Koreya milliy kutubxonasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Koreya milliy kutubxonasi
Tashkil etilgan 1945-yil 15-oktabr
Joylashgan Banpo-dong, Seocho-gu
Hajmi 12565821 jild
Direktori Suh Hye Ran
Rasmiy sayti http://www.nl.go.kr

Koreya Milliy kutubxonasi Janubiy Koreyaning Seul shahrida joylashgan va 1945-yilda tashkil etilgan[1] Unda 10 milliondan ortiq jildlar, jumladan, 1,134,000 dan ortiq xorijiy kitoblar va Janubiy Koreya milliy xazinalari mavjud .

U 1974-yilda Seulda, Sogong-dong, Jung-gudan Namsan-dongga koʻchirildi va yana 1988-yilda Banpo-dong, Seocho-gudagi hozirgi joyga koʻchirildi. 1991-yilda taʼlim vazirligidan Madaniyat vazirligiga oʻtkazilgan.

Koreya tarixi milliy kutubxonasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Koreyadagi kutubxonalar Gʻarb mafkuralarining Koreyaga hamda yapon mustamlakachiligiga katta taʼsiri tufayli vujudga kelgan. Bu ikkala taʼsir Koreyani modernizatsiya qilishni boshladi. Kutubxonaning birinchi nominatsiyasi 1906-yilda Li Keun-Sang, Li Beom-gu va Yun Chi Xo tomonidan rasman tashkil etilgan. U Daehan kutubxonasi deb nomlangan. Daehan kutubxonasi esa hech qachon ommaga oshkor etilmagan va 1911-yilda Joseon hukumati tomonidan 100 000 kitob musodara qilingan[2].

Boshqa kutubxonalar tashkil etildi, Daedong Seogvan birinchi xususiy jamoat kutubxonasi edi. U oʻzining barcha materiallarini jamoatchilikka bepul taqdim etdi, shuningdek, uyda kitoblarni chop etdi. Afsuski, yapon mustamlakachiligi Koreyani yopdi va butun Koreya boʻylab barcha bosma nashrlarni: gazetalar, jurnallar, kitoblar va boshqalarni toʻxtatdi. Faqat tasdiqlangan ommaviy axborot vositalari chop etilishda davom etdi[2].

1919-yilda Yun Ik Son talabalarga gazeta tarqatgani uchun qamoqqa tashlangan. 1920-yilda ozodlikka chiqqanidan keyin Kyonson kutubxonasini tuzdi;bu koreyslar uchun maxsus kutubxona edi. U va uning hamkasblari zamonaviy maʼrifat turini amalga oshirish uchun pullarining katta qismini ushbu loyihaga xayriya qilishdi. Ular kitoblar yigʻib, hatto ayollar va qizlar uchun oʻqish zali ham yaratdilar, bu oʻsha davr uchun gʻayrioddiy („zamonaviy“) edi. 1921-yilda Li Beom Seung huquqshunoslik fakulteti talabasi boʻlib, oʻz xalqiga yordam berish maqsadida yana bir Kyonson kutubxonasini yaratdi. Yun Ik Son Kyonson kutubxonasini boshqarishni Li Beom Seungga topshirdi, u oʻz navbatida hech qanday maʼlumotga ega boʻlmagan bolalar uchun alohida kutubxona yaratdi. U ushbu kutubxona yordamida boshlangʻich maktab taʼlim dasturini yaratdi. Biroq, u ogʻir moliyaviy qiyinchiliklarga duch keldi va Koreya mustaqillikka erishgandan keyingina Li Beom Sen Seulning birinchi meri boʻlganidan keyin qayta tiklandi[2].

Koreya Milliy kutubxonasi 1945-yilda, Koreya hukumati rasman tashkil topishidan uch yil avval tashkil etilgan. 1945-yil avgust oyida Koreya 35 yillik yapon mustamlakachiligidan mustaqil boʻldi va oʻsha yilning oktyabr oyida Park Bong Seok Milliy kutubxonani yaratdi va hududdagi barcha kutubxonalarni bosma materiallar, kitoblar va boshqa qimmatbaho materiallarni toʻplaydi. U Koreya kutubxona tizimining asosini shakllantirishga yordam berdi[2].

1946-yilda boʻlajak kutubxonachilarni tayyorlash uchun milliy kutubxona maktabini tashkil etdi. Shundan soʻng, u nafaqat resurslarni, balki yapon mustamlakachiligi yoʻq qilishga uringan madaniy tarixni saqlab qolish uchun missiyani baham koʻrish uchun atrofdagi kutubxonalarni birlashtirishni davom ettirdi[2].

1948-yilda „Bir mamlakat, bir kutubxona“ deb nomlangan umummilliy harakat tuzildi. Ularning maqsadi Koreya boʻylab kutubxonalar, kitoblar va materiallarni yoqib yuborish va yoʻq qilishdan qutqarish edi. Shuningdek, ular imkon qadar koʻproq yangi kutubxonalar tashkil etishga intilishdi. Shuningdek, ular oʻz aholisiga koreys tilini qayta oʻrgatish uchun savodxonlik dasturini boshladilar. Statistikaga koʻra, koreyslarning atigi 20 % koreys tilini oʻqiy olgan[2].

Ular 1955-yilda Xalqaro kutubxonalar assotsiatsiyasiga aʼzo boʻlishdi. Bu yil ham ular darslar bilan bir qatorda omma uchun kitobxonlik ham taqdim etdilar. Keyingi yillarda ular oʻz faoliyatlarini va aʼzolarini yangilash, shuningdek, koʻproq kutubxonalar bilan bogʻlanish ustida ishladilar. Ular butun Janubiy Koreyaga yordam berish uchun mukofotlar, mablagʻ yigʻish va tizimlarni yaratdilar. 1988-yilda ular Seulning Seoqqcho-gu shahriga koʻchib oʻtishdi[2].

Koreya Milliy kutubxonasining missiyasi va majburiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Koreya Milliy kutubxonasining asosiy maqsadi „mahalliy va xorijiy bilimlarni har tomonlama toʻplash, xavfsiz saqlash va Koreyaning intellektual va madaniy merosini asrab-avaylash va madaniyat darajasini oshirish orqali milliy bilimlarni rivojlantirishga hissa qoʻshish“dir[3]. Koreya Milliy kutubxonasi ular tomonidan toʻplangan milliy bilimlar ular tomonidan saqlanishi va dunyo bilan baham koʻrishiga kafolat beradi.

Toʻplamni ishlab chiqish boʻyicha koʻrsatmalarning maqsadi:

Milliy kutubxona fondini rivojlantirish boʻyicha yoʻriqnomaning maqsadi — Milliy kutubxona fondini rivojlantirish va konservatsiyani boshqarish boʻyicha standartlar va ustuvorliklarni taʼminlashdir" Ularning maqsadi kelgusida kolleksiyani rivojlantirish uchun asos yaratishdir[4].

Toʻplamni rivojlantirishning asosiy yoʻnalishi:

Koreya Milliy kutubxonasi „hozirgi va kelajak avlodlardan foydalanishni taʼminlash“ uchun Koreya va butun dunyo xalqlari uchun roʻyxatdan oʻtkazilishi va saqlanishi uchun milliy hujjatlarni toʻplaydi. Koreya Milliy kutubxonasi Koreyaning madaniy merosiga oid maʼlumotlarni hamma narsadan ustun qoʻyadi[5].

Koreya Milliy kutubxonasi uchun Missiya bayonoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Koreya Milliy kutubxonasi Koreya Respublikasining bilimlari va madaniy merosini yetkazadi, xalqning intellektual hayotini boyitadi, mamlakat va jamiyatning madaniy rivojlanishiga hissa qoʻshadi[6].

Koreya Milliy kutubxonasi insonlar hayotini boyitib turuvchi kutubxonadir.

Ularning toʻrtta maqsadi:

1. Milliy bilim resurslaridan foydalanish va saqlash asoslarini rivojlantirish;

Milliy bilim resurslarini toʻplashni kuchaytirish;

Milliy bibliografik maʼlumotlar markazi rolini kengaytirish;

Eski koreys adabiyotini kompleks boshqarishni kuchaytirish;

Milliy bilim resurslarini saqlash salohiyatini kuchaytirish.

2. Foydalanuvchilarga yoʻnaltirilgan milliy kutubxona xizmatini kuchaytirish;

Tadqiqot va siyosatni qoʻllab-quvvatlash kutubxona xizmatlari yoʻlga qoʻyish; Kutubxonani targʻib qilish va marketing.

3. Kutubxona hamkorligi va yetakchilikni maksimal darajada oshirish; Kutubxonada inson resurslari uchun kasbiy taʼlim markaziga aylantirish;

Xalqaro almashinuv va hamkorlik orqali milliy holatni yaxshilash.

4. Intellektual kutubxona raqamli xizmatini yoʻlga qoʻyish;

Milliy raqamli kolleksiyani kengaytirish;

Smart raqamli xizmatni joriy etish;

Raqamli xizmatlarni almashish va hamkorlikni mustahkamlash[7].

Raqamli toʻplam[tahrir | manbasini tahrirlash]

Koreya Milliy kutubxonasi Koreya gazetasi, Gazette, Koreya tarixiga oid xorijiy aloqalar va Janubiy Koreyada yaratilgan tarix, tadqiqotlar va sanʼatga oid yozuvlarni oʻz ichiga olgan keng raqamli toʻplamga ega. Ushbu manbalarning koʻpchiligi oʻz veb-saytiga kiradigan har bir kishi uchun maqbuldir. Shuningdek, ular oʻzlarining homiylaqri, aʼzolari uchun raqamli omborlarga ega[8].

Jamoat transporti aloqasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Koreya Milliy kutubxonasining tashqi koʻrinishi

Kutubxonaga Seul metrosining 3, 7 va 9 -qatorlari xizmat koʻrsatadi, ularning barchasi Ekspress avtovokzal stansiyasida bogʻlanadi.

Toʻplam statistikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2020-yil noyabr oyida boʻlgani kabi;[9]

Jami Mahalliy kitoblar Xorijiy kitoblar Kitob boʻlmagan Eski kitoblar
12 768 751 9 158 363 1 552 489 1 771 738 286,161

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „국립중앙도서관“ (ko). www.nl.go.kr. Qaraldi: 2021-yil 4-mart.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Lee, Yong-jae; Jo, Jae-soon (August 2006). "The modern history of the library movement and reading campaign in Korea". 72nd IFLA General Conference and Council. pp. 1-13. https://origin-archive.ifla.org/IV/ifla72/papers/119-Lee_Jo-en.pdf. Qaraldi: May 26, 2022.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  3. „국립중앙도서관“ (ko). www.nl.go.kr. Qaraldi: 2021-yil 5-mart.
  4. „국립중앙도서관“ (ko). www.nl.go.kr. Qaraldi: 2021-yil 5-mart.
  5. „국립중앙도서관“ (ko). www.nl.go.kr. Qaraldi: 2021-yil 5-mart.
  6. „국립중앙도서관“ (ko). www.nl.go.kr. Qaraldi: 2021-yil 5-mart.
  7. „국립중앙도서관“ (ko). www.nl.go.kr. Qaraldi: 2021-yil 5-mart.
  8. „국립중앙도서관“ (ko). www.nl.go.kr. Qaraldi: 2021-yil 5-mart.
  9. „국립중앙도서관“ (ko). www.nl.go.kr. Qaraldi: 2021-yil 4-mart.
  • Choi, Yoon Kyung; Chung, Yeon-Kyoung (2014). „A Study on Improvements for High Quality in National Library of Korea Subject Headings List“. Journal of the Korean Society for Library and Information Science. 48-jild, № 1. 75–95-bet. doi:10.4275/KSLIS.2014.48.1.075. ISSN 1225-598X.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]