Jinnilik jannati
Jinnilik jannati — suriyalik yozuvchi Ahmad Yusuf Dovudning romani, birinchi marta 1996 yilda nashr etilgan. U 100 ta eng yaxshi arab romanlaridan biri hisoblanadi.
| Til | Arabic |
|---|
Uslub
[tahrir | manbasini tahrirlash]Romanda muallif o‘sha paytlarda hecham qo‘llanilmagan innovatsion yozuv uslubidan foydalangan. Shu bilan birga, bu roman inson ongidagi dilemmalarni qazish uchun fantastika bilan voqelikni aralashtirib yuboradi..Asar nomidan ham ko'rinib turibdiki, u hayotning yana bir boshqa sohasini tasavvur qilish orqali qahramonlarning ruhiy holatini ochishga harakat qilmoqda. Muallif “firdavs” so‘zini bejizga qo'llamaydi ya'ni jannatning eng baland joyini bildirish uchun ishlatgan, bu arab adabiyotida yaxshi qo‘llaniladigan metaforadir.
Syujeti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hikoya ikkinchi qahramon -Sarxon nuqtai nazaridan boshlanadi, u boshqa qahramonlarning roliga katta ta'sir ko'rsata oladigan sirli xarakterdir. Biroq Sarxonning xarakteri Balig‘ning asosiy qahramoni kabi ko‘zga tashlanmaydi.
Hikoya boshqa bir mintaqada haydalgan va qamoqqa tashlangan Balig ismli yigit atrofida sodir bo'la boshlaydi. U politsiya xodimi yordamida qamoqxonadan qochishga muvaffaq bo'ladi. U qochib ketayotganida to'satdan Sarxon bilan uchrashadi. Keyin Sarxan Baligni romandagi barcha tanqidiy voqealarning markazida bo'lgan g'alati daraxtiga olib boradi.
Daraxtda Balig g'alati va qiziqarli bo'lgan do'stlar guruhi bilan uchrashib qoladi va ular bilan eng g'alati munosabatlarni o'rnatadi va bu uni keyingi sarguzashtlariga yo'l ochadi. Qahramonning kelib chiqishi keyinchalik oshkor bo'ladi, muallif undan notinch va nomuvofiq shaxsni gavdalantirish uchun foydalanadi.
Ushbu roman inson ruhiga chuqur kirib bora oladigan va talqin qilinishi mumkin bo'lgan ko'plab xabarlarni yuboradi. Shuningdek, u sadizm, taqdir, qurbonlik va do'stlik kabi ko'plab mavzular bilan yonma-yon tarzda roman mohiyati ochib beriladi.
Ko‘rib chiqish
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tanqidchilarning fikriga qaraganda, roman an’anaviy badiiy ijrodan umuman foydalanmagan, aksincha, roman janrining eng yangi badiiy shakllaridan unumli foydalanib, bunday cheklovlardan chiqib ketishga muvaffaq bo'ladi. Uning voqeligiga albatta, tilning cheksiz imkoniyatlari va uning sohalari orqali erkinroq va kengroq ijod makoniga chiqqan tajribani badiiy tasvirlash orqali erishildi. Romandagi voqealar haqiqatni g'oya va timsol sifatida o'z ichiga oladi, uni rivoyat qilingan e'tiqodlarga aylantiradi.