Krka gʻori

Krka g‘ori
Krka g‘ori
Kordinatalar	45°53′24″N 14°46′16.68″E / 45.89000°N 14.7713000°E
Uzunligi	820 m
Balandligi	44 m
Geologiyasi	Karst
Kirish joylari	2
Vebsayt	http://www.tdkrka.si/krska-jama/

Krka gʻori (slovencha: Krška jamaKrška jama) – Sloveniyaning markaziy qismidagi Quruq Karniolada joylashgan gorizontal karst gʻori. U sharqda Trebnya Goritsa, gʻarbda Gradichek qishloqlari orasidagi choʻntak vodiysida, Krka qishlogʻidan shimolda joylashgan. Grosuplje shahridan janubdagi Račna Karst dalasidan Krkaga suv oqib oʻtadi gʻor ichidagi karst gʻoriga quyiladi. Gʻor turlarning yuqor xilma-xilligiga ega.

Tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kirishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asosiy kirish joyi gʻorning janubiy tomonida joylashgan boʻlib, panjara bilan oʻralgan. Tosh zinapoyalar orqali Krka koʻliga olib boradi. Račna Karst dalasini tez-tez suv bosishi sababli, suv oqimini kamaytirish uchun 1937–yilda portlovchi moddalar bilan yangi oʻzan hosil qilindi. Kuchli yomgʻirda suv gʻor oldidagi zinapoyalar ustida shiddatli sharshara hosil qiladi. Sharshara yonidagi devorda kichik yon kirish joyi bor.

Ichki[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gʻorning quruq qismi uzunligi 210 metr (690 ft) va kengligi 30 m (98 ft) ga teng. Markaziy qismi kuchli yomgʻirlarda kanal vazifasini bajaradi. Quruq qismning oxirida 30 m (98 ft)li tunnellar tizimiga aylangan uzun koʻl bor. Umumiy oʻrganilgan tunnel uzunligi 490 m (1,610 ft). Gʻorning katta qismi zilzilalar va vandalizm tufayli vayron boʻlgan. Shu sababli, hudud 1995–yildan beri berkitilgan va unga faqat yoʻlboshchi ishtirokida kirish mumkin. Tomchi toshlar kam uchraydi. Ship tosh qatlamlari va oqim toshlari qoldiqlaridan hosil boʻlgan. Koʻp sonli pareydoliyalarni uchratish mumkin.

Biologik xilma-xillik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krka gʻorida 30 dan ortiq hayvon turlari, jumladan, yarasalar va olmlar yashaydi^[1]. XIX asr yozuvchisi Fran Erjavec unda hozirgacha nomaʼlum boʻlgan qoʻngʻiz turini topdi^[2]. Qisqichbaqasimon Typhlocypris cavicola gʻorning endemik turi hisoblanadi^[3].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1956–yilda Lengyel keramika topilmasidan maʼlumki gʻor neolit davrida paydo boʻlgan. XV—XVI asrlarda mahalliy aholi Usmonlilar bosqini paytida u Yerda yashiringan. XIX asr sloven yozuvchisi Josip Jurchich gʻor yaqinidagi joyda tugʻilgan. XVII asrda gʻorga Valvasor tashrif buyurgan. Birinchi marta u 1887–yilda Yan Vladimir Hráski tomonidan oʻrganilgan. 1927–yildan beri u Sloveniya gʻorlari kadastrida 74 raqami ostida roʻyxatga olingan. Bugungi kunda gʻorda Rojdestvoda xor xonandalari, Siddharta (2008) yoki Zlatan Stipišić Gibonni (2010) uchun kontsert maydoni boʻlib xizmat qilgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ „V malo znani Krški jami živi več kot 30 živalskih vrst, tudi človeška ribica“ (sl). Dolenjski list (2017-yil 4-mart).
↑ „The Source of the River Krka – Krška Jama“. Slovenia-heritage.net. Qaraldi: 2017-yil 23-aprel.
↑ I. Karanovic (2005). "On the genus Typhlocypris Vejdovský, 1882 (Crustacea: Ostracoda: Candoninae), with description of two new species". Systematics and Biodiversity 3 (4): 375–406. doi:10.1017/S1477200005001738.

[1] „V malo znani Krški jami živi več kot 30 živalskih vrst, tudi človeška ribica“ (sl). Dolenjski list (2017-yil 4-mart).

[2] „The Source of the River Krka – Krška Jama“. Slovenia-heritage.net. Qaraldi: 2017-yil 23-aprel.

[3] I. Karanovic (2005). "On the genus Typhlocypris Vejdovský, 1882 (Crustacea: Ostracoda: Candoninae), with description of two new species". Systematics and Biodiversity 3 (4): 375–406. doi:10.1017/S1477200005001738.

[1]

[2]

[3]