Kulrang delfin

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Kulrang delfin (lotincha: Grampus griseus) — delfinlar oilasiga mansub sutemizuvchilar turi. Kulrang delfinlar (Grampus) jinsining yagona vakili[1]. Afrikaning gʻarbiy qirgʻoqlari, Janubiy Amerikaning shimoli-sharqlari va qutb dengizlari bundan mustasno, deyarli butun dunyo boʻylab ochiq va qirgʻoq suvlarida tarqalgan. Rossiya suvlarida kulrang delfin faqat Kuril orollarining janubiy qismi yaqinida joylashgan[2].

Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]

Voyaga yetgan delfining vazni 300 dan 500 kg gacha boʻlishi mumkin[3]. Uzunligi 4 m gacha oʻsadi. Kulrang delfinning dorsal qanoti baland, orqa chetida chuqur oʻyilgan va tananing old yarmiga bir oz siljigan. Boshqa delfinlarga xos tumshugʻi yoʻq. Mollyuskalarning tishlari natijasida paydo boʻlgan yorugʻlik dogʻlari, chiziqlar va tirnalgan joylar tanaga tarqalib ketgan[4].

Kichkintoylar qishda tugʻiladi va uzunligi uch metrga yetganida balogʻatga etadi[5].

Kulrang delfinning umr koʻrish davomiyligi 30 yilgacha[6].

Hayot tarzi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ushbu tur delfinlari, barcha delfinlar singari, juda ochiqkoʻngil. Delfinlar 50 donagacha boʻlgan suruvlarda toʻplanishadi. Koʻp miqdorda ozuqa toʻplanadigan joylarda ular 500 tagacha podada toʻplanishi mumkin.

Koʻpgina guruhlarda bir jins va yoshdagi hayvonlar toʻplanadi.

Ovqatlanish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kulrang delfinlarning asosiy oʻljasi-tunda suv yuzasiga koʻtariladigan kalmarlar va Boshoyoqli mollyuskalar[7]. Shuningdek, ular baliq, sefalopod va qisqichbaqasimonlar bilan oziqlanadilar. Ular katta chuqurlikda oziq-ovqat olishlari kerak.

Aholi va xavfsizlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Delfinlar yashaydigan hududlarda doimiy baliq ovlash ishlari olib borilmoqda va oziq-ovqat zaxiralari kamayib bormoqda. Yaponiya va Shri-Lanka kabi mamlakatlarda odamlar kulrang delfinlarning goʻshtini isteʼmol qiladilar, shuning uchun ularning soni doimiy ravishda kamayib bormoqda[8].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. https://ecoportal.info/seryj-delfin/
  2. https://ecoportal.info/seryj-delfin/
  3. https://ecoportal.info/seryj-delfin/
  4. Morozov V. P. Zanimatelnaya bioakustika. — 2-e izd., dop., pererab. — M.: Znanie, 1987. — 208 s. + 32 s. vkl. — S. 54—59.
  5. „Pelorus Djek: istoriya delfina-lotsmana“. 2020-yil 17-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 12-oktyabr.
  6. Seriy delfin (Rissoʻs Dolphin) — Grampus griseus
  7. https://ecoportal.info/seryj-delfin/
  8. https://ecoportal.info/seryj-delfin/