Kontent qismiga oʻtish

Katolik Izabella ordeni

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Katolik Izabella ordeni
Asl nomi Orden de Isabel la Católica
Mamlakat  Ispaniya
Turi Orden
Statistika
Taʼsis sanasi 14-mart 1815-yilda
Navbat
Toʻngʻich mukofot Karlos III ordeni
Kenja mukofot Fuqarolik xizmatlari uchun ordeni

Katolik Izabella ordeni (ispancha: Orden de Isabel la Católica) — Ispaniya Qirolligining fuqarolik ordeni boʻlib, davlat oldidagi xizmatlari uchun beriladi. Orden chet elliklarga ham berilishi mumkin.

Bu orden 1815-yil 14-martda Ispaniya qiroli Ferdinand VII tomonidan Kastiliya qirolichasi Izabella I sharafiga "Katolik Izabella qirollik Amerika ordeni" bilan taʼsis etilgan edi. 1847-yil 26-iyulda qirollik farmoni bilan orden fuqarolik xizmatlari uchun mukofotga aylantirildi va "Katolik Izabella ordeni" deb nomlandi.

1998-yildagi qirol farmoni bilan ordenning asosiy qatorlariga kumush va bronza medallari koʻrinishidagi medallar qoʻshildi.

Ispaniya qiroli ordenning buyuk ustasi hisoblanadi. Orden kansleri Ispaniya tashqi ishlar vaziri hisoblanadi. Orden bilan taqdirlanganlik guvohnomasi ikkalasining imzosi bilan muhrlanadi.

Orden sinflari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Orden 6 ta sinfdan iborat:

  • Birinchi sinf
  • Zanjir kavaleri (ispancha: Caballeros del Collar) (25 kishidan koʻp boʻlmagan)
  • Knight Grand Cross (ispancha: Caballeros Gran Cruz) (500 kishidan koʻp boʻlmagan)
  • Ikkinchi sinf
  • 1-darajali komandir (ispancha: Encomienda de Número) (800 kishidan koʻp boʻlmagan)
  • Uchinchi sinf
  • Ofitser xochi (ispancha: Cruz de Oficial)
  • Toʻrtinchi sinf
  • Ritsar xochi (ispancha: Cruz de Caballeros)
  • Beshinchi sinf
  • Oltinchi sinf
  • Kumush medal (ispancha: Medalla de Plata)

Orden tavsifi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ordenning nishoni — kengaytirilgan qovurgʻalar, keng oltin hoshiya va uchlarida oltin sharlar boʻlgan qizil emalli xochdan iborat. Koʻndalang nurlar orasida guruhlangan nurlar shaklida oltin yorugʻlik mavjud. Markaziy medalyonda Gerkulesning ustunlari tasvirlangan, ular yonma-yon tojlari boʻlgan ikki yarim sharni ifodalaydi. Medalyon oq hoshiya bilan oʻralgan boʻlib, orden shiori yozilgan: „A LA LEALTAD ACRISOLADA“ (Sinovdan oʻtgan sodiqlik uchun). Nishon orden lentasidan yoki buyurtma zanjiridan yashil emalli dafna gulchambari koʻrinishidagi adapter halqasi yordamida osilgan.

Yulduzcha buyrugʻi belgini tashqi koʻrinishida takrorlaydi, lekin kattaroqdir. Markaziy medalyon tepasida oltin harflar bilan yozilgan „A LA LEALTAD ACRISOLADA“ shiori yozilgan dafna gulchambari va quyida „POR ISABEL LA CATÓLICA“ (katolik Izabella sharafiga) kumush lenta bilan oʻralgan. Dafna gulchambarining tepasida "F.7. " yozuvi mavjud.

Orden zanjiri: Ispaniya qirollik gerbi koʻrinishidagi markaziy boʻgʻin. Boshqa maʼlumotnomalar: Ferdinand VII monogrammasi gotika harflari bilan yozilgan oʻqlar toʻplami; dafna gulchambaridagi orden nishonining markaziy medaloni.

Ordenning lentasi oq rangda, qirralari boʻylab keng sariq chiziqlari bor.

Orden nishonlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Nishon
Zanjir Zanjir — yulduz Grand Xoch Grand Xoch — yulduz 1-sinf komandiri — yulduz
Komandir Komandir xonim Ofitser ayol ofitser Kavaler
xonim Kumush xoch Kumush xoch (ayollar uchun) kumush medal Kumush medal (ayollar uchun)
Bronza medali Bronza medali (ayollar uchun)

Taniqli shaxslar orden bilan taqdirlangan

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Dyuma, Aleksandr (otasi) — fransuz yozuvchisi[2]
  • Vasiliy Orexov — oq muhojir, general Frankoga Yevropa davlatlaridan rus koʻngillilarini yollashda yordam bergan jurnalist
  • Montserrat Kaballe — ispan opera qoʻshiqchisi.
  • Maya Plisetskaya — rus balerinasi.
  • Feren Dyurchani — vengriya siyosatchisi, Vengriyaning sobiq bosh vaziri.
  • Forlan Diego — urugvaylik futbolchi
  • Saddam Husayn — 1979-yildan 2003-yilgacha Iroqning 4-prezidenti.
  • Monirul Islom — Bangladeshlik rassom[3]

Orden zanjiri Zanjirdagi Grand xoch darajasi tartibining belgisi Buyuk Xoch ordeni darajasidagi belgilar


  • Спасский И. Г.. Иностранные и русские ордена до 1917 года. СПб.: Издательство «Дорваль» ТОО «Бриз» совместно с АО «Лига», 1993 — 57-58-bet. ISBN 5-8308-0042-x. 
  1. „Real Decreto 2395/1998, por el que se aprueba el Reglamento de la Orden de Isabel la Católica“ (es). Minesterio de Asuntos Exteriores y de Cooperacion website. Government of Spain (1998-yil 6-noyabr). 2012-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2005-yil 5-sentyabr.1998 Statutes of the Order of Isabella the Catholic.
  2. Almanach royal et national. 1844 g.
  3. The Daily Star, March 16, 2010