Leonardo da Vinchining oti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Leonardo da Vinchi oti — Leonardo da Vinchi tomonidan tugallangan, XV asrda yoʻqolgan va XX asr oxiri — XXI asr boshlarida qayta tiklangan, Gersogning otliq haykali uchun moʻljallangan katta haykaltaroshlik tasviri. Leonardoning hayoti davomida faqat loydan yasalgan model shaklida mavjud boʻlgan Milan Sforza. 1970-yillardan beri haykaltaroshning gʻoyasini loydan yasalgan maketda gavdalantirib, soʻngra bronzaga quyish gʻoyasini qayta tiklashga harakat qilindi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1482-yilda Milan gersogi Lodoviko Sforsa Leonardoga dunyodagi eng katta otliq haykalni oʻrnatishni buyurdi, u gersogning otasi Franchesko Sforsa haykali boʻlishi kerak edi. Otning balandligi 24 fut = 7,4 metr edi. 10 yildan soʻng Leonardo faqat 1499-yilda fransuz askarlari tomonidan vayron qilingan loydan modelni yaratdi.

Qayta tiklash[tahrir | manbasini tahrirlash]

XX asrning ikkinchi yarmidan boshlab AQSh va Italiyada modelni qayta tiklash va unga ot haykalini quyish uchun bir necha bor urinishlar qilingan va amalga oshirilgan.

1977-yilda Charlz Dent[1] (ing. Charlz C. Dent (1917-1994), amerikalik aviator, filantrop, oddiy diplomat va sanʼat ishqibozi[2]) AQShning National Geographic Jamiyati jurnalining sentabr sonida buyuk ijodining sirli va fojiali tarixi haqidagi maqolani oʻqidi. Italiyalik usta va tez orada haykalni rekonstruksiya qilishni boshladi va gʻoyani amalga oshirish uchun Leonardo da Vinchining Oti, Inc. notijorat tashkilotini yaratdi[3]. Biroq loyiha vaqt (15 yil) va moliyalashtirish (taxminan 2,5 million dollar) boʻyicha juda qimmat boʻlib chiqdi. 1994-yilda Dent hayotining soʻnggi 17 yilini yaratishga bagʻishlagan qurib bitkazilgan haykalni koʻrmasdan vafot etdi va tashkilotga uning jiyani Piter Dent (ing. Piter C. Dent)[4], yirik sanoat kompaniyalarining savdo boʻlimlarida tajribaga ega va muhandislik tajribasiga ega. Tashkilot tomonidan taklif qilingan haykaltarosh Nina Akamu (Nina Akamu[1]) tomonidan quyma uchun yangi loy modeli yaratildi. 1999-yil sentabr oyida Milanda San-Siro Hipodromida quyma haykal oʻrnatildi.

Milliarder Frederik Meyer tomonidan moliyalashtirilgan yana bir taʼmirlash hozirda Meyer bogʻida jpylashgan.

Haykal eskizi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „The People of Leonardo's Horse - Da Vinci Science Center“ (en). Da Vinci Science Center. 2017-yil 30-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 30-iyul.
  2. „Biography of Charles C. Dent - Da Vinci Science Center“ (en). Da Vinci Science Center. 2017-yil 30-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 30-iyul.
  3. Sozdannaya Dentom organizatsiya Leonardo da Vinci’s Horse, Inc. usiliyami odnogo iz chlenov soveta direktorov i sozdatelya Tsentra nauchnix otkritiy The Discovery Center Roberta Lovetta v iyule 2003g. obʼedinilas s Tsentrom i nine nosit nazvanie Da Vinci Science Center („Nauchniy sentr imeni Leonardo da Vinchi“) „History - Da Vinci Science Center“ (en). Da Vinci Science Center. 2017-yil 30-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 30-iyul.
  4. „Leonardo and The Horse - Da Vinci Science Center“ (en). Da Vinci Science Center. 2017-yil 30-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 30-iyul.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]