Lira Baysetova

Lira Baysetova Qozogʻistonning haftalik " Respublika " gazetasining sobiq muharriri.

2002-yil may oyi oxirida u 25 yoshli qizi Leyla Baysetova sirli ravishda gʻoyib boʻlganini aniqladi. „Chegara bilmas muxbirlar“ tashkilotining xabar berishicha, oʻtgan haftada muharrir Jeneva bosh prokurori Bernard Bertossa bilan (2002-yil 10-mayda) Qozogʻistonning bir qancha yuqori lavozimli amaldorlarining Shveysariyadagi bank hisoblari boʻyicha oʻtkazgan intervyusidan soʻng alohida tahdidlarga duchor boʻlgan.

Oradan bir hafta oʻtgach, Baysetovaning Bertossa bilan suhbatini chop etishi kerak boʻlgan boshqa muxolifat gazetasi ("Soldat") idorasi kirish joyida itning boshsiz jasadi osilgan holda topildi. 22-may kuni (intervyu eʼlon qilingan kuni) nomaʼlum shaxslar Soldatning binosiga hujum qilib, ikki xodimni kaltaklashdi, kompyuterlarni oʻgʻirlashdi va jihozlarni sindirishdi. Oʻsha kuni " Respublika "ning Olmaotadagi ofislari binoga " Molotov kokteyli " tashlanganidan keyin yonib ketdi. 16-iyun kuni oʻzini ichki ishlar boʻlimi xodimi deb daʼvo qilgan erkak Baysetovaga uning qizi geroin saqlagani uchun hibsga olingani va keyinchalik kasal boʻlib qolganini aytdi. 21-iyungacha qizini koʻrishga ruxsat berilmagan, uning oʻlganligi xabar qilingan. Ishning holatlari (xususan, Leyla Baysetovaning oʻlimi) munozaraliligicha qolmoqda. Mahalliy politsiya maʼmurlarining taʼkidlashicha, u vaqtinchalik aqldan ozgan paytda jinsi shimi bilan oʻzini osib qoʻygan giyohvand boʻlgan. Biroq Qozogʻiston televideniyesi politsiya xulosalarini shubha ostiga qoʻydi va marhumning haqiqatan ham giyohvand moddalar isteʼmol qilganligini aniqlash uchun uning qonini tahlil qilishga urinilmagani va dalil sifatida hech qanday jinsi shim koʻrsatilmaganini taʼkidladi.

2002-yil 3-oktyabrda Kanadalik Oʻz fikrini erkin ifodalovchi jurnalistlar (CJFE) Baysetovaga Xalqaro matbuot erkinligi mukofoti bilan taqdirlandi.