K. A. Savitskiy haykali
K. A. Savitskiy haykali ― Penza shahrida, shaharning Leninskiy tumanidagi Sovetskaya koʻchasidagi Gubernator uyi hududida oʻrnatilgan.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Savitskiy haykali uzoq va murakkab tarixga ega. Bu 1980-yillarda, Moskva haykaltaroshi Yelena Preobrajenskaya yodgorlik ustida ish boshlagan paytdan boshlanadi. Avvaliga u faqat rassomning byustini yasashni rejalashtirgan, ammo keyinchalik yodgorlik hajmi oshirilgan. Eskiz tayyorlangandan soʻng, yodgorlik avval loydan, keyin gipsdan yasalgan, soʻngra Moskva viloyatida quyilgan va Penzaga yetkazilgan. U RSFSR Madaniyat vazirligi tomonidan sotib olingan va Penza sanʼat galereyasiga topshirilgan. Biroq, darhol yodgorlik oʻrnatishning iloji boʻlmadi: u galereyaning bosh binosi oldida yaxshi koʻrinmasdi, qoʻshni maydondan koʻrinmasdi, yodgorlik uchun daraxtlarni kesishni esa xohlamas edilar. Bundan tashqari, moliyaviy muammolar ham bor edi. Natijada, yodgorlik deyarli yigirma yilni muzey omborlarida oʻtkazdi.
Yodgorlikka qiziqish 2010-yillarning boshida yana paydo boʻldi. Avvaliga ular uni Penza sanʼat galereyasi eshigi oldiga oʻrnatmoqchi boʻlishdi, lekin keyinchalik uni galereyaning ikkinchi binosi — 1870-yillarda Savitskiy tashrif buyurgan Gubernator uyi hovlisiga qoʻyishga qaror qilindi. Bu bino 2007-2010-yillarda kapital taʼmirlangan edi.
Yodgorlik 2011-yil 31-oktabrda oʻrnatilgan va uning ochilishi oʻsha yilning noyabr oyi oʻrtalarida boʻlib oʻtgan. Biroq, yodgorlik muallifi Yelena Preobrajenskaya bu voqeani koʻrishga ulgurmadi (u 2008-yilda vafot etdi).
Yodgorlik K. A. Savitskiyning qoʻlida palitra va choʻtka tutgan belgacha uzunlikdagi tasviridir. Yodgorlik bronzadan quyilib, sunʼiy granitdan yasalgan poydevorga oʻrnatilgan. Yodgorlikning umumiy balandligi 1,76 m.
Keyinchalik poydevorga quyidagi yozuv yozilgan yodgorlik lavhasi oʻrnatildi:
RASSOMLIK SANʼATI AKADEMİGI
SAVITSKY
Konstantin Apollonovich
1844-1905-yillar
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- „В Пензе установлен памятник живописцу Константину Савицкому“ (ru). PenzaNews (2011-yil 31-oktyabr). 2014-yil 22-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 22-may.
- Лариса Гулина. „В Пензе появится памятник Савицкому“ (ru). Pravda-News.ru (2011-yil 21-oktyabr). 2014-yil 22-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 22-may.
- „Памятник Константину Савицкому займёт положенное место“ (ru). ТРК Экспресс (2011-yil 25-oktyabr). 2014-yil 22-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 22-may.
- „В центре появился памятник Савицкому“ (ru). БезФормата.ru (2011-yil 25-oktyabr). 2014-yil 22-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 22-may.
- Евгений Белохвостиков. „В Пензе установили памятник художнику Константину Савицкому“ (ru). penza.rfn.ru (2011-yil 8-noyabr). 2016-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 22-may.