Makroshok

Makroshok — elektr toki taʼsirida yuzaga keluvchi ogʻir shikastlanish yoki oʻlimga olib kelishi mumkin boʻlgan tibbiy atama. U koʻpincha tibbiyotda qoʻllaniladi, lekin u elektrofiziologiya va bioinjeneriya sohalarida ham qoʻllaniladi. Terminning taʼriflari bir-biriga mos kelmaydi; eng koʻp qabul qilingan uchta taʼrif mavjud. Amaldagi tibbiy matnga qarab, makroshok quyidagilardan biri hisoblanadi:

• Boshdan oʻtgan magistral oqim natijasida kuchli elektr toki urishi, himoyalanmagan teri orqali manba bilan aloqa qilish. Yurakning qorincha fibrilatsiyasini keltirib chiqaradigan makroshok deyarli har doim oʻlimga olib keladi.
• Tokning tananing bir qismidan ikkinchisiga, ayniqsa qoʻldan qoʻlga va shuning uchun yurak orqali oʻtishi oqimning (Amperda) kattaligi eng muhim omil hisoblanadi. Umuman olganda, oqim qanchalik katta boʻlsa, zarba ham shunchalik xavfli boʻladi va oʻlimga olib kelish koʻrsatgichlari yuqori boʻlishi mumkin. Shu sababli yuqori kuchlanishli, past oqimli zarba xavfli emas, lekin past kuchlanishli, yuqori oqim zarbasi sezilarli darajada zarar keltirishi yoki oʻlimga olib kelishi mumkin.
• Terining ikki xil sohasi orasidagi oqimning oʻtishi — bosh yoki yurak ishtirok etadimi yoki yoʻqmi, bunday zarba oʻlimga olib kelmasligi mumkin. Biroq bu holat natijasida teriga elektr toki sababli yetgan zarar jiddiy shikastlanishga olib kelishi mumkin.

Keltirib chiqaruvchi omillar

Makroshokning mumkin boʻlgan manbalariga quyidagilar kiradi: notoʻgʻri ishlab chiqilgan yoki notoʻgʻri ishlayotgan elektrofiziologiya uskunalari, chaqmoq chaqishi, shikastlangan elektr simlari yoki uy atrofidagi boshqa elektr xavflari, uzilgan elektr uzatish liniyalari, transformator stantsiyalari va boshqa sanoat elektr jihozlari singari yuqori voltli elektr jihozlari, shuningdek elektr energiyasining notoʻgʻri ishlashi — kuchli tokni etkazib bera oladigan yoki yuqori kuchlanishda ishlaydigan mexanik uskunalardan foydalanish.

Havolalar

• Makroshok haqida medtek.ki.se saytida