Lidford qasri

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Lidford qal’asi (inglizcha: Lydford Castle) — Lidford, Devon, Angliyada joylashgan oʻrta asr qal’asi. Sobiq qamoqxona.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lidforddagi birinchi qal’a, baʼzan Norman qal’asi deb ataladi, Angliyaning Normanlar tomonidan bosib olinishidan keyingi dastlabki yillarda qurilgan Anglo-Sakson qal’asining burchagidagi kichik tuproqli tepalik edi[1]. U 1068-yilda Normandlar hukmronligiga qarshi keng koʻlamli qoʻzgʻolon koʻtarilgandan soʻng Devonni nazorat qilishga chaqirilgan[2]. Norman qal’asi XII asr oʻrtalarida tashlab ketilgan[3].

Ikkinchi qal’a 1195-yilda Angliyada talonchilik keskin oshganidan keyin qurilgan[4]. U hovlili tosh minorani oʻz ichiga olgan va tez orada Dartmur oʻrmonida va Devon qishloqlarida qamoqxona va sud binosi sifatida foydalanilgan[5]. Minora XIII asrning oʻrtalarida, ehtimol 1260-yillarda Kornuol grafi Richard[6] tomonidan qayta qurilgan. Qal’a endi motte va beyleyga oʻxshardi, oʻsha vaqt uchun eskirgan bino turi, lekin u kuch ramzi edi[7]. 1342- yilda hamon qamoqxona va sud zali sifatida foydalanilgan qal’a XX asrgacha unga egalik qilgan Kornuoll gersogligi[8] ga oʻtdi.

Dartmut oʻrmonining chegarasini belgilovchi ustun

1932-yilda Lidford qal’asi shtat tasarrufiga oʻtdi[9] va XXI asrda u Angliya merosi komissiyasi tomonidan sayyohlik markazi sifatida boshqariladi. Tarixchi Endryu Sonders qal’ani meʼmoriy jihatdan ahamiyatli deb atadi, chunki u Angliyada „maqsadli qurilgan qamoqxonaning eng qadimgi namunasi“[10]. Norman qal’asining sopol istehkomlari Milliy Trestga tegishli va jamoatchilikka ochiq.

Qal’a qayta-qayta taʼmirlandi va keyin parchalanib ketdi, shuning uchun uning koʻrinishi vaqt oʻtishi bilan sezilarli darajada oʻzgardi. Biroq, Angliya fuqarolar urushi va XVII asrdagi qayta tiklanishdan tashqari, Lidford qal’asi XIX asrgacha Devon va uning atrofidagi oʻrmonlarni boshqarishda muhim rol oʻynadi. Qal’a XIV asrda adolatsiz hukmlar bilan mashhur boʻldi va „Lidford qonuni“ haqidagi shikoyatlar asrlar davomida davom etdi[11]. Dartmur qamoqxonasi XIX asr boshlarida qurilganida, Lidford huquq markazi boʻlishni toʻxtatdi[12]. Asr oʻrtalariga kelib qal’a yaroqsiz holga keldi.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Saunders 1980, s. 123
  2. ↑ Creighton 2005, ss. 136–137; „History and Research: Lydford Castle and Saxon Town“. English Heritage. 2014-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-yanvar 2013-yil.
  3. ↑ „History and Research: Lydford Castle and Saxon Town“. English Heritage. 2014-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-yanvar 2013-yil.
  4. ↑ Saunders 1980, s. 127
  5. ↑ Lewis 1908, s. 34; Saunders 1980, s. 131
  6. ↑ Saunders 1980, s. 133
  7. ↑ Saunders 1980, s. 162
  8. ↑ Saunders 1980, ss. 131–133; Lewis 1908, s. 87
  9. ↑ Saunders 1980, s. 125
  10. ↑ Saunders 1980, ss. 163–164
  11. ↑ Worth 1879, ss. 297–299
  12. ↑ Saunders 1980, s. 136

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Creighton, O. H.. Castles and Landscapes: Power, Community and Fortification in Medieval England. London, UK: Equinox, 2005. ISBN 978-1-904768-67-8. 
  • Lewis, George Randall. The Stannaries: a Study of the English Tin Miner. Boston and New York, US: Houghton, Mifflin and Company, 1908. OCLC 1851721. 
  • Saunders, Andrew D. (1980). „Lydford Castle, Devon“. Medieval Archaeology. 24-jild. 123–186-bet. {{cite magazine}}: Invalid |ref=harv (yordam)
  • Worth, R. N. (1879). „Lydford and its Castle“. Report and Transactions - The Devonshire Association for the Advancement of Science, Literature and Art. 11-jild. 283–302-bet. {{cite magazine}}: Invalid |ref=harv (yordam)

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Lidford_qasri&oldid=4209783" dan olindi