Inson huquqlari bo‘yicha axborot markazi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
The Legal Information Centre for Human Rights
Ishga tushgan sanasi 1994-yil 2-may
Joylashuvi Tallin, Kyoleri ko‘chasi, 8
Vebsayti lichr.ee
Til(lar)i Ingliz, rus, eston tillari

Inson huquqlari bo‘yicha axborot markazi (IHAM; estoncha: Inimõiguste Teabekeskus, inglizcha: The Legal Information Centre for Human Rights) — Estoniya inson huquqlarini himoya qilish tashkiloti.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

IHAM 1994-yil 2-mayda notijorat jamoat tashkiloti sifatida tashkil etilgan. 1994-yil 7-sentabrda tashkilot korxonalar, muassasalar va tashkilotlarning davlat reestriga kiritilgan[1].

IHAMning yaratilishi Daniya Tashqi ishlar vazirligi tomonidan „DANIDA“ dasturi doirasida moliyalashtirilgan va Estoniyada demokratiyani rivojlantirish va milliy ozchilikni Estoniya jamiyatiga integratsiyalashuv jarayonini qoʻllab-quvvatlashga qaratilgan bir qancha loyihalardan biri boʻlgan[2].

IHAMning tashkil etilishi Daniya nodavlat tashkilotlarining faol yordami bilan amalga oshirilgan, jumladan — Daniya Inson Huquqlari bo‘yicha Markazi (The Danish Centre for Human Rights, hozirgi The Danish Institute for Human Rights), Sharqiy Yevropa bo‘yicha axborot markazi (Information Centre on Eastern Europe), Ozchilik huquqlarini himoya qiluvchi guruhlar (Minority Rights Group-Denmark), Estoniya jamoat tashkilotlari — Estoniya Prezidenti huzuridagi milliy ozchilik masalalari bo‘yicha davra suhbati, Estoniya fuqarosi bo‘lmaganlar vakillik assambleyasi, shuningdek, Tallin shahar meriyasi yordamida.[2]

2008-yilda IHAM Inson huquqlarini himoya qilish boʻyicha Yevropa assotsiatsiyasiga aʼzo boʻlgan[3]. IHAM, shuningdek, irqchilikka qarshi Yevropa tarmogʻida va Yevropa Ittifoqi Asosiy huquqlar agentligining Asosiy huquqlar platformasida ishtirok etadi.

Estoniya Respublikasi Xavfsizlik politsiyasi xizmati 2007-yilgi hisobotida Markazni rossiyalik diplomatlardan ko‘rsatma oladigan va „maxsus maʼlumotga ega bo‘lmagan“ olimlar tomonidan „ilmiy tadqiqot“ olib boruvchi dushman tashkilot sifatida ko‘radi. Markaz bu ayblovlarni rad etib, o‘z xodimlarining ilmiy malakasiga ishora qilib, rossiyalik diplomatlardan ko‘rsatma olganlik ayblovlarini bemaʼnilik deb ataydi va KAPOning tashkilot aʼzolarining yarmidan ko‘pi Konstitutsiyaviy partiyaga aʼzo ekani haqidagi daʼvosini to‘g‘ridan-to‘g‘ri yolg‘on deb ataydi[4].

Xalqaro Amnistiya 2010-yilgi hisobotida quyidagilarni taʼkidlagan "Aprel oyida eʼlon qilingan hisobotda Xavfsizlik politsiyasi departamenti tillar bo‘yicha ozchilik huquqlarini targ‘ib qilish va himoya qilishga bag‘ishlangan ICHB bo‘lgan Inson huquqlari bo‘yicha axborot markazini (IHAM) obro‘sizlantirishga urinishlarini davom etdi. Hisobotda IHAM direktori Aleksey Semyonov 2009-yilgi Yevropa parlamenti saylovlarida rossiyaparast nomzod bo‘lishi, u ozchilik manfaatlarini ifodalovchi Konstitutsiyaviy partiya aʼzosi ekanligi va uning faoliyati Rossiya hukumati tomonidan moliyalashtirilgani va boshqarilgani daʼvo qilingan. Shu bilan birga, Aleksey Semyonov 20-mart kuni Yevropa parlamentiga saylovlarda ishtirok etish niyati yo‘qligini ochiqchasiga eʼlon qildi. Internetda eʼlon qilingan rasmiy maʼlumotlarga ko‘ra, u Konstitutsiya partiyasi aʼzosi emas va Yevropa saylovlarida mustaqil nomzod yoki biron bir partiya nomzodi sifatida ishtirok etish uchun ro‘yxatdan o‘tmagan[5]."


IHAM Inson huquqlari bo‘yicha Yevropa sudida „Estoniyaga qarshi Tarkoyev va boshqalar“[6], „Estoniyaga qarshi Korobov va boshqalar“[7] va „Tali Estoniyaga qarshi“[8] ishlarida ishtirok etgan.

Maqsadlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

IHAM o‘z faoliyatini 1997-yilda Daniya Inson huquqlari markazi ishtirokida ishlab chiqilgan Nizom va Strategik rejaga muvofiq amalga oshiradi. Strategik rejaga muvofiq, IHAMning asosiy maqsadlari, vazifalari va faoliyati belgilab olindi.

Inson huquqlarini himoya qilish, inson huquqlari sohasida huquqiy taʼlim berish, odil sudlovdan foydalanishni taʼminlash, yuridik yordam ko‘rsatish, jamiyatda integratsiya va millatlararo muloqotni rivojlantirish, shuningdek, inson huquqlari va erkinliklari bilan bog‘liq vaziyatni tahlil qilish, milliy ozchilik va Estoniya qonunchiligini monitoring qilish IHAMning asosiy faoliyati hisoblanadi.[2]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]