Kiyev badiiy kulolchilik tajribaviy zavodi
Kiyev badiiy kulolchilik tajribaviy zavodi (KEKHZ) yoki „Kiyev chinnisi“ MChJ chinni va fayans (sopol) sanoati korxonasi. U 1924-yildan 2006-yilgacha Kiyev yaqinidagi Vishnevoe shahrida faoliyat yuritgan.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1924-yilda Butun Ukraina davlat chinni, fayans va shisha zavodlari birlashmasi buyrugʻi bilan tajribaviy ustaxona tashkil etildi, unga kulolchilik rassomi V. V. Varjanskiy hamda kimyogar-muhandis E. Ya. Yerusalimskiy rahbarlik qildi. Ustaxona dastlab yordamchi ishlab chiqarish sifatida tashkil etilgan. U Ukraina SSRning barcha yirik kulolchilik zavodlarini birlashtirgan „Ukrfarforfayanstrest“ tashkiloti qoshida xoʻjalik hisobida faoliyat yuritgan.
Ikkinchi jahon urushi va nemislar istilosi davridagi harbiy harakatlar chogʻida zavod vayron qilingan, ammo urush tugaganidan keyin SSSR xalq xoʻjaligini tiklash va rivojlantirishning toʻrtinchi besh yillik rejasiga muvofiq qayta tiklangan.
XX asrning oʻrtalarida bu yerda birinchi marta chinni idishlarga Petrikov uslubida rasm solish qoʻllanila boshlangan. Korxonada Petrikovkaning taniqli hunarmand ayollari, Tatyana Pataning shogirdlari: Marfa Timchenko, Vera Klimenko-Jukova, Pelageya Glushchenko, Vera Pavlenko va Galina Pavlenko-Chernichenkolar ishlagan. Bu Petrikovka rassomchilik maktabi ustalarining rasmlari bilan bezatilgan chinni buyumlarni ommaviy ishlab chiqaruvchi yagona korxona edi.
Zavodda O. L. Jnikrup , V. VA. Shcherbina , O. P. Rapay-Markish , G. M. Kaluga A. D. Sorokin va boshqalardan iborat taniqli chinni rassomlari va kulollari ham ishlagan.
1988-yil iyunida Ukraina SSR Vazirlar Kengashi Ukraina SSRning yengil sanoat korxonalarini texnik jihatdan qayta jihozlash rejasini tasdiqladi, unga muvofiq, 1991—1993-yillarda Kiyev badiiy kulolchilik tajribaviy zavodini rekonstruksiya qilish va kengaytirish koʻzda tutilgan, kapital qoʻyilmalarning umumiy miqdori 6 million rublni tashkil qilishi kerak edi.[1], lekin bu dastur amalga oshirilmadi.
Ukraina mustaqilligi eʼlon qilingandan soʻng, davlat korxonasi mas’uliyati cheklangan jamiyatga aylantirildi.
Zavod yopilgandan soʻng, u yerda saqlanib qolgan va bir necha million dollarga baholangan mahsulotlar toʻplami Ukraina dekorativ sanʼati davlat muzeyiga topshirilishi oʻrniga oʻgʻirlangan va gʻoyib boʻlgan[2][3].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Postanova Radi Mіnіstrіv Ukraїnskoї RSR; № 153 vіd 7 chervnya 1988 r. „Pro zaxodi щodo texnіchnogo pereozbroєnnya legkoї promislovostі v 1988-1995 rokax, yakі zabezpechuyut priskorene rozv’yazannya problemi zadovolennya potreb naselennya v tovarax“
- ↑ „Украли киевскую коллекцию фарфора“. 2016-yil 18-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 12-mart.
- ↑ Propavshaya kolleksiya farfora
Adabiyotlar va manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- I. I. Moroz, M. S. Komskaya, M. G. Sivchikova. Chinni va fayans sanoati boʻyicha qoʻllanma. 1-2-v. M., 1976 — 1980-yillar
- Zamonaviy Ukraina ensiklopediyasi: Kiev eksperimental kulolchilik va sanʼat fabrikasi
- Ukraina xalq dekorativ sanʼati milliy muzeyining chinni kollektsiyasi
- Ukraina chinni zavodlarining oʻziga xos belgilari
- Wikimapia-dagi sobiq zavod hududi Arxivirovanoarxivlangan 2011-yil avgust yilning.