Kontent qismiga oʻtish

Ligue 1

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Liga 1dan yoʻnaltirildi)
Ligue 1
Davlat Fransiya bayrogʻi Fransiya (17 teams)
Konfederatsiya UEFA
Tashkil etilgan 1930 (94 yil avval) (1930) (officially)
2002 (22 yil avval) (2002) (as Ligue 1)
Jamoalar soni 18 (since 2023–24)
Pastki liga Ligue 2
Ichki kuboklar Coupe de France
Trophée des Champions
Xalqaro musobaqalar
Amaldagi chempion Paris Saint-Germain (12th title)
Eng koʻp marta chempion Paris Saint-Germain (12 titles)
Toʻpurarlar Delio Onnis (299)
TV hamkorlar List of broadcasters
Veb-sayt ligue1.com
Joriy mavsum: 2024–25 Ligue 1

Ligue 1,[upper-alpha 1] homiylik sabablarga koʻra rasman Ligue 1 McDonald's nomi bilan tanilgan,[1][2] erkaklar futbol klublari assotsiatsiyasi uchun fransuz professional ligasi. Fransiya futbol ligasi tizimining eng asosiy musoboqasi hisoblanadi. Ligue de Football Professionnel tomonidan boshqariladigan Ligue 1 turnirida 20 ta klub ishtirok etadi va Liga 2 dan yuqoriga koʻtarilish va quyi ligaga tushish tizimi asosida ishlaydi.

Mavsumiy oʻyinlar avgustdan maygacha davom etadi. Klublar liganing boshqa jamoalariga qarshi ikkitadan oʻyin oʻtkazadilar. Mavsum davomida 38 ta oʻyin oʻtkaziladi va jamoalar bitta uyda va bitta mehmonda tizimida oʻyin oʻtkazadi. Aksariyat oʻyinlar shanba va yakshanba kunlari oʻtkaziladi, bir nechta oʻyinlar ish kuni kechgi vaqtlarda oʻtkaziladi. Oʻyin muntazam ravishda Rojdestvo oldidan oxirgi dam olish kunlarida, yanvar oyining ikkinchi haftasida qaytishdan oldin ikki hafta davomida toʻxtatiladi. 2021-yil holatiga koʻra, Liga 1 Angliya Premyer-ligasi, Ispaniya La Ligasi, Italiya A Seriyasi va Germaniya Bundesligasidan keyin Yevropada beshinchi oʻrinni egallagan eng yaxshi milliy ligalardan biri hisoblanadi

Ligue 1 1932-yil 11-sentyabrda Milliy nomi ostida ochilgan va bir yillik faoliyatdan soʻng 1 – divizionga oʻtgan. U 2002-yilgacha, hozirgi nomini qabul qilgunga qadar shu nom ostida faoliyatini davom ettirdi. Parij Sen-Jermen va AS Saint-Etienne – har biri oʻnta chempionlik unvoniga ega boʻlgan eng muvaffaqiyatli klublar, „Olimpik Lion“ esa ketma-ket eng koʻp chempionlikni qoʻlga kiritgan klubdir (2002 va 2008 yillar oraligʻida yettita). Liga 1da 71 mavsum oʻtkazgan holda, Olimpik de Marsel elitalar orasida eng koʻp mavsumlar boʻyicha rekordga ega, Parij Sen-Jermen esa ketma-ket 47 mavsum (1974-yildan hozirgi kungacha) uzoq umr koʻrish boʻyicha liga rekordiga ega. FK NantBir mavsumda ketma-ket eng uzoq magʻlubiyatsiz seriyaga (32 oʻyin) va eng kam magʻlubiyatga (bitta oʻyin) ega boʻlgan jamoa boʻlib, 1994/1995-yilgi mavsumda shunday boʻlgan. Bundan tashqari, Nant ham 1976-yilning mayidan 1981-yilning apreligacha 92 ta oʻyin oʻtkazib, oʻz uyida magʻlub boʻlmagan eng uzoq vaqt rekordini oʻrnatdi.

Amaldagi chempion Parij Sen-Jermen boʻlib, u 2021/22 yilgi mavsumda gʻalaba qozongan. Ligani bir necha bor xorijda joylashgan AS Monako klubi yutgan, uning ligada mavjudligi uni transchegaraviy musobaqaga aylantiradi[3].

Liga 1 2023-24 yilgi mavsum oldidan 18 ta klubga qisqartirilishi rejalashtirilgan[4].

Fransiya futbolida professionallik 1930-yil iyulgacha, Fransiya futbol federatsiyasi Milliy kengashi uning qabul qilinishini yoqlab 128-20 ovoz bergan paytgacha mavjud emas edi. Fransuz futbolidagi professionallik asoschilari Jorj Bayru, Emmanuel Gambardella va Gabriel Xanotlardir. Professionalizm rasman 1932-yilda amalga oshirilgan.

Mamlakatda professional futbol ligasini muvaffaqiyatli yaratish maqsadida Federatsiya ligani yigirmata klub bilan chekladi. Musobaqada ishtirok etish uchun klublar uchta muhim mezonga ega edilar:

  • Kelayotgan klub oʻtmishda ijobiy natijalarga erishgan boʻlsa kerak.
  • Kiruvchi klub oʻz mablagʻini muvozanatlash uchun yetarlicha daromad olishi kerak.
  • Kiruvchi klub kamida sakkizta professional futbolchini muvaffaqiyatli jalb qila olishi kerak.

Koʻpgina klublar sub’ektiv mezonlarga rozi boʻlmadi, xususan, Strasburg, RC Rubaix, Amiens SC va Stade Franseis, boshqalari Renn kabi bankrotlik qoʻrquvi tufayli va Olimpik Lillois, manfaatlar toʻqnashuvi tufayli professional boʻlishni istamadi. „Olimpik Lillua“ prezidenti, Nord Ligasi raisi Anri Jooris oʻz ligasi ikkilanishidan qoʻrqib, uni yangi liganing ikkinchi divizioniga aylantirishni taklif qildi. Oxir-oqibat, koʻplab klublar professional maqomga ega boʻlishdi, ammo mamlakatning shimoliy yarmidagi klublarni ishontirish qiyinroq boʻldi; Strasburg, RC Rubaix va Amiens yangi ligani qabul qilishdan bosh tortdilar, aksincha ,Mulhouse, Excelsior AC Roubaix, Metz va Fives professionallikni qabul qildi. Fransiyaning janubida „Olimpik de Marsel“, „Hyeres“, „Monpelye“, „SC Nimes“, „Kann“, „Antib“ va „Nitstsa“ kabi klublar yangi ligani juda qoʻllab-quvvatladilar va oʻzlarining professional maqomlarini bahs-munozaralarsiz qabul qilishdi.

Division 1 champions (Pre-WWII)
Season Winner
1932-33 Olympique Lillois
1933-34 Sète
1934-35 Sochaux
1935-36 Racing Club de France
1936-37 Marseille
1937-38 FC Sochaux-Montbéliard
1938-39 Sète
Andoza:Further-text

1932/1933-yillarda Milliy deb nomlangan butun professional liganing liganing ilk mavsumi boʻlib oʻtdi. Milliyning 20 ta boshlangʻich aʼzosi Antibes, CA Parij, Kann, Club Français, Excelsior AC Rubaix, Fives, Hyères, Marsel, Metz, Mulhouse, Nice, Nîmes, Olympique Alès, Olympique Lillois, Red Star Club de Olpi,Renn, Socho, Sète va Monpelye. 20 ta klub 10 tadan ikkita guruhga kiritildi, har bir guruhning oxirgi uchtasi 2-divizionga tushib ketdi. Keyin har bir guruhning ikki gʻolibi neytral maydonda boʻlib oʻtadigan finalda oʻzaro toʻqnash kelishadi, keyinroq esa Stadda boʻlib oʻtadi. Iv-dyu-Manoir Olimpiya. Birinchi final 1933-yil 14-mayda boʻlib oʻtdi va u „A“ guruhi gʻolibi „Olimpik Lillois“ va „B“ guruhi ikkinchi oʻrinni egallagan Kannga qarshi oʻynadi. „B“ guruhi gʻolibi Antibes finalda ishtirok etishi kerak edi, biroq Fransiya futbol federatsiyasi poraxoʻrlikda gumon qildi.va diskvalifikatsiya qilindi. Birinchi finalda Lillua klubning 4:3 hisobidagi gʻalabasidan soʻng ilk chempion boʻldi. Mavsumdan soʻng liga 14 ta klubni saqlab qolishga va ikkinchi divizionning hech bir jamoasini olgʻa surmaslikka qaror qildi. Liga, shuningdek, oʻz nomini Milliy dan oddiy 1-divizionga oʻzgartirishga rozi boʻldi. 1934/1935-yilgi mavsumda liga qonuniy koʻtarilish va quyi ligaga tushirish tizimini tashkil qildi va birinchi diviziondagi klublarning umumiy sonini 16 taga yetkazdi. Bu raqam 1938/1939-yilgi mavsumgacha saqlanib qoldi.

Ikkinchi jahon urushi sababli, futbol Fransiya hukumati va Ligue de Football Professionnel tomonidan toʻxtatildi, garchi unga aʼzo klublar mintaqaviy musobaqalarda oʻynashda davom etishdi. „Urush chempionatlari“ paytida, ular deyilganidek, Vichi rejimi tomonidan professionallik bekor qilindi va klublar Zone Sud va Zone Nord deb nomlangan mintaqaviy ligalarda qatnashishga majbur boʻldi. Ikki liga bilan bogʻlanmaganligi sababli, LFP va FFF klublar tomonidan qoʻlga kiritilgan chempionatlarni tan olmaydi va shuning uchun 1939-1945 yillar ikki tashkilot nuqtai nazarida mavjud emas. Urush tugashi va Fransiyaning ozod etilishidan keyin, professional futbol Fransiyaga qaytdi. Birinchi divizion klublar sonini 18 taga koʻpaytirdi. Bu raqam 1965/1966-yilgi mavsumgacha saqlanib qoldi, oʻshanda ularning soni 20 taga yetdi. 2002-yilda liga nomini 1-diviziondan Liga 1ga oʻzgartirdi.

  • 20 clubs: 1932-1933
  • 14 clubs: 1933-1934
  • 16 clubs: 1934-1939
  • 18 clubs: 1945-1946
  • 20 clubs: 1946-1947
  • 18 clubs: 1947-1958
  • 20 clubs: 1958-1963
  • 18 clubs: 1963-1965
  • 20 clubs: 1965-1968
  • 18 clubs: 1968-1970
  • 20 clubs: 1970-1997
  • 18 clubs: 1997-2002
  • 20 clubs: 2002-2023
  • 18 clubs: 2023-

Musobaqa formati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Liga 1da 20 ta klub bor. Mavsum davomida, odatda, avgustdan maygacha, har bir klub qolganlarini ikki marta oʻynaydi, bir marta oʻz stadionida va bir marta raqib stadionida, jami 38 ta oʻyin uchun, lekin maxsus boʻlsa ham. 2007 va 2008-yillarda „Lill“ „Stad de Frans“da „Lion“ ni qabul qilgani kabi, klubga oʻyinlarni boshqa joylarda oʻtkazishga imkon berishi mumkin. Jamoalar gʻalaba uchun uch ochko va durang uchun bir ochko oladi. Magʻlubiyat uchun ochko berilmaydi. Jamoalar jami ochkolar, soʻngra toʻplar nisbati boʻyicha tartiblanadi, keyin esa gollar kiritildi. Har mavsum yakunida eng koʻp ochko toʻplagan klub chempion boʻladi. Agar ochkolar teng boʻlsa, toʻplar farqi va keyin kiritilgan gollar gʻolibni aniqlaydi. Agar hali ham teng boʻlsa, jamoalar bir xil pozitsiyani egallagan hisoblanadi. Agar chempionlik, quyi ligaga tushish yoki boshqa musobaqalarga yoʻllanma uchun tenglik boʻlsa, neytral maydondagi pley-off oʻyini reytingni hal qiladi. Faqat 2015/2016-yilgi mavsumda 2 ta jamoa quyi ligaga tushib ketishi va 2-ligadan faqat 2 ta jamoa koʻtarilishi kerak edi, ammo bu qaror bekor qilindi va 3 ta jamoa quyi ligaga tushib ketdi va 3 ta jamoa yuqori ligaga koʻtarildi. Shunday qilib, 2016/2017-yilgi mavsumda Liga 1da 18-oʻrinni egallagan jamoa va 2 -Ligada 3-oʻrinni egallagan jamoa oʻrtasida quyi ligaga chiqish pley-off oʻyinining qaytishi kuzatildi.ikki oyoqli qarama-qarshilikda, Liga 2 jamoasi birinchi oʻyinni oʻtkazdi.

Ilgari ligada boshqa koʻtarilish va quyi ligaga tushish formati qoʻllangan. 1995-yilgacha liga formati quyida joylashgan ikki jamoani toʻgʻridan-toʻgʻri quyi ligaga tushirish va uchinchi oʻrindagi birinchi divizion jamoasi va Gollandiya Erediviziyasiga oʻxshash ikkinchi divizion pley-off gʻolibi va Germaniya oʻrtasidagi pley-off edi. Bundesliga. Liga „bonus“ qoidasini ham sinab koʻrdi. 1973-yildan 1976-yilgacha qoidaga koʻra, hujumkor oʻyinni ragʻbatlantirish maqsadida oʻyinda uch yoki undan ortiq gol urgan jamoalar natijadan qatʼi nazar, bitta qoʻshimcha ochko bilan taqdirlanadi. Tajriba oxir-oqibat noaniq edi. 2006-07 yilgi mavsum boshida Liga 1 va Ligada koʻproq gol urishni ragʻbatlantirish uchun liga hujumkor oʻyin jadvalini joriy qildi. Liga 2. LFP sobiq menejer Mishel Hidalgo yordamida eng koʻp gol urgan jamoalarni mukofotlash gʻoyasini kiritdi. Jadval avvalgi gʻoyaga oʻxshash edi, lekin rasmiy liga jadvalidan mustaqil edi va klublar faqat pul mukofotlari bilan taqdirlandi.

2021-yil iyun oyida LFP oʻzining umumiy yigʻilishida koʻpchilik ovoz bilan 2023/2024-yilgi mavsum uchun Liga 1ni 18 ta klubga qaytarish toʻgʻrisida ovoz berdi, 2022/2023-yillardan keyin toʻrttasini qoʻyib, ikkitasini Liga 2dan koʻtardi[4].

Yevropa malakasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2017/2018-yilgi mavsumda UEFA koeffitsienti boʻyicha aniqlanganidek, Liga 1ning eng yaxshi uchta jamoasi Chempionlar ligasiga yoʻl oladi, kuchli ikki jamoa esa toʻgʻridan-toʻgʻri guruh bosqichiga yoʻl oladi. Uchinchi oʻrinni egallagan jamoa uchinchi saralash bosqichiga yoʻl oladi. Toʻrtinchi oʻrinni egallagan jamoa UEFA Yevropa ligasiga yoʻllanma oladi. Qolgan ikkita Yevropa Ligasi oʻrinlari mamlakatning ikkita ichki kubogi musobaqalari – Fransiya Kubogi va Kupe de la Liga orqali aniqlanadi. Agar kubok gʻoliblarining ikkalasi ham ligadagi pozitsiyalari orqali Yevropaga yoʻllanma olsalar, Liga 1da beshinchi va oltinchi oʻrinlarni egallagan jamoalar Yevropa Ligasiga yoʻllanma oladi.

1932/1933-yilgi mavsumda tashkil etilganidan to 2021/2022-yilgi mavsum boshigacha Liga 1da jami 74 ta klub oʻynagan. Hozirda „Marsel“, „Monpelye“, „Nitstsa“ va „Renn“ Liga 1 da oʻynaydigan liganing taʼsischilaridan yagona hisoblanadi. Ular 1974/1975-yilgi mavsumda birinchi divizionga koʻtarilishdi va oʻshandan beri hech qanday pasaymadi. Parij Sen-Jermen 1972-yilda Parijdan ajralganidan keyin liga tomonidan maʼmuriy ligaga tushib ketgan, ammo ikki mavsumdan keyin yuqori ligaga qaytgan.

Xalqaro miqyosda Liga 1ning eng mashhur klublari qatoriga Parij Sen-Jermen, Olimpik Lion, Olimpik de Marsel, AS Monako, Lill OSC va Jirondins de Bordo jamoalari kiradi.

2022/2023-yillardagi aʼzolar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quyidagi 20 ta klub Liga 1-ning 2022/2023-yilgi mavsumida ishtirok etadi.

2022-23 Liga 1 mavsumi boshidan boshlab
Club Position

in 2021-22

First season in

top division

Seasons in

Ligue 1

First season of

current spell in top division

No. of seasons

of current spell

Ligue 1

titles

Last

Ligue 1 title

Ajaccio 004L2: 2nd 1967-68 14 2022-23 1 0
Angers 01014th 1956-57 31 2015-16 8 0
Auxerre 010L2: 3rd 1980-81 33 2022-23 1 1 1995-96
Brest 01011th 1979-80 17 2019-20 4 0
Clermont 01017th 2021-22 2 2021-22 2 0
Lens 0107th 1937-38 61 2020-21 3 1 1997-98
Lille 10th 1945-46 63 2000-01 23 4 2020-21
Lorient 01016th 1998-99 16 2020-21 3 0
Lyon 0048th 1945-46 65 1989-90 34 7 2007-08
Marseille 0042nd 1932-33 73 1996-97 27 9 2009-10
Monaco 0043rd 1953-54 64 2013-14 10 8 2016-17
Montpellier 01013th 1932-33 41 2009-10 14 1 2011-12
Nantes 0109th 1963-64 55 2013-14 10 8 2000-01
Nice 0105th 1932-33 64 2002-03 21 4 1958-59
Paris Saint-Germain 0101st 1971-72 50 1974-75 49 10 2021-22
Reims 01012th 1945-46 38 2018-19 5 6 1961-62
Rennes 0104th 1932-33 66 1994-95 29 0
Strasbourg 0106th 1934-35 62 2017-18 6 1 1978-79
Toulouse 010L2: 1st 1982-83 33 2022-23 1 0
Troyes 01015th 1999-00 11 2021-22 2 0

Liga 1 klublarining moliyasi va byudjeti DNCG (Direction Nationale du Contrôle de Gestion) tomonidan boshqariladi, Fransiyadagi professional futbol klublari hisoblarini monitoring qilish uchun mas’ul tashkilot[5]. 1984-yilda tashkil etilgan va Ligue de Football Professionnel (LFP) ning maʼmuriy direktori hisoblanadi. DNCG missiyasi LFPga aʼzo boʻlgan 44 ta klubning barcha moliyaviy operatsiyalarini nazorat qilish, professional klublarning resurslarini rivojlantirish, ish qoidalarini buzgan klublarga nisbatan sanksiyalar qoʻllash, umuman fransuz futbolining axloqi va manfaatlarini himoya qilishdan iborat[5].

DNCG hisobotidan soʻng, Liga 1 klublarining umumiy byudjeti 2005/2006-yilgi mavsum uchun 910 million yevroni tashkil etgani aniqlandi, bu 2002/2003-yilgi mavsumdan 39 foizga koʻp. Oʻsishning asosiy sababi, asosan, liga muntazam ravishda imzolaydigan televizion huquqlar shartnomasi bilan bogʻliq edi. „Pari Sen-Jermen“ ni hisobga olmaganda, yuqori divizion klublarining aksariyati juda sogʻlom, „Oser“, „Bordo“, „Lill“ va „Lion“ kabi klublarni „mukammallikka erishgan“ deb atashadi[6]. Biroq, yaqinda DNCG klublarni oʻzlarining „oʻsib borayotgan ish haqi va qarzlarining kattaligi“ ni cheklashga eʼtibor qaratishga undadi, chunki LFP klublarining hisoblari ketma-ket uchinchi mavsumda (2008—2011) qizil rangda ekanligi aniqlandi. €130 million defitsit bilan[7][8]. 2012-yilda LFP klublar defitsitini 130 million yevrodan 65 million yevrogacha yarmiga qisqartirganini eʼlon qildi[9]. Liga 1 Angliya, Italiya, Ispaniya va Germaniyadan keyin 2006/2007-yilgi mavsumda 0,6 milliard funt sterling keltirgan klublar daromadi boʻyicha beshinchi oʻrinda turadi[10].

Jahon futboli nuqtai nazaridan, „Lion“ va „Marsel“ klublari dunyodagi eng boy futbol klublari qatoriga kiradi va futbol operatsiyalaridan olingan daromadlar boʻyicha Deloitte Football Money League reytingida muntazam ravishda joy oladi. 2008—2009-yilgi mavsumda tuzilgan roʻyxatda „Lion“ taxminan 139,6 million evro ishlab olgan klublar orasida 13-oʻrinni egallagan boʻlsa, „Marsel“ 133,2 million evro ishlab olgan holda 14-oʻrinda edi[11].

2016-yilda faqatgina Parij Sen-Jermen Deloitte Football Money League (4-oʻrin)ning eng yaxshi 30taligiga kirdi. 2017-yildan 2020-yilgacha Parij Sen-Jermen (5 dan 7 gacha) va Lion (17 dan 28 gacha) kuchli 30 talikka kirgan.

Eng koʻp sovrindor jamoalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Toʻq rangdagi jamoalar 2022-23 Liga 1da oʻynaydigan klublarni koʻrsatadi.

Klublar Chempion Ikkinchi Oʻrin Chempionlik mavsumi
Paris Saint-Germain 10 9 1985-86, 1993-94, 2012-13, 2013-14, 2014-15, 2015-16, 2017-18, 2018-19, 2019-20, 2021-22
Saint-Étienne 10 3 1956-57, 1963-64, 1966-67, 1967-68, 1968-69, 1969-70, 1973-74, 1974-75, 1975-76, 1980-81
Marseille 9 12 1936-37, 1947-48, 1970-71, 1971-72, 1988-89, 1989-90, 1990-91, 1991-92, 2009-10
Monaco 8 7 1960-61, 1962-63, 1977-78, 1981-82, 1987-88, 1996-97, 1999-2000, 2016-17
Nantes 8 7 1964-65, 1965-66, 1972-73, 1976-77, 1979-80, 1982-83, 1994-95, 2000-01
Lyon 7 5 2001-02, 2002-03, 2003-04, 2004-05, 2005-06, 2006-07, 2007-08
Bordeaux 6 9 1949-50, 1983-84, 1984-85, 1986-87, 1998-99, 2008-09
Reims 6 3 1948-49, 1952-53, 1954-55, 1957-58, 1959-60, 1961-62
Lille 4 6 1945-46, 1953-54, 2010-11, 2020-21
Nice 4 3 1950-51, 1951-52, 1955-56, 1958-59
Sochaux 2 3 1934-35, 1937-38
Sète 2 - 1933-34, 1938-39
Lens 1 4 1997-98
RC Paris 1 2 1935-36
Olympique Lillois[lower-alpha 1] 1 1 1932-33
Strasbourg 1 1 1978-79
Roubaix-Tourcoing 1 - 1946-47
Auxerre 1 - 1995-96
Montpellier 1 - 2011-12
Nîmes - 4
Cannes - 1
Fives[lower-alpha 1] - 1
Toulouse (1937) - 1
Metz - 1
Eslatmalar

Liga eng ko'p o'yin o'tkazganlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Futbolchilar Davr Jamoa (lar)[lower-alpha 2] Oʻyinlar[12]
1 Fransiya Mickaël Landreau 1997–2014 Nantes, Paris Saint-Germain, Lille, Bastia 618
2 Fransiya Jean-Luc Ettori 1975-1994 Monaco 602
3 Fransiya Dominique Dropsy 1971-1989 Valenciennes, Strasbourg, Bordeaux 596
4 Fransiya Dominique Baratelli 1967-1985 Ajaccio, Nice, Paris Saint-Germain 593
5 Fransiya Alain Giresse 1970-1988 Bordeaux, Marseille 586
6 Fransiya Sylvain Kastendeuch 1982-2001 Metz, Saint-Étienne, Toulouse 577
7 Fransiya Patrick Battiston 1973-1991 Bordeaux, Metz, Saint-Étienne, Monaco 558
8 Fransiya Jacky Novi 1964-1980 Marseille, Nîmes, Paris Saint-Germain, Strasbourg 545
9 Fransiya Roger Marche 1944-1962 Reims, RC Paris 542
10 Fransiya Jean-Paul Bertrand-Demanes 1969-1988 Nantes 532

Gol mualliflari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Futbolchilar Davr Jamoa (lar)[lower-alpha 3] Gollar[13][14] Oʻyinlar Oʻrtacha
1 Argentina Delio Onnis 1972–1986 Monaco, Reims, Tours, Toulon 299 449 0.67
2 Fransiya Bernard Lacombe 1969-1987 Lyon, Saint-Étienne, Bordeaux 255 497 0.51
3 Fransiya Hervé Revelli 1965-1978 Saint-Étienne, Nice 216 389 0.56
4 Fransiya Roger Courtois 1932-1956 Sochaux, Troyes 210 288 0.73
5 Fransiya Thadée Cisowski 1947-1961 Metz, RC Paris, Valenciennes 206 286 0.72
6 Fransiya Roger Piantoni 1950-1966 FC Nancy, Reims, Nice 203 394 0.52
7 Fransiya Joseph Ujlaki 1947-1964 Stade Français, Sète, Nîmes, Nice, RC Paris 190 438 0.43
8 Fransiya Fleury Di Nallo 1960-1975 Lyon, Red Star 187 425 0.44
9 Argentina Carlos Bianchi 1973-1980 Reims, Paris Saint-Germain, Strasbourg 179 220 0.81
Shvetsiya Gunnar Andersson 1950-1960 Marseille, Bordeaux 179 234 0.76

Media qamrovi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hozirda Fransiyada Liga 1 oʻyinlari Canal+ va Amazon Prime kanallarida oʻtkazilmoqda.

Rasmiy ravishda, Fransiyada Ligue de Football Professionnel premium pullik telekanallar, Canal+ va beIN Sports bilan eksklyuziv translyatsiya shartnomasiga ega edi. Oxirgi kanal Qatarda joylashgan Al Jazeera telekanali tomonidan boshqariladi. Al-Jazira bilan 2011-yil 23-iyunda tuzilgan kelishuv LFPga toʻrt mavsum davomida 510 million yevro toʻlaydi. Kelishuv eʼlon qilingandan soʻng, Canal+ toʻrtta televizor paketini, beIN Sports esa ikkita toʻplamni sotib olgani maʼlum boʻldi.

2018-yilda Mediapro asosan Canal+ oʻrnini bosuvchi 2020-21-2024 yillar uchun LFP media huquqlarining toʻrtta asosiy paketidan uchtasini sotib oldi. beIN Sports haftasiga shanba kechasi va yakshanba kuni tushdan keyin ikkita oʻyinni oʻz ichiga olgan „3-lot“ni saqlab qoldi. Mediapro ushbu huquqlarni himoya qilish uchun yangi kanal yaratishi kutilgan edi. beIN Sports keyinchalik ushbu paketni Canal+ ga sublitsenziyaladi. 2020-yil iyun oyida Mediapro yangi kanalni Téléfoot deb nomlash uchun TF1 bilan hamkorlikni eʼlon qildi – bu TF1ning xuddi shu nomdagi uzoq muddatli futbol dasturining kengaytmasi. Kelishuvning bir qismi sifatida Téléfoot TF1 iqtidori va resurslaridan dastur mezbonlari bilan foydalanadi. Grégoire Margotton va Bixente Lizarazu har mavsumda kamida 20 ta oʻyin uchun etakchi translyatsiya jamoasi sifatida xizmat qiladi.

COVID-19 moliyaviy taʼsiri tufayli oʻz shartnomasini qayta koʻrib chiqishga intilayotgan Mediapro, 2020-yil oktabr oyida LFPga oʻz huquq toʻlovlarini toʻxtata boshladi. LFP bosh direktori Arno Rujer 2020-yil oktabr oyida agar ular yangi teleradiokompaniyaga ega boʻlishlari mumkinligini aytdi. Mediapro bilan kelishmovchilikni hal qila olmaydi. 2020-yil dekabr oyida Mediapro ikki oʻtkazib yuborilgan huquq toʻlovlari uchun LFPga kompensatsiya toʻlashga rozi boʻlganidan soʻng Téléfoot kompaniyasini toʻxtatishga tayyorlanayotgani xabar qilindi. 2021-yilning fevralida Canal+ Mediapro tomonidan mavsumning qolgan qismiga tegishli huquqlar paketini sotib olish boʻyicha vaqtinchalik kelishuvga erishdi va keyinchalik Ligue 2 uchun sub-litsenziyaga ega boʻldi. Téléfoot 2021-yil 8-fevralda yopildi.

2021-yil iyun oyida Canal+ va Amazon Prime Ligue 1 translyatsiya huquqini sotib oldi.

Hozirgi Liga 1 kubogi L’Hexagoal Ligue de Football Professionnel tomonidan ishlab chiqilgan va Pablo Reinoso tomonidan ishlab chiqilgan va yaratilgan. Kuboklar Fransiya chempioniga 2006-07 yilgi mavsum oxiridan beri topshirilib kelinmoqda, bu atigi besh yil davomida mavjud boʻlgan avvalgi Liga 1 kubogi oʻrniga. Hexagoal nomi LFP va Fransiyaning TF1 telekanali tomonidan yangi kubok nomini aniqlash uchun tashkil etilgan rasmiy musobaqadan olingan. 9000 dan ortiq takliflar yuborildi va 2007-yil 20-mayda Fransiya futbol federatsiyasi aʼzosi Frederik Tiriez onlayn ovoz berishdan soʻng, Hexagoal atamasini eʼlon qildi .ovozlarning yarmini oldi. Yangi kubokni qoʻlga kiritgan birinchi klub 2007/2008-yilgi mavsumda gʻalaba qozonganidan soʻng sharafga sazovor boʻlgan „Olimpik Lion“ boʻldi.

Oylik va yillik

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asosiy maqolalar: UNFP oyning eng yaxshi futbolchisi va UNFP du futbol Troflari

Gʻolibning kubogi va individual gʻolibning medali oʻyinchilariga qoʻshimcha ravishda, Liga 1 oylik oyning eng yaxshi futbolchisi mukofotini ham beradi. Mavsumdan soʻng, UNFP mukofotlari oʻtkaziladi va Liga 1 va Liga 2da yilning eng yaxshi futbolchisi, yil menejeri va yilning eng yaxshi yosh oʻyinchisi kabi mukofotlar topshiriladi.

Ligue 1 trophy: L'Hexagoal.

Homiylik nomlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Liga 1 apelsin (2002—2008)
  • Ligue 1 Conforama (2017—2020)
  • Ligue 1 Uber Eats (2020-yildan hozirgacha)
  • Fransiyadagi futbol rekordlari
  • Fransiyadagi futbol klublari roʻyxati
  • Liga 1 xorijlik futbolchilar roʻyxati
  • Liga 1 teleradiokompaniyalari roʻyxati
  1. 1,0 1,1 One of both Lille OSC founding clubs
  2. where player played Ligue 1 games.
  3. where player scored Ligue 1 goals
  1. fransuzcha: [liɡ œ̃]; „League 1“
  1. Gartland, Dan „An Uber Eats Driver Will Deliver the Matchball for Every Ligue 1 Game“. Sports Illustrated (13-iyun 2019-yil). Qaraldi: 2020-yil 20-iyun.
  2. „Uber Eats nouveau partenaire-titre de la Ligue 1“ (fransuzcha). L’Equipe (12-iyun 2019-yil). Qaraldi: 2020-yil 20-iyun.
  3. „Prince Albert II, boss Leonardo Jardim hail Monaco's Ligue 1 title“. ESPN (18-may 2017-yil). Qaraldi: 28-aprel 2020-yil.
  4. 4,0 4,1 „Ligue 1: French top tier reduced to 18 teams from 2023/24 season“. Sky Sports (3-iyun 2021-yil). Qaraldi: 1-aprel 2022-yil.
  5. 5,0 5,1 „Rules of the DNCG“ (fransuzcha). LFP. 2010-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-yanvar 2010-yil.
  6. Lawrence, Amy. „Bordeaux and Lyon bring new wave of French optimism“. The Guardian (21-mart 2010-yil). Qaraldi: 21-mart 2010-yil.
  7. „Le foot français dans le rouge“. France Football (24-aprel 2010-yil). 27-aprel 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-aprel 2010-yil.
  8. „Ligue 1 Focus – Money, money, money…“. A Different League (21-mart 2010-yil). 21-aprel 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-mart 2010-yil.
  9. „65 millions d'euros de déficit en 2010-11 pour les clubs pros“ (fransuzcha). Ouest-France (6-aprel 2012-yil). 9-aprel 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-aprel 2012-yil.
  10. „PREMIER LEAGUE TOWERS OVER WORLD FOOTBALL, SAYS DELOITTE“. Sport Business (31-may 2007-yil). Qaraldi: 21-mart 2010-yil.
  11. „Real Madrid becomes the first sports team in the world to generate €400m in revenues as it tops Deloitte Football Money League“. Sport Business Group (2-mart 2010-yil). 1-iyun 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-mart 2010-yil.
  12. France – All-Time Most Goals in Ligue 1 Zlatan Ibrahimovic Position : Forward 75 Goals 2012- Matches Played in Division/League 1
  13. France – All-Time Topscorers
  14. „Top guns!“. Ligue 1 (24-mart 2020-yil). Qaraldi: 15-fevral 2021-yil.