyabr.
  28. 20 Days in Mariupol (2023). boxofficemojo.com. 2023
  29. „20 Days in Mariupol“ (en). Rotten Tomatoes. Fandango Media. 2023-yil 22-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 21-mart.
  30. „20 Days in Mariupol Reviews“. Metacritic. Fandom, Inc.. 2023-yil 22-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 5-iyul.
  31. Harvey. „'20 Days in Mariupol' Review: A Harrowingly Immediate Look at a City Under Siege“. Variety (2023-yil 21-yanvar). 2023-yil 24-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 10-may.
  32. Scheck. „'20 Days in Mariupol' Review: Harrowing Doc Chronicles Russian Siege of Ukrainian Port City“. The Hollywood Reporter (2023-yil 21-yanvar). 2023-yil 24-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 10-may.
  33. Myers. „What to watch: 'Shrinking' finds Jason Segel, Harrison Ford at their best“ (en-US). The Mercury News (2023-yil 25-yanvar). 2023-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 10-iyul.
  34. Seitz. „20 Days in Mariupol movie review (2023) | Roger Ebert“. RogerEbert.com. Ebert Digital LLC (2023-yil 14-iyul). 2023-yil 27-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 16-iyul.
  35. „20 Days in Mariupol 2023 Sundance Film Festival“. Sundance Film Festival. 2023-yil 20-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 10-may.
  36. Bergeson. „2024 Oscar Shortlists Unveiled: 'Barbie,' 'Poor Things,' 'Maestro,' and 'The Zone of Interest' Make the Cut“. IndieWire (2023-yil 21-dekabr). 2023-yil 21-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 21-dekabr.
  37. „PBS, ABC News Win Multiple Honors at duPont-Columbia Awards - Variety“ (2024-yil 26-yanvar). 2024-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 28-yanvar.