Kontent qismiga oʻtish

Intercity-Express

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Myunxen — Ingolshtadt tez yoʻlidagi ICE 3 tezyurar poyezdi

Intercity-Express — shuningdek, ICE qisqartmasi bilan ham tanilgan, Deutsche Bahn tomonidan ishlab chiqilgan, asosan Germaniyada tarqatiladigan tezyurar poezdlar tarmogʻi hisolanadi. Intercity-Express poezdlarining hozirgi avlodi ICE 3 Siemens AG va Bombardier konsortsiumi tomonidan Siemens AG kompaniyasining umumiy rahbarligi ostida ishlab chiqilgan. Ular uchun maxsus qurilgan temir yoʻl tarmogʻining uchastkalarida ICE poezdlarining maksimal tezligi soatiga 330 km ni tashkil qiladi. Tarmoqning standart uchastkalarida ICE tezligi oʻrtacha 160 km/soat. ICE soatiga 230 km dan yuqori tezlikka erisha oladigan uchastkalarning uzunligi 1300 km ni tashkil qiladi[1].

ICE — Deutsche Bahn tomonidan taqdim etilgan shaharlararo poezdning asosiy turi hisoblanadi. Ular maksimal tezlikni hamda maksimal sayohat qulayligini taʼminlaydi. ICE Siemens AG tomonidan „Siemens Velaro“ umumiy brendi ostida tezyurar poyezdlar oilasining rivojlanishi uchun asos boʻlgan. Velaro loyihalari, xususan, Ispaniya va Xitoyda amalga oshirilgan. Ushbu poezdlar, shuningdek, yuqori tezlikdagi liniyalarda foydalanish uchun Rossiyaga yetkazib beriladi.

Kyoln stantsiyasida ikkita ICE 3 poyezdi
Frankfurt am Main vokzalidagi InterCityExperimental tezyurar poyezdi

Statistikasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2006-yil oktabr holatiga koʻra, shaharlararo-ekspress tarmogʻida quyidagi statistik xususiyatlar mavjud:

  • ICE poezdlari soni: 237.
  • Ulardan:
    • ICE 1 — 59 poyezdlar[2]
    • ICE 2 — 44 poyezdlar[3]
    • ICE 3 — 63 poyezdlari[4]
    • ICE T — 71 poezdlari[5]
  • Shaharlararo-ekspress poyezdlari Germaniyadagi shaharlararo yoʻlovchilarning 60 foiziga xizmat koʻrsatib kelmoqda[6].
  • ICE poyezdlari kuniga oʻrtacha 180 000 yoʻlovchini tashiydi[7].
  • 2005-yilda jami 66,8 million yoʻlovchi tashildi. Ushbu koʻrsatkich 1998-yilga nisbatan ikki baravar koʻp[6].
  • Poyezd yuki 50 % boʻlganida, 100 km masofaga bitta yoʻlovchini tashish uchun sarflanadigan energiya sarfi benzinga nisbatan
    • ICE 1 — 3 litrdan kam
    • ICE 2 — taxminan 2,5 litr
    • ICE 3 — 2 litrdan kam

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Amsterdamdagi poezd stantsiyasida ICE 3M tezyurar poyezdi

1970-yillarning boshidan beri Germaniya Taʼlim va taraqqiyot vazirligi temir yoʻl transporti va maglev sohasidagi tadqiqotlarni moliyalashtirib kelmoqda. 1990-yilgacha ushbu maqsadlar uchun 450 million marka ajratilgan, shundan 70 millioni ICEni rivojlantirish uchun moʻljallangandi[8]. Ushbu ishlanmaning natijasi 1985-yil 26-noyabrda jamoatchilikka taqdim etilgan InterCityExperimental tezyurar poyazdi sinov poyezdining yaratilishi hisoblanib, unda yangi kontseptsiya sinovdan oʻtkazilgan. Shu kuni Xamm va Gyutersloh oʻrtasidagi poyezd 317 km/soat tezlikka erishdi hamda koʻp fazali poyezdlar boʻyicha jahon rekordini egalladi[9]. Germaniyada yangi tezlikda poyezdlardan foydalanishni baholashga qaratilgan tadqiqotlar bilan bir qatorda, InterCityExperimental tezyurar poyezdlarning yoʻlovchilar haqidagi tasavvurlarini baholash uchun koʻplab taqdimotlarda amalga oshirilmoqda[10].

1988-yil iyun oyi oʻrtalarida quyidagi seriyadagi 482 ta avtomobilga buyurtma berildi[11]:

  • 801 (birinchi sinf avtomobillar)
  • 802 (ikkinchi toifali vagonlar)
  • 803 (xizmat mashinasi)
  • 804 (xizmat mashinasi)
Yoʻlovchilar haqida maʼlumot ekrani

1997-yilda poezdlarning yangi avlodi ICE 2 liniyaga kiritildi. Poezdlar ikki yarim poyezd koʻrinishida amalga oshirilib, ular ekspluatatsiya paytida birlashtirilishi hamda ajratilishi mumkin. Bu esa yoʻlovchilar bilan oʻzgaruvchan vaziyatga yaxshiroq javob berish imkonini beradi. Poezdlarda 402 seriyali lokomotivlar va quyidagi seriyali vagonlar ishlatilgan[12]:

  • 805.0/805.3 (birinchi toifali avtomobillar)
  • 806.0/806.3/806.6 (ikkinchi toifali avtomobillar)
  • 807 (ovqat mashinasi)
  • 808 (58 oʻrinli xizmat mashinasi)

Eschededagi halokat

[tahrir | manbasini tahrirlash]
ICE 884 " Wilhelm Conrad Rentgen " vagonlari halokatga uchradi

1998 -yil 3-iyunda Eschededa ICE halokati Germaniya temir yoʻllari tarixidagi, shuningdek, umuman tezyurar poyezdlar tarixidagi eng jiddiy falokat boʻlgan. ICE 1 200 km/soat tezlikda harakatlanayotganda relsdan chiqib ketganida koʻprik tayanchi bilan toʻqnashib ketganida 101 kishidunyodan koʻz yumgan, 88 kishi ogʻir jarohatlanib, kasalxonaga yetkazilgan[13].

Oʻz imkoniyatlaridan maksimal darajada foydalanish uchun ICE poezdlari 350 km/soat tezlikka erisha oladigan maxsus jihozlangan tezyurar yoʻllarga muhtoj, lekin ular standart temir yoʻl oʻlchagichidan ham foydalanishlari mumkin. ICE poezdlari 15 kV kuchlanishli, 16,7 Gts chastotali elektr tokidan foydalanadi[14].

ICE poezdlarini loyihalash va boʻyash mualliflik huquqi Deutsche Bahn AG tomonidan himoyalanadi. Poyezdlar och kul rangga boʻyalgan, yon tomonida qizil chiziq, barcha derazalar orqali uzluksiz qora chiziqlar oʻtadi. Poyezdlar dizayni 1980-yillarda Aleksandr Neymeysterning konstruktorlik byurosi tomonidan ishlab chiqilgan edi[15]. Avtomobillarning ichki dizayni BPR-Design guruhidan Jens Peters tomonidan ishlab chiqilgan.

ICE 2 birinchi toifali vagonning ichki qismi

Dizayni

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Barcha vagonlar toʻliq konditsioner bilan jihozlangan, har bir oʻrindiq naushniklarni ulash va bort radiosini tinglash imkoniyatiga ega boʻlib, baʼzi birinchi toifali vagonlarda barcha oʻrindiqlar bortdagi telekoʻrsatuvlarni koʻrish uchun displeylar bilan jihozlangan[16]. Har bir poyezdda mobil telefonlarning ishlashini yaxshilash uchun kuchaytirgichlar bilan jihozlangan bir nechta vagonlar, shu bilan birga, mobil telefonlardan foydalanish istalmagan bir nechta dam olish vagonlari mavjud[17]. Barcha poezdlarda nogironlar uchun hojatxonalar, shuningdek, bolalar oʻynashi mumkin boʻlgan maxsus boʻlimlar bor. ICE 1 va 3-dagi deyarli barcha oʻrindiqlar va ICE 2-dagi koʻplab oʻrindiqlar elektr rozetkalari bilan jihozlangan boʻlib, ishbilarmon sayohatchilarga poezdda oʻz ishlarini davom ettirish imkoniga egalar.

T-Mobile hotspot logotipi bilan ICE 3 tezyurar poyezdi

ICEda Internet

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2005-yil oxirida 7 ta ICE poezdlari T-Mobile Wi-Fi ulanish nuqtalari bilan jihozlangan, bu yoʻlovchilarga yoʻlda Internet xizmatlaridan foydalanish imkonini bergan. Internetga kirish uchun UMTS texnologiyasidan foydalanilgan. Bepul kirish test bosqichi 2006-yil 31-martda yakunlangan.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Aus- und Neubaustrecken in Deutschland“ (de). Deutsche Bahn AG (2009-yil 25-iyun). 2011-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 14-sentyabr.
  2. ↑ „ICE 1: Die erste Generation“ (de). Deutsche Bahn AG (2007-yil 24-may). 2011-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 14-sentyabr.
  3. ↑ „ICE 2: Der Kuppelbare“ (de). Deutsche Bahn AG (2007-yil 25-may). 2011-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 14-sentyabr.
  4. ↑ „ICE 3: Deutschlands erster Zug für Tempo 300“ (de). Deutsche Bahn AG (2007-yil 24-may). 2011-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 14-sentyabr.
  5. ↑ „ICE T: Mit Neigetechnik schneller um die Kurve“ (de). Deutsche Bahn AG (2007-yil 24-may). 2011-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 14-sentyabr.
  6. ↑ 6,0 6,1 „67 Millionen Menschen jährlich“ (de). Deutsche Bahn AG (2008-yil 22-iyul). 2011-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 14-sentyabr.
  7. ↑ M. Besecke, M. Makus, R. Öztürk, F. Schneider, M. Schwarz, J. Völkerling, C. Stenzel, Chr. Wüllner. „Wie sicher ist der ICE?“ (de). Bild (2008-yil 27-aprel). 2011-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 14-sentyabr.
  8. ↑ {{{заглавие}}}.
  9. ↑ {{{заглавие}}}.
  10. ↑ {{{заглавие}}}.
  11. ↑ ICE-Fertigung läuft bereits auf Hochtouren // Die Bundesbahn. — Darmstadt, Deutschland: Hestra Verlag, 1989. — № 3. — С. 261.
  12. ↑ {{{заглавие}}}.
  13. ↑ Lars Schmitz-Egen (1998). Das ICE-Unglück von Eschede (Rettungs-Magazin nashri). Ebner Verlag GmbH & Co. KG. pp. 22–34. ISSN 1430-1873.. 
  14. ↑ „ICE 1 (Baureihe 401) Hochgeschwindigkeitszug der Deutschen Bahn AG“ (de) (2009-yil 10-mart). 2011-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 22-sentyabr.
  15. ↑ Volker Albus, Achim Heine. Die Bahn. Positionen der Markenkultur. Berlin: Nicolaische Verlagsbuchhandlung, 2002 — 75-bet. ISBN 3-87584-055-0. 
  16. ↑ „Sitzplatzkomfort in ICE-Zügen“ (de). Deutsche Bahn AG. 2011-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 1-oktyabr.
  17. ↑ „Handy- und Ruhebereiche im ICE“ (de). Deutsche Bahn AG. 2011-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 1-oktyabr. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Intercity-Express&oldid=5314402" dan olindi