Litva — Ispaniya munosabatlari
 | |
 Litva |
 Ispaniya |
Litva — Ispaniya munosabatlari bu ikki davlat oʻrtasidagi ikki tomonlama va diplomatik munosabatlardir. Aloqalar asosan ikkala davlatning Yevropa Ittifoqi va NATOga aʼzoligi bilan belgilanadi. Litvaning Madridda elchixonasi[1] va La Korunya, Albasete, Almeriya, Barselona, Bilbao, Santa-Kruz de Tenerife, Valensiyada faxriy konsulliklari bor. 2013-yil dekabridan beri Ispaniyaning Vilnyusda elchixonasi bor[2].
Diplomatik munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ispaniya Litva mustaqillikka erishgandan soʻng 1991-yil 7-sentyabrda diplomatik munosabatlarni tikladi va 2004-yilda rezident elchixona ochilgunga qadar — Kopengagenda Ispaniya elchisi sifatida akkreditatsiya qilindi.
Ikki tomonlama munosabatlar anʼanaviy tarzda ijobiy, ammo intensivligi cheklangan. 2004-yil 29-martda Litvaning NATOga, 2004-yil 1-mayda Yevropa Ittifoqiga kirishi va 2004-yil mart oyida Ispaniya elchixonasining ochilishi (Litvaning Ispaniyadagi elchixonasi 1995-yilda ochilgan) tomonlarning munosabatlari yaxshiligini bildiradi. Bunga aloqalarning kuchayishi, masalan, litvaliklarning Ispaniyaga immigratsiyasining kuchayishini ham keltirish mumkin (taxminan 20 000 atrofida).
Litva, 2004-yilda Yevropa Ittifoqining Shimoliy va Boltiqboʻyida savdoning kuchayishi tufayli Ispaniya uchun qiziqish ortib bormoqda. Shu maʼnoda, ikki tomonlama hamkorlik 2009-yildan beri Ispaniyaning Boltiq dengizi sohilidagi davlatlar kengashida (CBSS) kuzatuvchi maqomi bilan mustahkamlanib bormoqda.
Ispaniya va Litva Yevropa Ittifoqi doirasida birdamlik tamoyillarini himoya qilish, ayrim mamlakatlarning izolyatsiyasiga toʻsqinlik qiluvchi energiya infratuzilmalarini qurish, Ittifoq uchun yetarli byudjet ajratish zarurati yoki uning ahamiyati kabi koʻplab manfaatlarga ega. Ittifoqning tashqi chegaralarini nazorat qilishni taʼminlaydi.
Litva 2008-yilda Saragosa koʻrgazmasida qatnashgan yagona Boltiqboʻyi mamlakati boʻlib, mamlakat koʻrgazmada „Yomgʻir uyi“ pavilonini namoyish etdi. Bu mamlakatning xalqaro tadbirlarda ishtirok etishdan manfaatdorligi uning mustaqillikka erishganidan bir yil oʻtib, 1992-yilda Sevilya koʻrgazmasida ishtirok etishi bilan ham yaqqol namoyon boʻlgan edi[3].
Iqtisodiy munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ispaniya va Litva oʻrtasidagi ikki tomonlama savdo aloqalari kuchli boʻlmasa-da, ispan eksportini oshirish tendensiyasiga ega. 2011- va 2012-yillarda savdo balansi Ispaniya uchun tanqis bo‘lgan bo‘lsa, 2013-yildan buyon bu mamlakat uchun profitsit bo‘ldi. Ikkala yoʻnalishda ham mutlaq koʻrsatkichlarning oʻsishi kuzatilmoqda. Shunday qilib, 2013-yilda Ispaniyaning Litvaga eksporti 313,8 million yevroga oshdi va 2014-yilda (noyabrgacha) ular allaqachon 333 million yevroga koʻtarilgan edi[3].
Hamkorlik[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ispaniyaning Yevropa Ittifoqiga aʼzo davlat boʻlgan Litva bilan hamkorligi asosan institutsional mustahkamlash va inson kapitalini shakllantirishga qaratilgan boʻlib kelmoqda. Shu maʼnoda Ispaniya Yevropa Ittifoqining 9 ta loyihasida ishtirok etdi:
- Tovarlarning erkin harakatlanishini ragʻbatlantirish uchun maʼmuriy va texnik imkoniyatlarni kuchaytirish (AENOR).
- Umumiy baliqchilik siyosati sohasida Litva maʼmuriyatining salohiyatini mustahkamlash (Qishloq, baliqchilik va oziq-ovqat vazirligi).
- Giyohvand moddalarga noqonuniy talabga qarshi kurashni kuchaytirish va taʼminot salohiyatini kamaytirish (Ichki ishlar vazirligi).
- Qishloq xoʻjaligi vazirligi va tegishli muassasalarning qishloq xoʻjaligida hamjamiyat acquis (PAC) va qishloq taraqqiyoti (MAP)ni boshqarish boʻyicha salohiyatini kuchaytirish. (Loyiha Daniya boshchiligida).
- Davlat xizmatlarini takomillashtirish (Komplutens universiteti).
- Korrupsiyaga qarshi kurashish milliy dasturini ekspertizadan o‘tkazish va amalga oshirish. Korrupsiyaga qarshi kurash sektori va harakat rejalarini tayyorlash va strategiyalari. (Korrupsiyaga qarshi prokuratura).
- Yevropa Ittifoqining moliyaviy manfaatlariga taʼsir qiluvchi firibgarlikka qarshi kurash. Tadqiqot texnikasi va protseduralarini oʻrgatish. (Phare Multicountry dasturi — CGPJ va Korrupsiyaga qarshi kurash prokuraturasi boshchiligida).
- Litva SIRENE ofisini va uning zarur infratuzilmasini tashkil etish (Ichki ishlar vazirligi).
- Qishloq xo‘jaligi vazirligi va tegishli muassasalarning baliqchilik sohasidagi salohiyatini kuchaytirish.
Ispaniya elchixonasi, shuningdek, Litva Tashqi ishlar vazirligi va Ispaniya Iqtisodiyot va Moliya vazirligi bilan kelishilgan holda, 2004-yil 26-noyabrda Elchixona binosida tarkibiy va birlashtiruvchi fondlarni boshqarish boʻyicha seminar tashkil qildi.
Ispaniya elchixonasi, shuningdek, Litva Tashqi ishlar vazirligi va Iqtisodiyot va moliya vazirligi bilan birgalikda 2007-yil mart oyida Madridda boʻlib oʻtgan ushbu fondlardan foydalanish boʻyicha seminar tashkil qilishni muvofiqlashtirdi.
Xavfsizlik, gumanitar va tinchlikni saqlash sohalarida hamkorlik: 2001-yil 25-oktabrda Madridda imzolangan Ispaniya Qirolligi Mudofaa vazirligi va Litva Respublikasi Milliy Mudofaa vazirligi oʻrtasidagi hamkorlik bayonnomasi normativ asos hisoblanadi[3].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ [1] Embajadas extranjeras en España. Lituania.
- ↑ Ficha de Lituania Oficina de Información Diplomática, Ministeriod e Asuntos Exteriores y Cooperación. Sección: Datos de Representación.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Ficha de Lituania Oficina de Información Diplomática, Ministeriod e Asuntos Exteriores y Cooperación. Sección: Relaciones diplomáticas.