Kadugli-krongo
Kadugli-krongo (oʻzining nomi — tumtum) — Janubiy Sudan hududida yashovchi aholi[1]. Umumiy soni 200 ming. Ular Kordofan xalqlari guruhiga mansub — Kadugli, Tumtum, Miri oʻz ichiga olgan Tumtum[2].
Dini[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kadugli-Krongo xalqining aksariyati sunniy musulmonlardir. Ular Kordofan xalqlari vakillari — Katla, Talodi va boshqalar bilan umumiy moddiy madaniyatga ega[3].
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ular nasldor qoramol va mayda chorvachilik, dehqonchilik bilan shugʻullanadi. Tariq, joʻxori, makkajoʻxori, qovoq, paxta yetishtiriladi, gummiarabikdan ham hosil olinadi. Erkaklar dalada ishlaydi, chorva boqadi, ayollar meva teradi, shuningdek, bogʻlar yetishtiradi. Qishloq xoʻjaligining turi intensiv hisoblanadi[4].
Kadugli-krongoning turar joylari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Koʻpincha turar-joy loydan qurilgan, yumaloq, lekin tomi asosan qamish yoki somondan qilingan uylar.
Hunarmandchilik[tahrir | manbasini tahrirlash]
Badiiy hunarmandchilik mis va kumush, kulolchilik, charmdan naqshlar, yogʻochdan buyumlar ishlab chiqarish (shu jumladan haykaltaroshlik) keng tarqalgan.
Kadugli-krongoning hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qabilalar, ularning boʻlinmalari, qarindosh-urugʻlari, qishloq jamoalari, patriarxal oilalar saqlanib qolgan. Klan boshligʻi har doim oqsoqol boʻladi[4]. Janubda, Kadugli-Krongoning bir qismiga yaqin joyda, qarindoshlik matrilineal bilan, shimolda esa, arablar taʼsiri ostida patrilineylar bilan.
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Erkaklar keng oq shim va tunikf koʻylak kiyishadi. Ayollar koʻylak kiyishadi, turli shakldagi metall zargarlik buyumlarini taqishni afzal koʻrishadi.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Bryan M. The T/K Languages: A New Substratum // Journal of the International African Institute, Vol. 29, No. 1 (January, 1959). P. 2.
- ↑ Joseph H. Studies in African Linguistic Classification: VII. Smaller Families; Index of Languages // Southwestern Journal of Anthropology, Vol. 6, No. 4 (Winter, 1950). P. 390.
- ↑ Etnolog.ru
- ↑ 4,0 4,1 Horowitz M Reconsideration of the 'Eastern Sudan // Cahiers d'Études Africaines, Vol. 7, Cahier 27 (1967). P. 384.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Андриянов Б. В. Кадугли-кронго // Народы и религии мира / Глав. ред. В. А. Тишков. M.: Большая Российская Энциклопедия, 1998. С. 327.
- Bryan M. The T/K Languages: A New Substratum // Journal of the International African Institute, Vol. 29, No. 1 (January, 1959). P. 1-21.
- Horowitz M Reconsideration of the 'Eastern Sudan // Cahiers d'Études Africaines, Vol. 7, Cahier 27 (1967). P. 381—398.
- Joseph H. Studies in African Linguistic Classification: VII. Smaller Families; Index of Languages // Southwestern Journal of Anthropology, Vol. 6, No. 4 (Winter, 1950). P. 388—398.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Кордофанские народы — статья из Большой советской энциклопедии.
- Вахехе — статья из Большой советской энциклопедии.
- Статья о африканской лингвистической классификации на сайте jstor.org
- Статья о Восточном Судане на сайте jstor.org