Keto
Keto (qadimgi yunoncha: Κητώ, Kitoning keyingi talaffuzi) — yunon mifologiyasidagi maʼbuda, uning nomi kitos (qadimgi yunoncha: κῆτος ― „dengiz yirtqich hayvoni“) dan kelib chiqqan, undan ruscha „kit“ ham kelgan[1].
Oilaviy munosabatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Keto Geyaning oʻgʻli Pont va Geyaning qizi[2].
Keto boʻronli dengiz xudosi boʻlgan akasi Forkiy bilan turmush qurgan.
Ketoning bolalari (forkidalar deb ataladi): ajdaho Ladon[3], nimfa Foosa , Yexidna (taxminga koʻra), Grailar (Enio, Pemfredo va Deino), Gorgonlar (Evriala[en], Sfeno va Meduza)[4], Sirenalar (taxminlarga koʻra), Gesperidlar (taxminga koʻra). Naql qilishlaricha, u va Forkiy Troya dengiz hayvonining ota-onasi boʻlib, Poseydonning oʻzi uning sharafiga qurbonlik qilmagan Troya aholisidan qasos olish uchun dengiz tubidan chaqirgan (Poseydon shahar chegaralarini himoya qilgan, lekin shoh undan minnatdor boʻlmagan).
Tashqi koʻrinishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ketoning koʻrinishi afsonalarning turli versiyalarida farqlanadi. Baʼzilarida goʻzal ayol (Gesiodning fikricha, „chiroyli yonoqli“[5]), boshqalarida esa dengiz dahshatlarini oʻzida mujassam etgan tugʻma xunuk kampir.
Roli[tahrir | manbasini tahrirlash]
Keto tub dengiz, shuningdek, bu tubliklarda yashaydigan yirtqich hayvonlar maʼbudasi edi. Afsonalarning baʼzi versiyalarida Ketoning oʻzi shunday maxluq boʻlgan.
Ket — dengiz maxluqidir, Andromedani yeyishi uchun unga qoldirishgan. Persey uni toshga aylantirgan[6].
Talqinlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Talqinga koʻra, Troyaga soliq toʻlagan qirol Kiton boʻlgan, lekin Gerakl va Laomedont qoʻshinlari tomonidan oʻldirilgan[7]. Ehtimol, uning ismi Xettlar bilan bogʻliqdir[8].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Граи // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 4 т. — СПб., 1907—1909.
- ↑ Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka I 2, 6; II 4, 2
- ↑ Gesiod. Teogoniya 333—335
- ↑ Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka I 2, 6; II 4, 2-3
- ↑ Gesiod. Teogoniya 238
- ↑ Nonn. Deyaniya Dionisa XXXI 9
- ↑ Palefat. O neveroyatnom 37
- ↑ Gindin L. A., Tsimburskiy V. L. Gomer i istoriya Vostochnogo Sredizemnomorya. M., 1996. S.117, 283