Inson huquqlari uchun jurnalistlar
Jurnalistlar for Human Rights — Inson huquqlari uchun jurnalistlar (JHR) Kanadaning Toronto, Ontario, Kanadada joylashgan eng yirik xalqaro ommaviy axborot vositalarini rivojlantirish tashkilotidir. JHR 2002-yilda Benjamin Peterson va Alexandra Sicotte-Levesque tomonidan 2002-yilda tashkil etilgan[1]. JHRning vazifasi inson huquqlari haqidagi hikoyalarni jamiyatlarga yordam berish uchun yoritishga ilhomlantirish va safarbar etishdan iborat. Tashkilotning qarashlari dunyodagi har bir inson oʻz inson huquqlariga ega boʻlishidir.
JHR fikriga koʻra: „Huquqlar haqida xabardorlikni shakllantirish inson huquqlarini suiisteʼmol qilishni tugatish uchun birinchi va eng zarur qadamdir. Ommaviy axborot vositalarini inson huquqlaridan xabardorlikni tarqatish uchun safarbar qilish orqali JHR odamlarni inson huquqlari haqida xabardor qiladi, marginallashgan jamoalarga turish, gapirish va oʻzlarini himoya qilish imkoniyatini beradi, deb hisoblaydi[2]. JHR 29 turli mamlakatlardagi 400 dan ortiq ommaviy axborot vositalari bilan hamkorlikda 17 650 dan ortiq jurnalistni tayyorlash uchun hamkorlik qildi, ularning inson huquqlari haqidagi hikoyalari 76 milliondan ortiq kishini qamrab oldi.
JHR huquqqa asoslangan „oʻzaro oʻzgarish“ yondashuvini qoʻllaydi, bu jarayon muharrirlar va egalar, ishchi jurnalistlar, talabalar, fuqarolik jamiyati va mintaqadagi boshqa manfaatdor tomonlar bilan birgalikda maslahatlashuvlar orqali aniqlangan mahalliy OAV hamkorligi va rivojlanish natijalarini oʻz ichiga oladi[3].
JHR hozirda uning ijrochi direktori Rachel Pulfer tomonidan boshqariladi[4]. Mali, Keniyada davom etayotgan dasturlari bilan, Turkiya, Tunis, Janubiy Afrika, Kongo Demokratik Respublikasi va Kanadadagi suriyalik jurnalistlar bilan ishlash kabi dasturlari mavjud.
Kongo Demokratik Respublikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2007-yildan beri JHR DRCda 1450 dan ortiq jurnalist va jurnalistika talabalari bilan inson huquqlarining buzilishi, jinoyatchilik, korrupsiya, demokratiya va yaxshi boshqaruv haqida ommaviy axborot vositalari ishlab chiqarish uchun ishlagan. JHR tashabbuslari mamlakat boʻylab oʻnta avtonom matbuot klublari tarmogʻini yaratdi va inson huquqlari masalalarini yoritishga yordam beradi. JHRning DRCongodagi ishi hozirda Global Affairs Canada tomonidan qoʻllab-quvvatlanib kelinadi.
Iordaniya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bugungi kunga qadar JHR 250 dan ortiq iordaniyalik jurnalistlar, jurnalistika bitiruvchilari va talabalarni inson huquqlari boʻyicha reportajlar boʻyicha oʻqitgan, ularning aksariyati ayollardir. JHR ning foydalanish imkoniyatini yaxshilashga sodiqligi Maidan onlayn platformasini yaratish orqali namoyon boʻladi. Maidan — bu boshqaruv organlarini javobgarlikka tortish uchun maʼlumotlarni toʻplash va inson huquqlari buzilishi haqida xabar berish jarayonida jamoatchilikka ishtirok etish imkonini beruvchi platforma boʻlib, ommaviy axborot vositalari va nodavlat notijorat tashkilotlari uchun resurs vazifasini bajaradi. Trening, jamoatchilik ishtiroki va hikoyalar ishlab chiqarish orqali JHR Iordaniyada soʻz erkinligini oshirish va mamlakatga taʼsir etuvchi inson huquqlari masalalari boʻyicha yanada ochiq, xabardor va konstruktiv muloqot uchun maydon yaratish ustida ishladi.
Janubiy Afrika[tahrir | manbasini tahrirlash]
2017-yilda JHR Vitvatersrand universiteti va Ryerson universiteti bilan hamkorlikda jurnalistika va media laboratoriyasini (JAMLab) ishga tushirish uchun ishladi. Janubiy Afrikalik yosh jurnalistlar va ommaviy axborot vositalari tadbirkorlarining oltita jamoasi olti oy davomida oʻz gʻoyalarini inkubatsiya qilish yoki tezlashtirish uchun laboratoriyaga kirishdi. Jamoalar ommaviy axborot vositalarida yangi gʻoyalarni ishlab chiqish, yangi auditoriyaga qanday erishish va oʻzlarini yangi daromadlar bilan eng yaxshi tarzda saqlab qolish yoʻllarini aniqlash ustida ishlaganlarida ularni qoʻllab-quvvatlagan murabbiylik, imkoniyatlar va aloqalardan foydalanish imkoniyatiga ega boʻlgan edi.
Suriya[tahrir | manbasini tahrirlash]
2017-yildan beri JHR turli jugʻrofiy hududlarda ishlovchi nashrlar resurslarni almashishi, qiyin voqealar boʻyicha hamkorlik qilishlari va savdo nuqtalariga ular odatda erkin ishlay olmaydigan hududlarga kirish huquqini berishlari uchun Suriya ichida va tashqarisida ishlaydigan 175 nafar suriyalik jurnalistdan iborat tarmoqni yaratdi. Suriyalik jurnalistlar bilan ishlash loyihasi Birlashgan Millatlar Tashkilotining Demokratiya Jamgʻarmasi va Global Affairs Canada tomonidan moliyalashtirilib boriladi.
Janubiy Sudan[tahrir | manbasini tahrirlash]
JHR YUNESKO va BMTning Janubiy Sudandagi missiyasi (UNMISS) bilan hamkorlik qilib, 150 dan ortiq jurnalistlarni oʻqidi va 20 nafar media-menejerning malakasini oshirdi va rivojlantirdi. JHR, shuningdek, har bir sektorning jamiyat hayotidagi rolini yaxshiroq tushunish uchun hukumat, fuqarolik jamiyati va ommaviy axborot vositalari oʻrtasida koʻprik oʻrnatish maqsadida 50 nafar hukumat vakillarini ommaviy axborot vositalari bilan muloqot qilish va inson huquqlari masalalari boʻyicha oʻqitdi.
Kanada[tahrir | manbasini tahrirlash]
JHRning 2013-yilda mahalliy muxbirlar dasturi ishga tushirilgandan beri JHR Ontario shimolidagi tubjoy jamoalarda jurnalistika va media savodxonligi boʻyicha treninglar oʻtkazish uchun ishladi. JHR Kanadadagi 17 xil mahalliy jamoalarda 850 dan ortiq jamoa aʼzolarini oʻqidi. Ular 2,2 milliondan ortiq kishini qamrab olgan 650 dan ortiq hikoyalar va yangi byulletenlarni yaratdilar. JHR, shuningdek, oʻrta maktabdan keyingi taʼlim olish va jurnalistikada oʻz karerasini yaʼni faoliyati boshlash uchun mahalliy muxbirlar uchun 29 ta stipendiya va 40 ta amaliyot tayyorladi.
Moliyalashtirish[tahrir | manbasini tahrirlash]
JHR roʻyxatdan oʻtgan Kanada xayriya tashkilotidir. U xalqaro va Kanada agentliklari va hukumatlari, jamgʻarmalari va individual donorlardan mablagʻ oladi.
JHR agentligi hamkorlariga quyidagilar kiradi: Global Affairs Canada (GAC), Ontario Trillium Foundation (OTF), Birlashgan Millatlar Tashkilotining Demokratiya Jamgʻarmasi (UNDEF), Xalqaro taraqqiyot departamenti (DFID, Buyuk Britaniya), AusAid (Avstraliya) kabi hamkorlari mavjud.
Ommaviy axborot vositalarida yoritish va hamkorlik[tahrir | manbasini tahrirlash]
JHR Kanadadagi ommaviy axborot vositalarining eʼtiborini The Globe and Mail[5][6], The Toronto Star, Canadian Broadcasting Corporation va CTV.ca dan oldi. 2012-yilda JHR CBC va Global News bilan hamkorlik qilib, ushbu tarmoqlardagi jurnalistlarni JHR loyihalariga qisqa muddatli jurnalistika boʻyicha trenerlar sifatida joʻnatadi. 2013-yil may oyida CTV katta muharriri va yangiliklar boshlovchisi Lisa LaFlamm 1998-yildan buyon davom etayotgan mojaro va gumanitar inqiroz markazi boʻlgan Gomada (Sharqiy DRC) JHRga aloqador jurnalistlar tarmogʻiga rahbarlik qildi[7].
JHR Alva Foundation va Massey kolleji bilan Gordon N. Fisher-JHR stipendiyasi boʻyicha hamkorlik qiladi. Yillik stipendiya Toronto universiteti Massey kollejidagi Sautam jurnalistika stipendiyalari dasturining bir qismidir.
JHR Kanada Jurnalistika Assotsiatsiyasi bilan hamkorlikda inson huquqlari boʻyicha hisobot uchun yillik mukofot va yangi paydo boʻlgan mahalliy jurnalist uchun mukofotni taqdim etadi. JHR, shuningdek, Kanadada inson huquqlarini eng yaxshi yoritish uchun yangiliklar tashkiloti yoki jamoasiga yillik mukofotni taqdim etadi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Davis, Nicholas, "Africa got under his skin[sayt ishlamaydi], " Toronto Sun, November 1, 2004
- ↑ “Journalists for Human Rights, " accessed February 3, 2009
- ↑ „jhr's 'Reciprocal Change' Model“. 2009-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-sentyabr.
- ↑ „The Team | JHR“. www.jhr.ca. Qaraldi: 2015-yil 30-noyabr.[sayt ishlamaydi]
- ↑ Kelly, Deidre, "For society, Africa is the cause du jour, „ globeandmail.com, October 13, 2007
- ↑ “ Stephens, Lisa, „Benjamin Peterson, 29 Ontario Co-founder, executive director, Journalists for Human Rights, Toronto“, globeandmail.com, May 7, 2007
- ↑ LaFlamme, Lisa. Friday May 31: the resilient heart of the Congo pumping for change through journalism (Wayback Machine saytida 2013-08-17 sanasida arxivlangan)CTV.ca, May 2013