Intruziv tof jinslari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Intruziv togʻ jinslari - mag-.moning Yer poʻstida qotishidan hosil boʻlgan toʻliq kristall magmatik togʻ jinslari. Bular magma haroratining million yillar davomida asta-sekin pasayishi natijasida, undagi uchuvchan komponentlar (suv bugʻi, xlor, ftor va b.) ishtirokida kristallanadi. Uchuvchan komponentlar minerallarning magmadan kristallanish jarayonini tezlashtiradi. I. t. j. hosil boʻlgan chu-qurligiga qarab, abissal (juda chu-qurda hosil boʻlgan) — granitlar, di-oritlar, gabbro vab. vagipabissal (effuziv va chuqurda hosil boʻlganlari oraligʻidagi) — gabbro porfi-ritlar, granit porfirlar va b. togʻ jinslariga boʻlinadi. I. t. j. tarki-bidagi silikat angidridi (SiO2) ning miqdoriga qarab oʻta asos, asos oʻrta va nordon jinslarga boʻlinadi, nordon I. t. j. (granitlar) eng kup tarqalgan.

Oʻrta Osiyo (jumladan, Oʻzbekiston)da I. t. j. koʻp. Koʻpchilik konlar I. t. j.da uchraydi. Mas, gabbrolarda xromit, nikel, platina va b. konlar maʼlum. I. t. j. imorat poydevorlarini be-zashda, haykaltaroshlikda ishlatiladi. Toshkent metrosida I. t. j. ishlatilgan.

Adabiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Zavari s kiy A. N., Izverjennie gornie porodi, M., 1961; Hamroboyev I. H., Rajabov F. Sh., Petrografiya asoslari, T., 1964.[1]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil