Jamol surayyo

Jamol Surayyo nomi bilan mashhur boʻlgan Jamolddin Seber (1931, Erzinjon — 9.01.1990, Istanbul) — kurd millatiga mansub turk shoiri, yozuvchi va tarjimon. U turk she’riyatida modernistik oqim bo‘lgan “Ikkinchi yangi she’riyat”ning ilk shoirlaridan biridir. Ilk she’riyat tajribalarini o‘rta maktabda eskizlar va prosodiya bilan o‘rta maktabda o‘tkazgan bo‘lsa-da, uning haqiqiy she’riyat o‘qishi universitet yillarida boshlangan. “Ko‘chmanchi” (1965), “O‘p, keyin meni tug‘” (1973), “Issiq taqa” (1988), she’riy kitoblari. Ocherk, tanqid, kundalik va antologiya janrlarida ham ijod qilgan. Uning asarlarida eng ko'p uchraydigan mavzular - sevgi, ayol, yolg'izlik, ijtimoiy va siyosiy tanqid, o'lim, xudo g'oyasi, portretlar va she'rlar. Shuningdek, qirqga yaqin kitobni fransuz tilidan turk tiliga tarjima qilgan. “O‘n uch kunlik maktub” (1990)dan boshqa hech bir maqola va she’rlari jurnal va gazetalarda chop etilmagan holda kitobga aylantirilmagan. Sotsialistik dunyoqarashga ega Surayyo “Papirus” jurnalini chiqardi va ushbu jurnalda o‘zining adabiy qarashlarini tushuntirish bilan birga, ziyoli sifatidagi g‘oyalarini ochib berishda ham jurnaldan vosita sifatida foydalangan.

Jamol Surayyo boshlang‘ich maktabga borishdan oldin katta amakisi Memodan o‘qish, yozish, matematika va rasm chizishni o‘rgangan. Kasalligi tufayli maktabni bir yil kech boshlagan va 1939-yilda 37-Beyog'li boshlang'ich maktabiga o'qishga kiradi. U “qo‘lidan kelganini” o‘qigan, asosan diniy kitoblar va alaviylar jamiyatida Ali haqidagi kitoblarni o‘qigan. 1941-yilda 3-sinfning birinchi semestrini tugatgandan so'ng surgun qilingan Bilejikga qaytishga majbur bo'lgach, Bilejik birinchi boshlang'ich maktabiga o'qishga kirdi. Bu yerda "Kurd vena", "Snotty Kurd", "Kurd Jemo" deb etiketlangan. O‘gay onasi Esma Hanimdan “qochish” uchun tekin internat imtihonini topshirdi va imtihondan muvaffaqiyatli o‘tib, 1944-1945 yillarda Bilejik o‘rta maktabida o‘qishga kirishdi. U oʻrta maktabda oʻqib yurgan vaqtlarida taʼtilda boʻlganida tungi qorovul boʻlib ishlagan.