Krasnoyarskdagi Urush bolalariga yodgorlik
Krasnoyarskdagi Urush bolalariga yodgorlik — Krasnoyarskdagi Ulugʻ Vatan urushida Leningrad qamali qurbonlari boʻlgan bolalarga oʻrnatilgan yodgorlik.
Monument "Mir prospektida[1] (Vladimirskaya maydoni) oʻrnatilgan. Mualliflar: arxitektor A. B. Kasatkin[2], haykaltarosh K. M. Zinich[3].
Yodgorlik Yekaterinburgda bronzadan quyib yasalgan; poydevori granitdan yasalgan, yodgorlik atrofidagi maydonga yoʻlka plitalari yotqizilgan. Shahar faxriylar kengashi va Krasnoyarsk maʼmuriyati qarori bilan kompozitsiya „Urush bolalariga“ deb nomlandi[4].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
 Tashqi tasvir
| |
|---|---|
|
Valentina Antonova |
|
|
Konstantin Zinich |
|
|
Urush bolalariga yodgorlikning eskizi, 2005-yil |
Arxiv maʼlumotlariga koʻra, oʻn bir mingga yaqin odam, shu jumladan bir yarim ming bola Leningraddan Krasnoyarsk oʻlkasiga olib ketilgan. Ochlik va azob-uqubatlardan charchagan koʻpchilik yoʻlda halok boʻlgan. Oʻz manziliga yetib, tirik qolganlar sibirliklarga aylanishgan. Ushbu yodgorlik loyihasining ilhomlantiruvchisi „Blokadnik“ jamiyati rahbari Valentina Stepanovna Antonova edi, u 7-yoshida qamaldagi Leningraddan Krasnoyarskga kelgan va oʻlimga bor kuchi bilan qarshilik koʻrsatganlar xotirasini abadiylashtirish uchun bor kuchini sarflagan[5].
1991-yilda Antonova tashabbusi bilan yodgorlikni yaratish uchun mablagʻ toʻplashga kirishildi. 200 mingdan ortiq pul yigʻildi, ammo eskizni muhokama qilish va yodgorlik oʻrnini tanlash natijasida uning narxi bir necha bor oshdi. Qiyinchiliklarga qaramay, 2003-yilda haykaltaroshlik loyihasi maʼqullandi va haykaltarosh Konstantin Zinich oʻzining sakkiz yoshli qizi Karima va besh yoshli oʻgʻli Ernest qiyofasida ikki boladan iborat haykaltaroshlik kompozitsiyasini yaratdi[4][5].
Yodgorlikning ochilishi 2005-yil 7-mayda Buyuk Gʻalabaning 60-yilligi arafasida boʻlib oʻtdi. Unda ikkita bronza figura tasvirlangan: qoʻlida bir boʻlak non tutgan qiz — leningradliklarning bir kunlik payoki va Neva daryosidan suv olib ketayotgan bidon idishli bolakay. Bolalarning oyogʻi ostida ustuni singan qayiqcha yotadi. Uning orqasida halok boʻlgan leningradliklarni qardoshlar qabristoniga olib ketilgan chana bor. Haykaltaroshlik kompozitsiyasi Leningraddagi Yozgi bogʻning panjarasining halqasi fonida joylashgan. Yodgorlikning ochilish marosimiga bolaligida Leningrad qamalidan omon qolgan shoir Ilya Reznik kelgan. Ushbu tadbir uchun maxsus „Urush bolalari“ qoʻshigʻi yozilgan[6].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Прогулки по Советскому Красноярску. Проспект Мира“. 2012-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. // Sovetskaya arxitektura.
- ↑ „Касаткин Андрей Борисович“. 2020-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 26-iyun.
- ↑ „Персональная выставка скульптора Константина Зинича“. 2020-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 26-iyun.
- ↑ 4,0 4,1 „Дети войны“. 2020-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 26-iyun.
- ↑ 5,0 5,1 „7 мая 2005 года в Красноярске открылся памятник «Дети войны»“. 2020-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 26-iyun.
- ↑ „Памятник «Дети войны» в Красноярске“. 2020-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 26-iyun.