Lyutsern festivali

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Lyutsern festivali (fransuzcha: Festival de Lucerne) — dunyodagi eng mashhurlardan biri boʻlgan Lyutsern (Shveysariya) shahridagi xalqaro akademik musiqa festivali. U bir qancha jamgʻarmalarning shaxsiy mablagʻlari hisobidan moliyalashtiriladi (davlat moliyalash ulushi 5%).

Festivalning boshlanishi 18.07.1938-yilda mahalliy kurzalda boʻlib oʻtgan konsert hisoblanadi, unda Y.Gaydnning G-durdagi 88-simfoniyasi E. Anserm boshqaruvidagi Romansk Shveysariya Orkestri musiqachilari tomonidan kuchaytirilgan kurzal orkestri tomonidan ijro etilgan. Oʻshandan beri festival har yili oʻtkazib kelinmoqda. 1943-2000-yillarda u Lyutsernda Xalqaro musiqa haftaliklari (nemischa: Internationale Musikfestwochen Luzern, qisqartirilgan tarzda IMF) nomi ostida faoliyat yuritgan.

Festivalga hamrohlik qilish uchun 1938-yilda Lyutsern festivali simfonik orkestri tashkil etilgan (birinchi dirijyor Arturo Toskanini boʻlgan), u 1993-yilgacha mavjud boʻlgan va 2003-yilda Lyutsern festival orkestri nomi bilan qayta yaratilgan (2016-yildan beri orkestrning badiiy rahbari Rikardo Shayi).

1956-yilda tashkil etilgan Lyutsern festivalining torli orkestri (Festival Strings Lucern) uning dirijyori, bir vaqtning oʻzida 1968-80-yillarda Lyutsern festivalining badiiy rahbari boʻlganRudolf Baumgartnerning taʼsiri tufayli, 1990-yillarning oxirigacha Lyutsern festivalining bir qismi boʻlgan. 2000-yilda orkestr festivaldan ajralib chiqdi, shundan beri u uning dasturlarida taklif etilgan jamoa sifatida qatnashib kelmoqda.

1998-yildan beri Lyutsern festivali yiliga uch marta — Pasxa, yoz va kuzda oʻtkaziladi. Pasxa festivalining tematik dasturlari markazida (1988-yildan) barokko davrining muqaddas musiqasi. Kuz festivali (1998-yildan) faqat fortepiano musiqasiga (shu jumladan, fortepiano ishtirokidagi kamera musiqasiga) bagʻishlangan. Yozgi (asosiy) festival dasturlarida zamonaviy musiqa katta oʻrin tutadi.

2003-yildan buyon zamonaviy musiqa (asosan xorijiy bastakor va dirijyorlar uchun) boʻyicha pullik (yozgi) kurslarni oʻtkazuvchi Festival akademiyasi faoliyat koʻrsatmoqda. Uning asoschisi va birinchi badiiy rahbari Pyer Bulez boʻlib, Akademiyaning badiiy rahbari 2016-yildan beri Volfgang Rim hisoblanadi.

1998-yildan beri Lyutserndagi festivalning asosiy maydoni Kongress markazi (nemischa: Kultur- und Kongresszentrum Luzern).

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Singer, Erich. Lucerne Festival: von Toscanini zu Abbado. Luzern: Pro Libro, 2014. 400 S. ISBN 9783905927030.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Lyutsern_festivali&oldid=4079523" dan olindi