Lev Georgievich Kaplanov
Lev Georgiyevich Kaplanov (7-oktyabr 1910, Moskva 10 [1] yoki 13-may[2] 1943, "Lazov qo'riqxonasi") sovet zoologi, Третий, если первым считать К. Г. Абрамова, который был главой Судзухинского филиала Сихотэ-Алиньского заповедника</ref> ikkinchi "[K 1]" direktori, uning nomi bilan atalgan. Amur yo'lbarsining birinchi tadqiqotchilaridan biri.
Tarjimai hol[tahrir | manbasini tahrirlash]
1910-yil 7-oktyabrda Moskvada talabalar oilasiga tug'ilgan. Otasi Gazaros Arutyunovich Kaplanov, fizikani mustaqil o'rgangan; onasi Sofiya Ivanovna Kaplanova, zoolog. U faqat o'rta maktabni tugatgan, 1931-yilda Formozovning talabiga binoan "mo'ynali hayvonchilik va ovchilik xo'jaligi institutiga tinglovchi sifatida " o'qishga "kirgan", ammo tez orada tashrif buyurmaganligi uchun ro'yxatdan o'chirilgan[2].
Urush paytida qo'riqxonada brakonerlik rivojlana boshladi va Kaplanov unga qarshi kurashishga harakat qildi.
1933-yilda Sibirga borib, "ondatra"ni iqlimlashtirish bilan shug'ullangan VNIPO Ural zonal stansiyasining Demyansk biologik stantsiyasida zoolog bo'lib ishladi.
1936 yil mart oyida Moskvaga qaytib keldi[2] va shu yili "K. G. Abramov" tomonidan [3] "Sixote-Alin qo'riqxonasi" mavzusini olib borish uchun taklif qilindi.
U qo'riqxonada besh yil ishladi, 1941-yil mart oyida Moskvaga jo'nab ketdi[2]. 1941-yil 24-aprelda butun "Rossiya tabiatni muhofaza qilish jamiyatining" mammologik seksiyasi majlisida o'zining "yangi tadqiqotlar bo'yicha Sixote-Alin qo'riqxonasidagi yo'lbars" ma'ruzasini taqdim etdi. Hisobot yig'ilish qatnashchilari tomonidan tasdiqlandi va yig'ilish yakunida yo'lbars himoyaga loyiq ekanligi to'g'risida qaror qabul qilindi[4].
1941-yilning yoz faslida Moskvada Lidi Aleksandrovna Kastalskayaga uylandi. Germaniyaning SSSRga hujumi paytida Moskvaning havo hujumidan mudofaasida qatnashgan [2].
1941 yilning kuzida Suzuxin (hozirgi Lazov) qo'riqxonasi direktori lavozimiga tayinlandi, u 1941-yil 12-sentabrda u yerga jo'nab ketdi. Lev Georgiyevich va rafiqasi Tachingouz ko'rfazida (hozirgi "Valentin") joylashib, goralni tadqiq qilish bilan "shug'ullanishdi"[2][5].
1925-yilda jiddiy ekspeditsiyalarda birinchi marta ishtirok etdi, viloyat muzeyi xodimlari bilan Tver viloyatiga jo'nab ketdi. Ekspeditsiya boshlanganidan bir necha kun o'tgach, patron bilan ehtiyotsizlik tufayli ko'zini yo'qotdi. 1926—29 yillarda "Izmaylov qo'riqxonasida" ishlagan, bundan tashqari vaqti-vaqti bilan SSSRning[2] boshqa tumanlariga borgan.
1943-yil may oyida Suzuxin qo'riqxonasida brakonerlar tomonidan o'ldirilgan, jasad 2-haftadan so'ng topilgan[2]. Ba'zi ma'lumotlarga ko'ra, u chegarachi brakonerlardan biri tomonidan o'ldirilgan[1]. Valentin[2] ko'rfazi qirg'og'ida dafn etilgan
Ilm-fanga qo'shgan hissasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Boreykoning ta'kidlashicha "Tabiatni muhofaza qiluvchilar lug'ati" da (1941-yil 24-aprel) bo'lib o'tgan yig'ilish 1947-yilda Amur yo'lbarsining nihoyat to'liq muhofaza qilinishiga katta hissa qo'shganini" ta'kidlaydi [1]. Biroq, bu da'vo ba'zi tarixchilar tomonidan inkor etiladi[4].
"Sixote-Alindagi yo'lbars" asari o'zining birinchi turdagi asarlaridan biri bo'lib, uzoq vaqt davomida "chiziqli yirtqich haqidagi keyingi nashrlar uchun deyarli yagona "mayoq" bo'lib xizmat qildi"[4].
Xotira[tahrir | manbasini tahrirlash]
1970-yil 26-iyundagi 178 - "son SSSR" MXXning "Suzuxin qo'riqxonasini qayta nomlash to'g'risida" gi buyrug'i bilan uning nomi Lazovskiy qo'riqxonasiga berilgan[6].
Adabiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Лев Георгиевич Капланов // Охота и охотничье хозяйство : журнал. — 1978. — Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр.
- Словарь деятелей охраны природы, 2-е изд., доп, 2001.
- Храмцов В. С. Путь учёного // ДВ учёный. — 2005. — Andoza:Бсокр.
Manbala[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Борейко 2001.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Формозов 1948.
- ↑ Суворов Е. А. Директор Сихотэ-Алиня // Записки Общества изучения Амурского края. — Владивосток: Общество изучения Амурского края, 2009. — Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр. Архивировано 21 dekabr 2014 года.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Суворов Е. А. „Газета «Правда» против тигров“. Заповедное дело (2011-yil 18-may). 2015-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 26-fevral.
- ↑ „ЦОДП — «Охрана Дикой Природы» — ПУТЬ УЧЕНОГО“. 2015-yil 26-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 20-fevral.
- ↑ „ООПТ России — Лазовский заповедник им. Л. Г. Капланова“. 2014-yil 19-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 20-fevral.